Το χολ του πατρικού μου σπιτιού, πριν την κουζίνα, κατέληγε σ’ έναν μικρό διάδρομο. Εκεί υπήρχε το ψυγείο και πάνω από το ψυγείο το εικονοστάσιο. Διάφοροι άγιοι παρέλασαν από εκεί, δεν θυμάμαι καθόλου πόσοι και ποιοι.
Εγώ είχα το δικό μου εικονοστάσιο στη βιβλιοθήκη μου – πού αλλού; Εκεί παρέλασαν οι δικοί μου Αγιοι. Συγγραφείς καταραμένοι που βούτηξαν βαθιά στην ανθρώπινη ψυχή. Και ανάμεσά τους, με τα πιο πολλά βιβλία, ξεχώριζε ο πιο αγαπημένος μου, ο Εντγκαρ Αλαν Πόε.
Από πολύ μικρός είχα μάθει σχεδόν απ’ έξω τα διηγήματα αλλά και τα ποιήματά του (τα τελευταία σ’ ένα λατρεμένο βιβλίο με ξυλογραφίες Νίκου Σημηριώτη), συγκεντρώνοντας όλες σχεδόν τις ελληνικές εκδόσεις έργων του που είχαν κυκλοφορήσει εδώ. Βέβαια, ακόμα και κάποιες προσεγμένες δεν απέφευγαν τα ηθικοπλαστικά κηρύγματα: προσέξτε μην παρασυρθείτε! Πρόσεχα κι εγώ, όχι να μην παρασυρθώ, αλλά πώς να αποφύγω όλους εκείνους, από συμμαθητές και καθηγητές στο σχολείο μέχρι κάποιους οικογενειακούς και άλλους φίλους, που ήταν ικανοί να σε βγάλουν τρελό επειδή σου άρεσε ο Πόε!
Αργότερα, στα χρόνια στο Παρίσι και το Πανεπιστήμιο, μελέτησα τον αγαπημένο μου Αγιο σε άλλο επίπεδο: είχε κι αυτός πολλά χαρακτηριστικά των μεγάλων Γερμανών και Γάλλων ρομαντικών (αλλά και των Αγγλων της γοτθικής σχολής) κι έζησε όπως εκείνοι στο μεταίχμιο μεγάλων πολιτικών και κοινωνικών αλλαγών. Από αυτούς εμπνέεται τις περιγραφές παρωχημένων εποχών και μακρινών, αχαρτογράφητων περιοχών και χωρών.
Συγχρόνως, όμως, ο Πόε υπήρξε ο μεγαλοφυής εκπρόσωπος μιας μεταβατικής περιόδου: σε χρόνια αυξανόμενης ανάπτυξης του καπιταλισμού, ένας δημοσιογράφος, όπως αυτός, έπρεπε να πάρει υπόψη του και τις επιστημονικές (ή παρα-επιστημονικές) ανακαλύψεις του καιρού του (μεσμερισμός, αεροναυτική, γεωγραφικές εξερευνήσεις). Ενώ εμφανίζεται και ως πρόδρομος του αστυνομικού μυθιστορήματος – δηλαδή ενός αινίγματος φαινομενικά ανεξήγητου αλλά με απόλυτα ορθολογική τελική εξήγηση.
Παράλληλα με τα βιβλία του, με γοήτευε κάθε ταινία που αναφερόταν σ’ αυτά. Λάτρεψα τις 8 ταινίες του αγαπημένου μου σκηνοθέτη Ρότζερ Κόρμαν, που έχω δει αμέτρητες φορές. Οι ταινίες αυτές ήταν πιστές όχι στο γράμμα αλλά στο πνεύμα των έργων του Πόε, προσφέροντας συγχρόνως εξαιρετικές πολιτικές, κοινωνικές και ψυχαναλυτικές συμπαραδηλώσεις που άνοιγαν νέες διαστάσεις σε αυτά.
Και ο δικός μου φόρος τιμής σ’ αυτόν που με το έργο του μου άνοιξε τις πόρτες για τη μελέτη της φανταστικής λογοτεχνίας: δημοσίευσα για πρώτη φορά, φοιτητής στην Ελλάδα ακόμα, σε μετάφραση της ποιήτριας Μαρίας Λαϊνά, το διήγημά του «Μια ιστορία από τα Αγρια Βουνά» (A Tale of the Ragged Mountains) στο περιοδικό μου «Φάσμα» το 1971. Το ίδιο διήγημα περιλαμβάνεται στον τόμο «Φανταστικό και Λογοτεχνία» που επιμελήθηκα στις εκδόσεις Αιγόκερως δέκα χρόνια αργότερα.
* σκηνοθέτης, διευθυντής Film Studies BA, MA New York College, Athens, University of Greenwich, UK
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας