Δείγμα γραφής

Ολη μέρα βρέχει με ήλιο, οι εξελίξεις τρέχουν, ο κόσμος προσπαθεί να ανιχνεύσει την ελπίδα στα λόγια ή στα πρόσωπα. Στο ΑΤΜ της γειτονιάς μου είχε ουρά, γιατί κάποιος μπροστά στο μηχάνημα δεν ήξερε πώς να φέρει σε πέρας μια συναλλαγή και οι δύο άνθρωποι πίσω του έσπευσαν να τον βοηθήσουν δίνοντάς του αλληλοσυγκρουόμενες και αντιφατικές οδηγίες χρήσης. Ομως τα κάγκελα έφυγαν ήδη από τον Αγνωστο Στρατιώτη και τα περιστέρια είναι πια ελεύθερα να ταϊστούν από χαρούμενα παιδάκια τις Κυριακές.

Είχε λεχθεί από πολλούς και σε πολλούς τόνους πόσο άθλια ήταν τα κάγκελα στη Βουλή: όσο και οι κλούβες στους γύρω δρόμους ή η ιδέα ότι χρειαζόταν ένα «απόρθητο φρούριο» για να στεγάσει το ελληνικό Κοινοβούλιο. Ομως σιγά σιγά τα είχαμε συνηθίσει όλα αυτά και δεν μας ξένιζε το μποτιλιάρισμα στη Βασιλίσσης Σοφίας με τη μια λωρίδα κυκλοφορίας να έχει καταργηθεί, ενώ ευπειθώς παραιτηθήκαμε από τη βόλτα στο πλακόστρωτο του Αγνώστου και το άραγμα στα πλαϊνά πεζούλια χαζεύοντας τα παιδιά με τα ποδήλατα και τις ουρές των τουριστών που ήθελαν να φωτογραφηθούν δίπλα στους τσολιάδες. Τόσο είχαμε ξεχαστεί ώστε να μην μπορούμε να ερμηνεύσουμε το κύμα αγαλλίασης, αυτή την ευφορία που κατέλαβε όσους έτυχε να περάσουν τις τελευταίες μέρες από το Σύνταγμα. Είναι ασφαλώς για το πραγματικό γεγονός ότι δεν παρεμβάλλονται πια κάγκελα ανάμεσα στα πιτσιρίκια και τα περιστέρια όταν τα μαζεύουν κοντά τους και τα ταΐζουν με το κουλούρι τους. Είναι όμως, κυρίως, για τον συμβολισμό της κίνησης. Που σημαίνει ότι ο νέος υπουργός Προστασίας του Πολίτη, εκφράζοντας προφανώς όλη την κυβέρνηση, πιστεύει ότι άλλο η αστυνομία και άλλο η αστυνόμευση και δεν συμμερίζεται την ιδέα «κάγκελα παντού».

Ισως γι’ αυτό, μάλιστα, μπαίνοντας κάπως στα χωράφια του υπουργού Δικαιοσύνης αυτή τη φορά, υποστήριξε ότι πρέπει να καταργηθούν οι φυλακές τύπου Γ. Η πρόταση θεμελιώνεται στη βαθιά γνώση του Γιάννη Πανούση για το θέμα, η οποία συνοψίστηκε στην περιεκτική φράση «δεν προσφέρουν τίποτα». Πράγματι, οι φυλακές τύπου Γ μπορεί να ικανοποιούν την εκδικητικότητα ή άλλα, ακόμη πιο σκοτεινά κίνητρα των εμπνευστών τους αλλά, έτσι όπως περιορίζουν τα δικαιώματα των φυλακισμένων, υπονομεύουν τη βασική λειτουργία της ποινής, αυτήν του σωφρονισμού και της πορείας προς την κοινωνική επανένταξη. Με τον ίδιο τρόπο που την υπονομεύουν οι άθλιες συνθήκες κράτησης σε ορισμένες φυλακές, ο διαχωρισμός σε βιπς και ξε-βιπς, η ιατρική και φαρμακευτική περίθαλψη και ακόμα χειρότερα το είδος της παρεχόμενης νοσηλείας σε όσους κρατουμένους την έχουν ανάγκη. Με λίγα λόγια, όλα αυτά που εξαθλιώνουν τους φυλακισμένους, αλλά εξαθλιώνουν και όλους εμάς τους υπόλοιπους, αμβλύνοντας τη συνείδηση και χτίζοντας την αδιαφορία μας: στην αρχή ως αδυναμία, στη συνέχεια ως αποδοχή. Λίγο καιρό μετά την τοποθέτηση των κάγκελων στον Αγνωστο Στρατιώτη, σχεδόν πάψαμε να τα βλέπουμε. Τώρα που έπεσαν, η ελευθερία μάς ξαφνιάζει.

Το γκρέμισμα των κάγκελων είναι ένα δείγμα γραφής για να μας θυμίζει ότι η καινούργια κυβέρνηση, πέρα από την επίλυση των οικονομικών ζητημάτων, στοχεύει επίσης στην αποκατάσταση της αξιοπρέπειας εκείνης που σχετίζεται με την ελευθερία της σκέψης και τον σεβασμό των δικαιωμάτων, δικών μας και των άλλων. Δεν θα στοιχίσουν ακριβά η βελτίωση της ποιότητας της ζωής στις φυλακές ή οι αξιοπρεπείς συνθήκες νοσηλείας και εκπαίδευσης, για να δώσω λίγα μόνο παραδείγματα παρεμβάσεων με μεγάλα οφέλη για όλους. Αλλωστε, οι παρεμβάσεις αυτές δεν τρομάζουν για το οικονομικό τους κόστος. Αυτό που τρομάζει είναι ίσως η συνειδητοποίηση ότι «ανεπαισθήτως (μας) έκλεισαν από τον κόσμον έξω». Αφαιρώντας τα κάγκελα, η πολιτεία μάς δίνει μια πρώτη ιδέα για το πώς λογαριάζει να κατοικηθεί από πολίτες συμμέτοχους και όχι αμέτοχους.