«Συνενοχή σε μια σχεδιασμένη γενοκτονία βασισμένη στη φυλή, την ταυτότητα και το φύλο». Με αυτήν τη διατύπωση χαρακτηρίζει η Εθνική Επιτροπή Ερευνας τη σκανδαλώδη στάση του καναδικού κράτους απέναντι στην εξαφάνιση ή τη δολοφονία περισσότερων των χιλίων ιθαγενών γυναικών στη χώρα κατά τις τελευταίες δεκαετίες.
«Στις αγνοούμενες και δολοφονημένες ιθαγενείς γυναίκες και κορίτσια, στις οικογένειές τους: σας απογοητεύσαμε... Πρόκειται για γενοκτονία. Απαιτείται ριζική αλλαγή μοντέλου για να εξαλείψουμε την αποικιοκρατία από την καναδική κοινωνία», δήλωσε η πρόεδρος της Επιτροπής, Μάριοv Μπάλερ, παρουσιάζοντας την έκθεση σε τελετή στο Καναδικό Μουσείο Ιστορίας, στην οποία παραβρέθηκε και ο πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό.
Ανάμεσα στις άλλες πρακτικές που συνιστούν τον βαρύ χαρακτηρισμό της γενοκτονίας, η έκθεση αναφέρει την καταναγκαστική αποστολή χιλιάδων ιθαγενών παιδιών σε κρατικά οικοτροφεία, όπου κακοποιήθηκαν επί δεκαετίες, γεγονός που κατά τους ειδικούς έχει συμβάλει στα υψηλά ποσοστά αλκοολισμού, τοξικοεξάρτησης, οικογενειακής βίας, αυτοκτονιών και φτώχειας · την καταναγκαστική στείρωση · την αδιαφορία και απραξία αστυνομίας και ποινικής δικαιοσύνης να ανταποκριθούν στις καταγγελίες των γυναικών · την τακτική να τις αντιμετωπίζουν «μέσα από τον παραμορφωτικό φακό των ρατσιστικών και σεξιστικών στερεότυπων» αποκαλώντας τες αγννοούμενες «αλκοολικές» ή «πόρνες που δεν αξίζει να τις αναζητάς» · και τη συστηματική ατιμωρησία των δραστών.
Σχεδόν 1.200 ιθαγενείς γυναίκες δολοφονήθηκαν ή εξαφανίστηκαν στο διάστημα 1980-2012. Ενώ τα πρώτα έθνη, όπως αποκαλούνται οι ιθαγενικές φυλές στον Καναδά, αποτελούν το 4,6% του πληθυσμού, οι ιθαγενείς γυναίκες εκπροσωπούν το 16% συνολικά των δολοφονημένων και το 10% των εξαφανισμένων γυναικών στον Καναδά. Αριθμός που μπορεί να φτάνει και τις 4.000 σύμφωνα με την Πατρίσια Χάιντου, πρώην υπουργό για θέματα Γυναικών, καθώς τα περισσότερα κρούσματα δεν καταγγέλλονται.
Εναυσμα για αυτή την έρευνα ήταν η δολοφονία της 15χρονης Τίνα Φοντέιν της φυλής Sagkeeng το 2014. Για την εξαφάνιση της Τίνα είχε εκδοθεί σήμα Ambert Alert: την προηγουμένη του θανάτου της είχε συναντήσει κοινωνικούς λειτουργούς, αστυνομικούς και ιατρικό προσωπικό, χωρίς κανένας να φροντίσει να επιστρέψει η Τίνα ασφαλής στο σπίτι της.
Την επομένη, το πτώμα της ξεβράστηκε στον Κόκκινο Ποταμό της Μανιτόβα, τυλιγμένο σε πλαστικές σακούλες μαζί με 12 κιλά πέτρες για να βυθιστεί. Ο τραγικός θάνατός της και η μετέπειτα αθώωση του (λευκού) βασικού υπόπτου για τη δολοφονία της προκάλεσαν μαζικό κύμα διαδηλώσεων με αίτημα να παρθούν μέτρα για να αντιμετωπιστεί η υπέρμετρη βία κατά των ιθαγενών γυναικών.
Μετά την εκλογή του το 2015, ο Τριντό συνέστησε τη σχετική Επιτροπή όπως είχε υποσχεθεί προεκλογικά. Παραλαμβάνοντας την έκθεση, ο Καναδός πρωθυπουργός υποσχέθηκε να μελετήσει διεξοδικά τις 231 συστάσεις που περικλείονταν ώστε να ληφθούν άμεσα μέτρα και να προχωρήσει σε ένα Εθνικό Σχέδιο Δράσης για να αντιμετωπίσει τη βία, «με τους ίδιους τους ιθαγενείς να ορίζουν τα επόμενα βήματα».
Αναμφισβήτητα η αναφορά σε «γενοκτονία», η ανάληψη των κρατικών ευθυνών γι’ αυτήν και η δέσμευση για ριζικές αλλαγές αποικιοκρατικών, ρατσιστικών και σεξιστικών πρακτικών, αποτελούν γενναία πολιτική στάση.
Αλλά κάποιοι ηγέτες των πρώτων εθνών είναι επιφυλακτικοί για το πόσες από τις υποσχέσεις θα τηρηθούν. «Οι λαοί μας βρίσκονται σε μια βίαιη σχέση με τον Καναδά εδώ και πολύ καιρό», έλεγε στους New York Times η νομικός Μπέβερλι Τζέικομπς, πρώην πρόεδρος της Ενωσης Ιθαγενών Γυναικών του Καναδά. «Κι όταν είσαι σε μια σχέση κατάχρησης εξουσίας και περιμένεις από αυτόν που κακοποιεί να αλλάξει, αλλά αυτός δεν είναι πρόθυμος να αλλάξει, τότε πρέπει να σκεφτείς πώς να ξεφύγεις από αυτήν τη σχέση».
Ιθαγενείς γυναίκες σε τελετή για τις δολοφονημένες και εξαφανισμένες συμπολίτισσές τους στο Κεμπέκ
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας