Ο φόβος του παγώματος

Από ποιον εξαρτάται η κατάπαυση των εχθροπραξιών ακόμα και μέσα στις επόμενες μέρες στην Ουκρανία όπως φαίνεται από όσα είπε ο ίδιος ο Τραμπ;

Ούτε από τον Ζελένσκι ούτε από τους Ευρωπαίους συμμάχους των ΗΠΑ, αλλά κατά κύριο –αν όχι αποκλειστικό– λόγο από τον φόβο του Κρεμλίνου ότι μετά την κατάπαυση του πυρός η κατάσταση μπορεί να αποτελματωθεί και να εκφυλιστεί σε «παγωμένη σύγκρουση».

Ο φόβος δεν είναι αδικαιολόγητος καθώς στη Μόσχα γνωρίζουν ότι μια πρώτη γενικευμένη εκεχειρία αποτελεί μη αντιστρέψιμη εξέλιξη και η άρνηση ανανέωσής της θα είχε μεγάλο κόστος για το προφίλ υπευθύνου ηγέτη που έχει οικοδομήσει ο Πούτιν στο ένα τέταρτο του αιώνα που βρίσκεται στην εξουσία.

Με τα σημερινά δεδομένα, για να προχωρήσει η Μόσχα στην κατάπαυση του πυρός θα πρέπει να έχει αποσπάσει εγγυήσεις από την Ουάσινγκτον ότι θα υπάρξει πλήρης επιστροφή στην κανονικότητα με άρση των κυρώσεων και παροχή εγγυήσεων, τις οποίες η ρωσική πλευρά θεωρεί ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια της χώρας.

Με αλλά λόγια, το Κρεμλίνο θέλει να διασφαλίσει ότι οι ΗΠΑ θα συζητήσουν τα προβλήματα ασφαλείας που έθεσε ο Πούτιν στον Μπάιντεν το δεύτερο εξάμηνο του 2021.

Το μήνυμα τότε ήταν τελεσιγραφικό και συμπυκνώνεται στις τρεις λέξεις: «ξαναγυρίστε στο 1997», τη χρονιά δηλαδή που Πολωνία, Τσεχία και Ουγγαρία άρχισαν ενταξιακές διαπραγματεύσεις για την προσχώρησή τους στο ΝΑΤΟ.

Εξυπακούεται ότι η διευρυμένη ατζέντα διαπραγματεύσεων που προωθεί η Μόσχα θέτει αυτόματα θέμα διεύρυνσης της συναίνεσης των γραφειοκρατικών μηχανισμών του Πενταγώνου και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Επί της ουσίας η Ρωσία ζητά την απαρχή διαπραγμάτευσης για την ασφάλεια της Ανατολικής Ευρώπης.

Το πρώτο που μπορεί να επισημανθεί είναι ότι ΗΠΑ - Ρωσία διαπραγματεύονται στρατηγικών διαστάσεων ρυθμίσεις και εγγυήσεις της ασφάλειας της Γηραιάς Ηπείρου την ώρα που ΝΑΤΟ και Ε.Ε. προχωρούν σε προγράμματα επανεξοπλισμού χωρίς προηγούμενο από την έναρξη του Ψυχρού Πολέμου το 1947.

Το 2014, μετά την προσάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία και την εξέγερση των ρωσόφωνών στο Ντονμπάς, το ΝΑΤΟ αποφάσισε τη μόνιμη εγκατάσταση μάχιμών στρατιωτικών δυνάμεων στις βαλτικές χώρες Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία.

Θα ενταχθεί η παραπάνω παρουσία στη νέα κανονικότητα Δύσης - Ρωσίας; Ή θα υπάρξει αναδίπλωση στην Πολωνία, η οποία μαζί με τη Ρουμανία βλέπουν την προοπτική μαζικού επανεξοπλισμού της Γηραιάς Ηπείρου σαν ευκαιρία γεωπολιτικής αναβάθμισής τους;