Με λένε διαφθορά και είμαι καλά

Οταν αυξάνεται η διαφθορά, τα ανθρώπινα δικαιώματα και η δημοκρατία υποφέρουν.

Τransparency International

Η γενική εικόνα έχει ως εξής: Με μέση βαθμολογία 66 στα 100, η περιφέρεια της Δυτικής Ευρώπης και της Ε.Ε. εξακολουθεί να έχει καλή θέση στον Δείκτη Αντίληψης για τη Διαφθορά (CPI) για το 2021, σύμφωνα με τα δεδομένα της Transparency International (του οργανισμού για τη διεθνή συνεργασία κατά της διαφθοράς).

Ομως οι δράσεις για την καταπολέμηση της διαφθοράς παραμένουν στάσιμες στην περιοχή, με τάσεις επιδείνωσης. Το ανησυχητικό είναι ότι η διαφθορά εγκαθιδρύεται ως μια νέα «κανονικότητα». Τα μέτρα λογοδοσίας και διαφάνειας είτε παραμελήθηκαν είτε αναβλήθηκαν εξαιτίας της πανδημικής κρίσης και δεν αποκαταστάθηκαν. Το επίσης ανησυχητικό είναι ότι η εμπιστοσύνη των πολιτών έχει πέσει στο ναδίρ στον απόηχο των σκανδάλων και των αδιαφανών προμηθειών του δημόσιου τομέα.

Στην Ελλάδα τα πράγματα είναι κάπως χειρότερα σε αυτό το πεδίο. Από τις μαξιμαλιστικές παραδοχές «όλοι μαζί τα φάγαμε» (Θ. Πάγκαλος) και «ηγούμαι ενός λαού διεφθαρμένων» (Γ. Παπανδρέου) των αρχών της δεκαετίας του 2010, η Ελλάδα κατάφερε να βελτιώσει τη θέση της. Από το χαμηλό των 36 μονάδων (στα 100) του 2012 κατόρθωσε –κυρίως λόγω των μνημονίων– να βρεθεί στους 50 βαθμούς το 2020 και να πέσει στους 49 βαθμούς το 2021, καταλαμβάνοντας την 58η θέση στη γενική κατάταξη, με πτωτική τάση για το μέλλον. Η θέση και η κατάσταση της χώρας, επίσης, θα επιδεινωθούν. Και αυτό θα είναι ακόμα μία «επιτυχία» της ελληνικής κυβέρνησης.

Η στρατηγική κατά της διαφθοράς δεν καλύπτει πολιτικά κόμματα και τον τραπεζικό τομέα. Το μιντιακό τοπίο άνετα κουκουλώνει τις σχετικές περιπτώσεις μαζί με τον περιορισμό στην ελευθερία της έκφρασης και η πλειονότητα των πολιτών πιστεύει ότι ο σχεδιασμός και οι πολιτικές ασκούνται υπέρ των στενών ιδιωτικών συμφερόντων. Περίπου οι μισοί πολίτες πιστεύουν ότι οι δωροδοκίες και οι διασυνδέσεις επιχειρήσεων - κυβέρνησης χρησιμοποιούνται για να εξασφαλιστούν κερδοφόρα κρατικά συμβόλαια και ότι οι μεγάλες επιχειρήσεις, συχνά, δεν λογοδοτούν και δεν πληρώνουν φόρους.

Το ακόμα χειρότερο είναι ότι αξιωματούχοι του κυβερνώντος κόμματος πήραν παράνομα κρατικό χρήμα μέσω των εταιρειών τους. Θαμπώθηκαν από τη φλόγα των θησαυρών της χωροδεσποτικής οικογένειας και –«επειδή δεν το είχα καταλάβει», «δεν το γνώριζα»– την πλησίασαν πολύ στενά και τσουρουφλίστηκαν. Οι παραιτήσεις ή οι διαγραφές τους ουδέποτε εγγυήθηκαν το τέλος της διαφθοράς – πολύ δε περισσότερο της διαφθοράς του κυβερνητικού συστήματος. Οι παραιτήσεις και οι διαγραφές έγιναν «για να μη δώσουμε ευκαιρία στην αντιπολίτευση να βυσσοδομεί κατά του Μητσοτάκη και της κυβέρνησης της Ν.Δ.». Βεβαίως, όπως πάντα, ούτε κουβέντα για τα παρανόμως εισπραχθέντα.

Το θέμα, όμως, δεν περιορίζεται εδώ. Ολοι οι διεφθαρμένοι μίλησαν για «αξίες και ηθικές αρχές του κόμματός μας». Και είπαν τα ίδια όσοι υποστηρίζουν «το κόμμα μας», χωρίς να είναι διεφθαρμένοι. Ολοι μαζί, όμως, συγκροτούν έναν στρατό εθελόδουλων, φοβισμένων, έτοιμων να κάνουν τα ίδια· και, κυρίως, προθύμων να υπηρετήσουν πρώτα τη δική τους ιδιοτέλεια, προσκυνώντας τον πρώτο αφέντη που θα τους δώσει τη δυνατότητα και –μέσω αυτής– την ευκαιρία να αρπάξουν ακόμα περισσότερα.

Το μόνο πολιτικό κεφάλαιό τους είναι η διασύνδεσή τους με το κόμμα – που όταν είναι κυβερνών αποδεικνύεται φάμπρικα, χρυσωρυχείο και, σαφώς, είναι προτιμητέο. Η πολιτική τους κουλτούρα και η κοινωνική τους ευαισθησία είναι αντιστρόφως ανάλογες με την ευρυχωρία της τσέπης και της απληστίας τους. Ζουν και ευημερούν χάρη στην ανυπαρξία θεσμών και χάρη στη μακαριότητα της Δικαιοσύνης.

Οπως έχουν καταλάβει οι πολίτες, ο δρόμος προς τις εκλογές λέει πολλά αλλά κρύβει ακόμα περισσότερα. Οι μόνες κυβερνητικές δράσεις κατά της ενδημικής διαφθοράς είναι μισοκουβέντες για «αξίες», πατριωτισμοί και επίθεση στην αντιπολίτευση. Η μόνη δράση σχετίζεται με το κουκούλωμα και τον κάματο να φεύγουν αυτά τα πράγματα από την επικαιρότητα.

Χωρίς σαφές σχέδιο, χωρίς στόχους, χωρίς προϋποθέσεις κατανομής των όποιων θετικών επιδράσεων θα προκύψουν από τα γενναιόδωρα ευρωπαϊκά ταμεία, οι γύπες είναι έτοιμοι και πάνοπλοι. Και με απόλυτη αδιαφορία για την ανισοκατανομή των εισοδημάτων, τη φτώχεια μεγάλου τμήματος του πληθυσμού, τη δημοσιονομική θέση της χώρας την επόμενη μέρα. Ακόμα και η δημογραφική βόμβα και η μείωση του πληθυσμού αντιμετωπίζονται ως προς το εκλογικό βάρος τους στις εκλογικές περιφέρειες.

Η διαφθορά δεν είναι απλώς πρόκληση βλάβης, εκμαυλισμός συνειδήσεων, εξαχρείωση και αθλιότητα. Αναπτύσσει εκλεκτικές συγγένειες με τη διαπλοκή, τη δωροδοκία, τα ρουσφέτια, τα σκάνδαλα, το… «διαφθείρειν τους νόμους» κ.ο.κ. Το «διαφθορείον» δεν είναι «το μυστικό οίκημα όπου εκδίδονται εις ασέλγειαν κόραι, νέοι και ύπανδρες γυναίκες». Φοράει γραβάτα και γόβα στιλέτο... και είναι καλά.