Αξία και απαξία του Νομπέλ

Μέχρι σήμερα, περισσότερες από 150.000 υπογραφές έχουν συγκεντρωθεί για να υποστηρίξουν την υποψηφιότητα των κατοίκων των ελληνικών νησιών για το Νομπέλ ειρήνης, με αιτιολογία την εκπληκτική προθυμία και σταθερότητα των κατοίκων των νησιών να υποδέχονται, να περιθάλπουν και να υποστηρίζουν εδώ και πολύ καιρό τους θαλασσοδαρμένους πρόσφυγες που φτάνουν (όσοι φτάνουν) στις ακτές τους.

Αυτή η στάση τους ικανοποιεί τον όρο της διαθήκης του Νομπέλ, ότι το βραβείο ειρήνης πρέπει να δίνεται «στο πρόσωπο που είχε τη μεγαλύτερη συνεισφορά στην αδελφοποίηση των εθνών, στην κατάργηση ή τη μείωση των στρατιωτικών δυνάμεων και στη διεξαγωγή και προώθηση ειρηνευτικών διαδικασιών».

Εχει ασφαλώς μια αξία ότι για αρκετές μέρες ή εβδομάδες, στον απόηχο της βράβευσης, θα γίνει γνωστή σε παγκόσμιο επίπεδο η ιστορία των νησιωτών και των προσφύγων. Ισως έτσι μαθευτεί ποια είναι αυτά τα άγνωστα νησιά που υποδέχονται πρόσφυγες και ποιοι είναι οι ίδιοι οι πρόσφυγες, από πού αναγκάζονται να φύγουν και τι τους μέλλεται.

Μπορεί έτσι να πληροφορηθεί ο κόσμος τι ζημιά έχει προκαλέσει σε εκατομμύρια ανθρώπους ο παράλογος και διαρκής πολεμικός αναβρασμός στη Συρία σήμερα, αλλά και στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν, στο Κουβέιτ, ένας αναβρασμός που προκαλούν και συντηρούν οι δυτικές κυβερνήσεις με θύματα την οικονομία των χωρών αυτών και τη ζωή των άμαχων ανθρώπων, και με πρόσχημα τη δημοκρατία και την ειρήνη.

Εχει επίσης αξία το σχεδόν ένα εκατομμύριο που θα πάρουν οι νησιώτες για να καλύψουν σε έναν βαθμό τις ζημιές που προκάλεσε ο συνωστισμός τόσο πολύ κόσμου σε τόσο μικρό χώρο.

Πράγματι, από το υστέρημά τους προσφέρουν εδώ και τόσο καιρό άνθρωποι που πλήττονται για περισσότερα από πέντε χρόνια από την κρίση, την ανεργία και τη λιτότητα που επέβαλε η άλλη νομπελίστρια, η Ευρωπαϊκή Ενωση, σε ένα από τα μέλη της, το οποίο εκπροσωπήθηκε μάλιστα στη βράβευση διά του τότε πρωθυπουργού.

Θυμάμαι τον κ. Σαμαρά να παραλαμβάνει ανερυθρίαστα το βραβείο του για «τη συνεισφορά επί 6 και πλέον δεκαετίες στην προαγωγή της ειρήνης και της συμφιλίωσης, της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ευρώπη», την ίδια ώρα που στην Ισπανία ξεσπιτώνονταν άνθρωποι με βίαιο τρόπο, στη Γαλλία αυξανόταν δραματικά ο αριθμός των άστεγων και στην Ελλάδα η ανεργία και οι αυτοκτονίες χτύπαγαν κόκκινο.

Εχει, τέλος, αξία να τιμηθούν οι άνθρωποι αυτοί που δεν δίστασαν να ανοίξουν τα σπίτια τους, να μοιραστούν το φαγητό τους, να βουτήξουν στα κύματα για να ανασύρουν μισοπνιγμένους πρόσφυγες, να αγκαλιάσουν παιδάκια.

Να λειτουργήσουν σαν κοινότητα, χωρίζοντας τις αρμοδιότητες –εσύ θα μαγειρέψεις, εσύ θα πλύνεις, εσύ θα μεταφέρεις- και να φροντίσουν στον βαθμό του δυνατού να προστατέψουν τους ήδη ταλαιπωρημένους πρόσφυγες από άλλες κι άλλες ταλαιπωρίες.

Για όλους αυτούς τους λόγους ίσως θα έπρεπε να υπογράψουμε το αίτημα για τη βράβευση των νησιωτών, με τον κίνδυνο να τους προσβάλουμε σοβαρά. Οι ίδιοι έκαναν αυτό που θεωρούσαν αυτονόητο: η άλλη τους επιλογή θα ήταν να αφήνουν τους μισοπνιγμένους να πνιγούν εντελώς, τους μουσκεμένους να πεθάνουν από πνευμονία, τους πεινασμένους να λιμοκτονήσουν.

Ομως για τους κατοίκους των ελληνικών νησιών αυτό δεν ήταν επιλογή. Δεν έχουν μάθει, η παράδοση και ο πολιτισμός τους δεν τους έχουν διδάξει να περνούν σφυρίζοντας αδιάφορα δίπλα στον πόνο του άλλου. Ετσι, έδωσαν απλόχερα όση βοήθεια μπορούσαν, χωρίς να προσβλέπουν σε κανένα βραβείο, εκτός από αυτό που τους απονέμει καθημερινά η συνείδησή τους.

Κι ίσως είναι ντροπή τους ανθρώπους αυτούς να τους βάλουμε στον ίδιο κατάλογο με την Ευρωπαϊκή Ενωση, τον Ομπάμα, τον Κάρτερ, τον Κίσινγκερ, που έχουν ήδη βραβευτεί, ή άλλους με ακόμα πιο ηχηρά ονόματα (Χίτλερ, Στάλιν, Μουσολίνι) που είχαν προταθεί για το βραβείο.