Ακυβέρνητες πολιτείες

Εντυπώσεις από ένα ταξίδι στη Θεσσαλονίκη. Καλεσμένη από την αυτοδιαχειριζόμενη κοινότητα βιβλίου και εντύπου «Ακυβέρνητες Πολιτείες» να παρουσιάσω ένα βιβλίο μου. Ομως δεν γράφω για να ευχαριστήσω απλώς, όπως οφείλω, αυτούς που με κάλεσαν, ούτε εκείνους που μου χάρισαν μια υπέροχη βραδιά με την ευκαιρία της παρουσίασης στην κατειλημμένη από τους απολυμένους ΕΡΤ 3. Γράφω για μια ακόμη συνάντησή μου με αυτούς τους νέους ανθρώπους, τους χτυπημένους όλους από την ανεργία, που αντί να διαλυθούν, να παραδοθούν στην κατάθλιψη και σε όσα αυτή συνεπιφέρει, έστησαν έναν ακόμη παραδειγματικό χώρο πολιτισμού και επικοινωνίας. Πιο αληθινό από τόσους θεσμούς που με έπαρση φέρουν στον τίτλο τους αυτές τις λέξεις.

Είμαι αλλεργική στις συζητήσεις που αναλώνονται στην αντιπαραβολή των γενεών, του 114, της Αντίστασης, ή όποιες άλλες με τους σημερινούς νέους. Και αυτό διότι οι γενιές δεν αποτελούν συμπαγή και αδιαφοροποίητα σύνολα παρά μόνον στο νωθρό είτε και υστερόβουλο μυαλό ανθρώπων που βιάζονται να πλασάρουν την «πνευματική» είτε την «πολιτική» τους πραμάτεια. Κάθε γενιά έχει τους πλούσιους και τους φτωχούς της, τους ταλαντούχους και τους άμουσους, τους θαρραλέους και τους δειλούς, αυτούς που νοιάζονται και τους κυνικά αδιάφορους είτε τους προσχηματικά ενδιαφερόμενους. Ισοπεδώνοντας τα πάντα κάτω από τον οδοστρωτήρα της γενιάς, καταλήγουμε σε εύκολες καταδίκες είτε σε βολικές αθωώσεις.

Κι όμως. Με δεδομένα όλα τα παραπάνω αυτή εδώ η νέα ελληνική γενιά αξίζει μια ιδιαίτερη προσοχή και μνεία. Αξίζει ακόμα και μια παραπάνω σκέψη από εμάς που πολύ περισσότερο από προαίρεση παρά λόγω επαγγελματικής θέσης απευθύναμε σε νεότερους ανθρώπους την έκκληση να αδιαφορήσουν για τα πολύμορφα, πρωτεϊκά πλοκάμια του νεοφιλελευθερισμού: Το λάιφ στάιλ, τον καταναλωτισμό, τον αριβισμό, την αντιπνευματικότητα, το κιτς χωρίς την αθωότητά του. Που προσπαθήσαμε, έστω και λίγο, στο να αναδυθεί μέσα τους, λόγω των δικών τους εννοείται βασικά επιλογών, ο/η πολίτης, ο/η ερευνητής και ερευνήτρια, ο/η δημιουργικός/ή αμφισβητίας.

«Τα καλύτερα μυαλά της γενιάς μου», έλεγε ο Γκίνσμπεργκ, «κατέληξαν στο φρενοκομείο». Τα καλύτερα μυαλά των σημερινών νέων έχουν στη μεγάλη τους πλειονότητα καταλήξει στην ανεργία μέσα στον τόπο τους, είτε στη μετανάστευση σε χώρες πρόθυμες να απομυζήσουν ό,τι καλύτερο κατάφερε να παραγάγει η δική μας. Κι όμως. Οι περισσότεροι/ες από αυτούς τους άνεργους και τις άνεργες, πρίγκιπες και πριγκίπισσες, δεν έχουν σκύψει το κεφάλι. Υπάρχουν, αντιδρούν, προσπαθούν να ανοίξουν δρόμους επιβίωσης και ζωής. Κάποιοι, λίγοι ίσως ή περισσότεροι, από εμάς τους μεγαλύτερους, προσπαθούν να σταθούν κοντά τους. Να τους δείξουν όσο γίνεται πιο έμπρακτα ότι οι γενιές μπορεί κάποτε να χωρίζουν, αλλά επίσης όταν από τη μια και από την άλλη υπάρχει η δύναμη και η θέληση, μπορεί να ενώνουν με τη δρώσα μνήμη που γίνεται βούληση για αντίσταση. Σε αυτό το δύσκολο σταυροδρόμι του τόπου και του καθενός μας μια εικόνα επιμένει στον νου μου. Η εικόνα αυτών των πέντε νέων ανθρώπων, της Ελίζας, του Λευτέρη, της Λίνας, της Ματίνας, του Χρήστου, που, αν αντέξουν, υπόσχονται να οδηγήσουν σε καλό λιμάνι τις ακυβέρνητες πολιτείες.