Εχετε δει ποτέ μια ταινία μέχρι το τέλος της; Εννοώ, μέχρι να σβήσει και το τελευταίο όνομα συντελεστή στους τίτλους τέλους: εκατοντάδες ονόματα παρελαύνουν αργά και χάνονται στο πάνω μέρος της οθόνης. Το σινεμά αδειάζει και μένουν κάποιοι, ελάχιστοι. Ανάμεσά τους κι εγώ, για να διαπιστώσω κάθε φορά πόσο εντυπωσιακά ατελείωτοι είναι οι τίτλοι τέλους μιας ταινίας, είτε πρόκειται για υπερπαραγωγή είτε για ταινία με τρεις χώρους και ισάριθμα πρόσωπα.
Και κάθε φορά αναρωτιέμαι μπροστά στον καταιγισμό των ονομάτων: Μα… τι έκαναν όλοι αυτοί; Ηταν τόσο αναγκαίοι όλοι τους για να γίνει η ταινία; Ρητορικό ερώτημα, βέβαια. Γιατί όλοι ξέρουμε ότι ο κινηματογράφος, εκτός από τέχνη, είναι και βιομηχανία (και πολλές φορές μόνο το δεύτερο). Πρέπει να δώσει δουλειά σε πολλούς ανθρώπους που εκτελούν αυστηρά κάτι πολύ συγκεκριμένο και απόλυτα εξειδικευμένο.
Είναι περιττό να τονίσω, λοιπόν, πόσο θαυμάζω τους σκηνοθέτες που πήραν 5-10 φίλους-συνεργάτες τους κι έκαναν ταινίες που ούτε για μια στιγμή δεν σου επιτρέπουν να σκεφτείς με πόσο λίγα χρήματα έγιναν. Γιατί απλά είναι πολύ καλές ταινίες. Και προκλητικές. Γιατί πρόκληση στο σινεμά δεν είναι μόνο η ίδια η ταινία, αλλά και ο τρόπος που φτιάχτηκε μέσα στις δεδομένες ασφυκτικές συνθήκες της βιομηχανίας του κινηματογράφου.
Κάποιες τέτοιες ταινίες προβάλλω στους φοιτητές μου σ’ ένα αγαπημένο μου μάθημα που ονομάζω «Low budget, high spirit». Συνήθως είναι ταινίες ανεξάρτητων σκηνοθετών που πήραν συνειδητά αποστάσεις από το σύστημα, αλλά και πρώτες ταινίες γνωστών σκηνοθετών που στη συνέχεια μεγαλοπιάστηκαν με υπερπαραγωγές ή επιβραβεύτηκαν με καλές ακαδημαϊκές δουλειές.
Ομως υπάρχουν και κάποιοι σκηνοθέτες που έχουν πραγματοποιήσει το όνειρο του Ζαν Κοκτώ: τα κάνουν όλα μόνοι τους! Η ταινία «Το φίδι του Ιουνίου» του Γιαπωνέζου Σίνια Τσουκαμότο, που με εντυπωσίασε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 2003, είναι μία από αυτές.
Η Ρίνκου είναι νέα, όμορφη, παντρεμένη και εργάζεται σε τηλεφωνική υπηρεσία ψυχολογικής υποστήριξης προβληματικών ατόμων. Ενας άγνωστος θα αναστατώσει τη μονότονη και ανύπαρκτη ερωτικά ζωή της, στέλνοντάς της μια σειρά φωτογραφιών της σε προκλητικές στάσεις με σκοπό να απελευθερώσει τον απωθημένο της ερωτισμό: «Γιατί δεν κάνεις αυτό που θέλεις;» Με μια καταπληκτική πρωταγωνίστρια που σαρώνει κυριολεκτικά την οθόνη, ο σκηνοθέτης αναλαμβάνει όλα τα υπόλοιπα: παραγωγή, σενάριο, σκηνοθεσία, φωτογραφία, μοντάζ και παίζει κιόλας τον ρόλο του άγνωστου άντρα!
Λέω στους μαθητές μου: όταν το σενάριό σας έχει απορριφθεί και νομίζετε ότι όλα πια έχουν χαθεί, αλλά, παρ’ όλα αυτά, θέλετε να το γυρίσετε γιατί το πιστεύετε πολύ, δείτε αυτή την ταινία που καταργεί τον χώρο, τον χρόνο και ό,τι κλασικό μάθατε. Θα νιώσετε μια αίσθηση ελευθερίας, έναν αέρα ανεξαρτησίας. Σαν να μπορεί και το σινεμά να γίνει μια απόλυτα προσωπική υπόθεση του καλλιτέχνη, όπως συμβαίνει με τη λογοτεχνία ή τη ζωγραφική. Με λίγα λεφτά και πολλή ψυχή. Κάνε αυτό που θέλεις!
*σκηνοθέτης, διευθυντής Film Studies BA MA, New York College, Athens
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας