Μια συνέντευξη του προέδρου του Κέντρου Προγραμματισμού και Ερευνας (ΚΕΠΕ), Παναγιώτη Λιαργκόβα, στην ΕΡΤNews έφερε ξανά στον δημόσιο διάλογο το ζήτημα της δημογραφικής κρίσης και των ποικίλων δυσμενών επιπτώσεών της, μεταξύ των οποίων οι σοβαρές αρνητικές συνέπειες στην αγορά εργασίας και στους ρυθμούς ανάπτυξης. Το βασικό «μότο» των δηλώσεων του κ. Λιαργκόβα ήταν ότι το δημογραφικό πρόβλημα συνιστά μείζονα απειλή για την αγορά εργασίας καθώς μειώνει το εργατικό δυναμικό· και αυτό με τη σειρά του μειώνει τους ρυθμούς ανάπτυξης.
Ιδιαίτερα στον «πνεύμονα» του εργατικού δυναμικού, την ηλικιακή ομάδα 30-44, διαπιστώνεται ήδη σημαντική μείωση. Ωστόσο, αν αυτό είναι το πιο «εύγλωττο» και σημαντικό εύρημα, η πρόσφατη εργασία του ερευνητή του ΚΕΠΕ, Ιωάννη Χολέζα, με τίτλο «Πρόσφατες εξελίξεις σε βασικά μεγέθη της αγοράς εργασίας» (περιλαμβάνεται στο τχ. 56 της έκδοσης του ΚΕΠΕ «Οικονομικές Εξελίξεις και αγορά εργασίας», σελ. 47-53), έχει πολλά ακόμη ενδιαφέροντα ευρήματα.
Εργατικό δυναμικό
Τα βασικά ευρήματα της μελέτης είναι τα εξής (βάση είναι η σύγκριση μεταξύ τρίτου τριμήνου του 2024 και τρίτου τριμήνου του 2023):
1. Ο πληθυσμός ηλικίας άνω των 15 ετών μειώνεται σταθερά.
2. Η μεγαλύτερη μείωση προέρχεται από την ηλικιακή ομάδα 30-44 ετών.
3. Η συμμετοχή των γυναικών στη μείωση είναι μεγαλύτερη απ’ ό,τι των ανδρών.
4. Το εργατικό δυναμικό μειώνεται επίσης, αλλά με ρυθμούς μικρότερους σε σχέση με τη μείωση του πληθυσμού.
5. Η μεγαλύτερη εκροή από το εργατικό δυναμικό σημειώνεται στην ηλικιακή ομάδα 30-44 ετών.
6. Οι γυναίκες που συμμετέχουν στο εργατικό δυναμικό μειώθηκαν σχεδόν 4 φορές περισσότερο απ’ ό,τι οι άνδρες.
7. Οι νέες θέσεις εργασίας που δημιουργούνται αφορούν κυρίως θέσεις πλήρους απασχόλησης, ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται το ποσοστό των μισθωτών εργαζομένων και μειώνεται το ποσοστό των αυτοαπασχολούμενων χωρίς προσωπικό.
8. Το ποσοστό των αλλοδαπών στον γενικό πληθυσμό αυξήθηκε.
9. Οι κενές θέσεις εργασίας μειώθηκαν στις 50.000.
Πιο αναλυτικά:
● Ο πληθυσμός άνω των 51 ετών μειώθηκε το 2024 κατά 20.000 άτομα. Η μεγαλύτερη μείωση προήλθε από την ηλικιακή ομάδα 30-44 ετών, της οποίας το ποσοστό συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό το τρίτο τρίμηνο του 2024 ανήλθε σε 86% του συνολικού. Σε ένα τρίμηνο (το γ’ του 2024), ο πληθυσμός αυτής της ομάδας μειώθηκε κατά 22.700 άτομα, ενώ στο σύνολο του 2024 μειώθηκε κατά 69.000 άτομα!
● Αντίρροπα στη μείωση αυτή λειτούργησε η συμμετοχή των ηλικιακών ομάδων άνω των 65 (οι συνταξιούχοι που συνεχίζουν να εργάζονται πληθύνονται) όπου η αύξηση ξεπέρασε τα 31.000 άτομα και 15 έως 19 ετών που αυξήθηκε κατά 21.000 άτομα.
● Ο πληθυσμός των αλλοδαπών-μεταναστών στον συνολικό πληθυσμό το γ’ τρίμηνο του 2024 αυξήθηκε κατά 43.400 άτομα και στο σύνολο του 2024 κατά 11.500 άτομα – δηλωτικό του εποχικού χαρακτήρα της εργασίας τους.
● Οι γυναίκες που συμμετέχουν στο εργατικό δυναμικό μειώθηκαν περίπου 4 φορές περισσότερο σε σχέση με τους άνδρες.
● Με βάση τις διαφοροποιήσεις ανάλογα με το φύλο, το 78,4% των ανδρών ηλικίας 15-64 ετών συμμετέχει στο εργατικό δυναμικό, σε σχέση με 62,6% των γυναικών.
Απασχόληση
Οσον αφορά την απασχόληση:
● Το σύνολο των απασχολουμένων το γ’ τρίμηνο του 2024 ανήλθε σε 4,324 εκατ. άτομα, εκ των οποίων 2,460 εκατ. ήταν άνδρες (56,9% του συνόλου).
● Παρά την ταχεία μείωσή τους στο σύνολο του πληθυσμού, οι γυναίκες συνέβαλαν στην οριακή αύξηση της απασχόλησης το 2024 περισσότερο από τους άνδρες (κατά 43.5000 άτομα). Η αύξηση των απασχολούμενων ανδρών ήταν σχεδόν η μισή, 24.100 άτομα.
● Οι νέες θέσεις εργασίας αφορούν πλήρη απασχόληση: οι θέσεις αυτές αυξήθηκαν κατά 75.700 άτομα, ενώ οι θέσεις μερικής απασχόλησης μειώθηκαν κατά 6.100 άτομα.
● Παρατηρείται ενίσχυση της στροφής στη μισθωτή απασχόληση, με 77.800 νέες θέσεις πλήρους απασχόλησης το γ’ τρίμηνο του 2024 σε σχέση με το γ’ τρίμηνο του 2023. Παράλληλα μειώθηκαν οι αυτοαπασχολούμενοι χωρίς προσωπικό, ενώ μικρή αύξηση καταγράφεται στους αυτοαπασχολούμενους με προσωπικό.
Στα συμπεράσματα καταγράφουμε ότι το δημογραφικό πρόβλημα ανοίγει μια διαρκώς διογκούμενη «τρύπα» στο εργατικό δυναμικό. Προς το παρόν, αυτή καλύπτεται από την αύξηση της συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό και την απασχόληση από τους συνταξιούχους (ηλικιακή κατηγορία άνω των 65 ετών), τις μικρές ηλικίες 15-19 ετών, τους μετανάστες και τις γυναίκες.
Ωστόσο, αυτά τα αντισταθμίσματα δεν θα αντέξουν στη μεγάλη πίεση της πληθυσμιακής συρρίκνωσης, που καλπάζει. Θα χρειαστούν δραστικά μέτρα στήριξης του κοινωνικού κράτους και νομιμοποίησης της μεταναστευτικής εργασίας, κι όχι πολιτικές με επιδόματα πτωχοκομείου και μετάκληση μεταναστών για να απασχολούνται εποχικά με απαράδεκτες συνθήκες εργασίας και χωρίς ασφαλιστικές εισφορές.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας