Ποια προσόντα πρέπει να έχει ένας σκηνοθέτης, ρωτάω συχνά τους φοιτητές μου. Τους ακούω προσεκτικά, κι ύστερα αρκούμαι να τους δείξω τον Πίτερ Μπογκντάνοβιτς (που πέθανε πρόσφατα) να μιλάει για την πρώτη του ταινία Targets (1967).
Δούλευε τότε βοηθός του Ρότζερ Κόρμαν, κι εκείνος του πρότεινε να κάνει μια ταινία. Του δάνεισε ένα μικρό ποσό, του επέτρεψε να χρησιμοποιήσει ένα υλικό από δική του ταινία με πρωταγωνιστή τον ογδοντάχρονο Μπόρις Κάρλοφ, και του «δώρισε» τον ηθοποιό προπληρωμένο για δύο μέρες γύρισμα. «Παίρνεις από την ταινία μου είκοσι λεπτά, γυρίζεις με τον Κάρλοφ άλλα είκοσι λεπτά σε δύο μέρες, βάζεις κι εσύ άλλα σαράντα λεπτά, κι έχεις μια ταινία 80 λεπτών! Θέλεις;»
Ήθελε πολύ βέβαια να κάνει ταινία ο Μπογκντάνοβιτς, πώς όμως να δέσει όλα αυτά τα ετερόκλητα στοιχεία σε ένα ενιαίο έργο; Κι όμως το έκανε με απίστευτα ευρηματικό τρόπο. Η ιστορία θα άρχιζε με τον Κάρλοφ να παρακολουθεί ιδιωτική προβολή της ταινίας του, πριν από την επίσημη πρεμιέρα της το βράδυ σε ένα ντράιβ ιν. Σε παράλληλη δράση, ένας ψυχασθενής, αφού πρώτα εξοντώσει την οικογένειά του, θα βγει στον αυτοκινητόδρομο σημαδεύοντας αυτοκίνητα. Κι όταν πέσει η νύχτα, θα κρυφτεί πίσω από την οθόνη του υπαίθριου ντράιβ ιν και θα βάλει στόχο τους θεατές μέσα στα αυτοκίνητα, μετατρέποντας μια γιορτή χαράς σε τραγωδία αίματος. Καταπληκτική ταινία, υπέροχο σχόλιο για τη ρεαλιστική βία της καθημερινότητας σε σύγκριση με τη βία στον κινηματογράφο.
Ένα σχέδιο που άρχισε σαν… πλάκα, δουλεύτηκε με ιδιοφυή τρόπο, είχε συνεργάτη χωρίς δικαιώματα στο σενάριο τον φημισμένο Σάμιουελ Φούλερ, αγοράστηκε από την Παραμάουντ, αλλά απέτυχε εισπρακτικά γιατί θεωρήθηκε βίαιη για τη συγκυρία της εποχής. Με τα χρόνια έγινε καλτ, και σήμερα πολλοί την θεωρούν την καλύτερη ταινία του Μπογκντάνοβιτς. Ο ίδιος εμφανίζεται να μιλάει γι’ αυτήν με μια γλυκόπικρη γεύση.
Να τι λέω λοιπόν στους φοιτητές μου. Κάντε ταινία μόνο όταν έχετε κάτι να πείτε. Κάντε ταινία όταν θέλετε να την κάνετε πολύ, σαν να είναι έρωτας. Δώστε όλες τις δυνάμεις σας, το πάθος σας, τη σκέψη σας αλλά και την ψυχραιμία σας. Δώστε τα όλα, για να μπορείτε μετά να πείτε στον εαυτό σας πως κάνατε τουλάχιστον ό,τι μπορούσατε.
Όμως χρειάζεστε και κάτι ακόμα, πολύ σημαντικό. Να μάθετε να διαχειρίζεστε την επιτυχία ή την αποτυχία της ταινίας σας. Μην αφήσετε την επιτυχία να σας τρελάνει ούτε την αποτυχία να σας σκοτώσει. Άνθρωποι χάθηκαν μετά από μια επιτυχία, κι άλλοι ξαναγεννήθηκαν έπειτα από μια αποτυχία.
Όσο για τα υπόλοιπα, όπως θα έλεγε κι ο αγαπημένος Μπογκντάνοβιτς μετά την εμπειρία της πρώτης του ταινίας, θα έρθει κάποτε ο λογαριασμός – έστω κι αν δεν είναι πλέον ο ενδιαφερόμενος εκεί!
*Σκηνοθέτης, διευθυντής Film Studies BA, MA New York College, Athens, University of Greenwich, UK
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας