Το μελό ανήκει στα υποτιμημένα κινηματογραφικά είδη. Με τις ακραίες αντιθέσεις και τα τραγικά φινάλε των ιστοριών του, αντιμετωπίζεται συνήθως με ειρωνεία και περιφρόνηση. Το λένε και «δακρύβρεχτο» (tear jerker), λες και είναι ντροπή να σε κάνει μια ταινία να κλάψεις. Ή λες και είναι εύκολο. Κι όμως, είχα κι εγώ αυτές τις προκαταλήψεις, παρ' όλο που θεωρητικά πίστευα ότι όλα τα είδη δικαιούνται να έχουν τους τίτλους τιμής τους.
Μέχρι που είδα μια ταινία, φοιτητής στο Παρίσι: «The Eddy Duchin Story» (ελληνικός τίτλος: Ερωτευμένοι ώς την αιωνιότητα). Είναι η (αληθινή) ιστορία του Εντι Ντούτσιν (Τάιρον Πάουερ), ενός μουσικού που καταφτάνει στη Νέα Υόρκη φτωχός και άγνωστος, για να γίνει διάσημος τις δεκαετίες ’20 και ’30 χάρη στη δουλειά του αλλά και την αμέριστη συμπαράσταση της γυναίκας του Μάρτζορι (Κιμ Νόβακ).
Ομως οι ευτυχισμένες μέρες είναι κιόλας πίσω του. «Δουλεύεις σκληρά για να τα καταφέρεις… κι ύστερα, σου τα παίρνουν όλα! Γιατί πρέπει να καταστραφεί ένας άνθρωπος δύο φορές;», αναρωτιέται ο Ντούτσιν. Αυτές οι δύο φορές είναι και οι δύο κορυφαίες στιγμές της ταινίας.
Νύχτα Χριστουγέννων. Η Μάρτζορι είναι βαριά άρρωστη από επιπλοκές στη γέννηση του γιου τους. Ο Εντι ξενυχτά δίπλα της μιλώντας της με λόγια αγάπης και αφοσίωσης. Ενας χτύπος ακούγεται. Είναι το κολιέ της άρρωστης που πέφτει με θόρυβο στο πάτωμα. Μέσα στην απόλυτη σιωπή, αυτό το «κρακ» που σου σχίζει τα αυτιά, είναι το αντίο της Μάρτζορι! Τόσο απλά!
Λίγα χρόνια αργότερα, πατέρας και γιος παίζουν μαζί σε διπλό πιάνο. Ο Ντούτσιν πάσχει από λευχαιμία. «Δεν καταλαβαίνει κανείς πότε τελειώνω εγώ και πότε αρχίζεις εσύ», λέει στον Πίτερ, που κάποια στιγμή διστάζει και σταματάει να παίζει. Η κάμερα πλησιάζει το παιδί, κι ύστερα, πηγαίνοντας πίσω, αποκαλύπτει την άδεια πλέον θέση στην άλλη άκρη του πιάνου.
Ολα στην τέχνη είναι θέμα αισθητικής και νοήματος. Το μελό μπορεί κι αυτό να προσφέρει αισθητική τελειότητα. Πάνω απ’ όλα, παρηγοριά, ελπίδα, υπέρβαση στα τραγικά γεγονότα της ζωής.
Αυτή η ταινία ήταν η αγαπημένη της μητέρας μου. Μου μιλούσε γι’ αυτήν, αλλά δεν την είχα δει ακόμα για να καταλάβω. Είχε ζήσει κι εκείνη δύο καταστροφές στη ζωή της (είχε μείνει δύο φορές χήρα). Ο πατέρας μου, ο δεύτερος άντρας της, πέθανε όταν ήμουν μικρός. Κι ήταν λίγο πριν από τα Χριστούγεννα.
Βγαίνοντας μεσάνυχτα από τη Γαλλική Ταινιοθήκη, σκέφτηκα ότι η μητέρα μου είχε δίκιο. Αυτή η ταινία ήταν σαν να είχε γίνει για εκείνη. Αλλά και για μένα. Το έβλεπα τώρα καθαρά: εκείνο το αγόρι που καθισμένο απέναντι στην άδεια θέση του πιάνου συνειδητοποιεί για πρώτη φορά το αναπότρεπτο του θανάτου, το «ποτέ πια», ήμουν εγώ.
* σκηνοθέτης, διευθυντής Film Studies BA, MA New York College, Athens, University of Greenwich, UK
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας