Δεν τη φοβότανε την κρίση ο παλιός ο άνθρωπος. Δεν έδειχνε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις δημοσιονομικές στεναχώριες και τη νομισματική πολιτική –πιθανότατα αγνοούσε παντελώς την ύπαρξη και τη σημασία τους. Δεν πά’ ν’ ανεβοκατεβαίνανε οι κυβερνήσεις και να κήρυττε χρεοκοπία το κράτος κάθε τρεις και λίγο, στη δική του καθημερινότητα λίγα πράγματα αλλάζανε. Αρκετά από αυτά τα γεγονότα δεν τα μάθαινε και ποτές.
Αλλωστε το βασικό του πρόβλημα το είχε λύσει: μπορούσε να παράγει μονάχος την τροφή του, γνώριζε να την αναζητά και να τη βρίσκει στη φύση και στον κόσμο που τον περιέβαλλε. Κι ο πιο ταπεινός είχε το περβολάκι και την κατσικούλα του, τις όρνιθες και τα κουνελάκια του. Μα κυρίως ήξερε ποια από τα γεννήματα της φύσης ήτανε βρώσιμα και πού μπορούσε να τα βρει και να τα τρυγήσει. Φρούτα, βολβούς, καρπούς και αγριόχορτα.
Ειδικά τα τελευταία, τα ήξερε καλά ο παλιός ο άνθρωπος στην Κρήτη. Τραχύ το νησί, ορεινό, με λιγοστούς κάμπους καρπερούς, το ρίξανε από ανάγκη οι ντόπιοι στις δοκιμές και τα χαρτογραφήσανε τα χόρτα. Ποια είναι βρώσιμα και ποια δηλητηριώδη, ποια τρώγονται ωμά και ποια είναι πιο νόστιμα βρασμένα, ποια πάνε με το κρέας και ποια με τους χοχλιούς.
Κι είχανε τόσα χόρτα διαθέσιμα -ανεξάντλητη η χλωρίδα του νησιού, έθρεφε ανθρώπους και ζωντανά για αιώνες πριν την αποψιλώσουνε τα φυτοφάρμακα, η υπερβόσκηση κι οι μονοκαλλιέργειες, όλα πάρεργα της αφιλότιμης της προόδου- που βάλανε μπροστά την εφευρετικότητά τους και φτιάξανε τα καλιτσούνια.
Ανοίγανε φύλλο και τυλίγανε άγρια χόρτα, προβρασμένα. Οσοι είχανε γαλακτοκομικά, φτιάχνανε κι ανάμικτα: καλιτσούνια με χόρτα και τυρί. Και τα πετάγανε στο τηγάνι ή στον φούρνο. Και για επιδόρπιο, καλιτσούνια μαλακερά: γεμισμένα μόνο με τυρί-μαλάκα και περιλουσμένα με μέλι, συνοδευμένα με δροσερή τσικουδιά. Μια γευστική πανδαισία ασύγκριτη, αμίμητη, αξεπέραστη.
Σήμερα, στοιβαγμένοι στις μεγάλες πολιτείες, μακριά απ’ το χώμα και τον ουρανό, δεν έχουμε την ικανότητα να θρέψουμε τον εαυτό μας. Δέσμιοι του σύγχρονου πολιτισμού, στραγγαλισμένοι από τις εμμονές και τις φαντασιώσεις του, εξαρτιόμαστε πλήρως από τα δημοσιονομικά και τα νομισματικά. Κι αναζητούμε το μεταλλαγμένο φαΐ μας στα ράφια των πολυεθνικών ή στις μεγάλες αλυσίδες προπαρασκευασμένης τροφής.
Ούτε να φυτέψουμε μπορούμε ούτε να θερίσουμε ούτε ν’ αρμέξουμε ή να κυνηγήσουμε. Μα χάσαμε και τη γνώση για το πώς γίνονται όλα τα παραπάνω. Γνώση συσσωρευμένη από αιώνες, που μεταφέρθηκε από γενιά σε γενιά κι εξανεμίστηκε μέσα σ’ ελάχιστα χρόνια «προόδου» και «ανάπτυξης».
Πάνω στα όρη της δυτικής Κρήτης, στην Κάντανο, γιορτάζουμε κάθε χρονιά το καλιτσούνι. Ειδικά σ’ ετούτους τους καιρούς, που τα δημοσιονομικά και τα νομισματικά μάς γονατίζουν, παίρνει μιαν άλλη αξία η γιορτή. Προσφέρει μια ευκαιρία γι’ αναστοχασμό και σκέψη.
Το καλιτσούνι μάς δείχνει τον δρόμο: στη γνώση που χάσαμε και που περιφρονήσαμε ενδεχομένως να κρύβονται οι πιο αποτελεσματικές λύσεις για τα προβλήματά μας, οι πιο χρήσιμες απαντήσεις στις ερωτήσεις μας.
Ελάτε να το γιορτάσουμε και φέτος, στο Γυμνάσιο στην Κάντανο, την Κυριακή το βράδυ στις 16 τ’ Αυγούστου. Και να θυμηθούμε τον παλιό τον άνθρωπο, που τόσα έχει να μας πει και να μας μάθει.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας