Μια γενιά στο ίδιο βαγόνι

Η Βασιλική Οικονομάκη είναι μία από τους φοιτητές που ταξίδευαν με το μοιραίο τρένο. Την ώρα της σύγκρουσης βρισκόταν στο εστιατόριο. Από τη νύχτα της 28ης Φεβρουαρίου είναι άγρυπνη, «ζωντανή νεκρή», όπως λέει: «Οχτώ ημέρες δεν έχω κοιμηθεί και όλοι αυτοί κοιμούνται. Πετάνε τριαντάφυλλα στα τρένα που ακόμα υπάρχουν πεθαμένα παιδιά εκεί μέσα, λες και είμαστε στα μπουζούκια… Και κοιμούνται ήσυχοι τα βράδια». Η Βασιλική γίνεται η φωνή κάθε νέου ανθρώπου που επιβιώνει στην Ελλάδα. «Και ντρέπομαι και ζητάω συγγνώμη σε όλα αυτά τα παιδιά που χάθηκαν. Είμαι τυχερή που ζω σε αυτή τη χώρα, ντρέπομαι που ζω στην Ελλάδα», είπε σε τηλεοπτική συνέντευξή της. «Καμία συγγνώμη δεν θα τα αλλάξει αυτά, όλοι θα είμαστε δολοφόνοι αν δεν αλλάξουμε από εδώ και στο εξής».

Η φωνή της Βασιλικής -και κάθε παιδιού μέσα σε αυτό το τρένο- συνάντησε χιλιάδες άλλα παιδιά που νιώθουν πως «όλοι είμαστε στο ίδιο βαγόνι». Με οξύτατα αντανακλαστικά, με ευαισθησία αλλά και με μια ωριμότητα που εκπλήσσει όσους δεν έχουν επαφή με νεαρόκοσμο, οι νέοι όχι μόνο αντέδρασαν ακαριαία, αλλά έθεσαν το δυστύχημα σε όλη του τη διάσταση. Κι ενώ οι κυβερνητικές ντουντούκες διαλαλούσαν τη γραμμή του «ανθρώπινου λάθους» πριν καν αρχίσουν οι έρευνες για το τι έγινε στα Τέμπη, οι φωνές μαθητών και φοιτητών σε όλη τη χώρα σμπαράλιαζαν το αφήγημα: «Δεν ήταν ατύχημα» και «Το έγκλημα αυτό να μη συγκαλυφθεί, όλων των νεκρών θα γίνουμε φωνή».

Μέσα στη βαθύτατη οδύνη, οι νέοι απέδειξαν ότι παρακολουθούν πολύ στενά όσα συμβαίνουν στη χώρα κι έχουν άποψη, η οποία έρχεται από τα βιώματα αυτής της γενιάς που μεγαλώνει μέσα σε ένα περιβάλλον σκληρού νεοφιλελευθερισμού και αλλεπάλληλων κρίσεων. Εξ ου και όχι μόνο δεν μάσησαν στην κυβερνητική προπαγάνδα, αλλά απάντησαν ηχηρά: «Την ψυχή μας δεν θα την ιδιωτικοποιήσετε ποτέ».

Η Δήμητρα Παπαλέξη είναι μαθήτρια της Β' Λυκείου και μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής Μαθητών Λάρισας. Θλίψη, απογοήτευση, οργή είναι τα συναισθήματα που βιώνει αυτές τις μέρες. «Μετά το έγκλημα στα Τέμπη, στην πόλη μας πραγματοποιήθηκαν συγκεντρώσεις και πορείες με θεαματική ανταπόκριση. Η αφύπνιση των νέων ήταν μια ευχάριστη έκπληξη, καθώς είναι συχνό φαινόμενο η αδιαφορία από πλευράς μας. Ομως τώρα έχουμε εξοργιστεί, αρνούμαστε να ανεχτούμε την αφόρητη αυτή αδικία και να συγχωρέσουμε ένα ακόμα έγκλημα της τωρινής αλλά και προηγούμενων κυβερνήσεων. Η συγκάλυψη των ευθυνών από τα ΜΜΕ μας πεισμώνει περισσότερο να παλέψουμε για δικαιοσύνη και απόδοση ευθυνών. Εχουμε πλέον αντιληφθεί πως η εξουσία δεν διστάζει να θυσιάσει οτιδήποτε στον βωμό του κέρδους, συμπεριλαμβανομένης της ζωής μας, γι’ αυτό και είμαστε αποφασισμένοι να αγωνιστούμε. Πρέπει να δείξουμε την αντίστασή μας καθημερινά, με τον αγώνα μας, με τη συμμετοχή μας στις πορείες, με την ψήφο μας. Οπως λέει και ένα από τα συνθήματά μας, “Στερέψανε τα δάκρυα και γίνανε οργή, η νέα γενιά δεν σας συγχωρεί”».

Οι εικόνες ακόμα και πολύ μικρών παιδιών να σχηματίζουν με τις σχολικές τους τσάντες συνθήματα στις αυλές των σχολείων είναι συγκλονιστικές. Τι είναι αυτό που κινητοποιεί τον μικρό Ιωνα; Μαθητής της Στ' Δημοτικού του 12ου Δ.Σ. Αθηνών, με την τσαντούλα του και μαζί με τους συμμαθητές του μας έστειλαν το μήνυμα «πάρε με όταν φτάσεις». «Είναι η φράση που λένε όλοι οι γονείς στα παιδιά τους όταν πάνε κάπου. Δυστυχώς, εκείνα τα παιδιά δεν έφτασαν ποτέ... Στενοχωρήθηκα πολύ όταν έμαθα για το δυστύχημα. Πιστεύω ότι αυτό που κάναμε με τις τσάντες μας ήταν πολύ σημαντικό για να δείξουμε το πένθος μας για τους 57 νεκρούς που ήταν κυρίως νέοι, αλλά και τη στήριξή μας στις οικογένειές τους. Αν ήμουν μεγαλύτερος, θα συμμετείχα κι εγώ στις κινητοποιήσεις που κάνουν τα μεγαλύτερα παιδιά γιατί διαμαρτύρονται για τον θάνατο τόσων ανθρώπων και για το κράτος που δεν έκανε αυτά που έπρεπε και δεν φρόντισε για την ασφάλεια των επιβατών».

«Το δυστύχημα στα Τέμπη ήταν αδιαμφισβήτητα αποτέλεσμα της διαχρονικής αδιαφορίας των κυβερνήσεων για την προστασία των πολιτών. Αντιμέτωπη με αυτή τη δολοφονία, η μαθητική κοινότητα, δείχνοντας άμεσα αντανακλαστικά, βρέθηκε στους δρόμους, καθιστώντας σαφές ότι δεν πρόκειται να μείνει παρατηρητής των γεγονότων, απαιτώντας απαντήσεις αλλά και με σαφή διάθεση να εναντιωθεί σε ένα άδικο και επικίνδυνο, ακόμα και για τη ζωή μας, σύστημα» λέει στην «Εφ.Συν.» ο Θωμάς Μέρκος, μαθητής της Α' Λυκείου στην Ιωνίδειο Σχολή Πειραιά, και προσθέτει: «Στις κινητοποιήσεις στον Πειραιά συμμετείχαν μαθητές που βρέθηκαν για πρώτη φορά στον δρόμο, μαθητές διαφορετικών ίσως αντιλήψεων, που ενώθηκαν όμως απέναντι σε μια κρατική δολοφονία. Η μαζικότητα αυτών των κινητοποιήσεων αποτελεί αναμφισβήτητα μια νέα αφετηρία για το μαθητικό κίνημα και σίγουρα μια ισχυρή παρακαταθήκη για τους αγώνες που έχουμε να δώσουμε το επόμενο διάστημα για τα πολλά και συνεχώς αυξανόμενα προβλήματα που έχουν τα σχολεία μας».

Οι κινητοποιήσεις των τελευταίων ημερών αποτελούν την αρχή του αγώνα της νεολαίας που δεν θα σταματήσει μέχρι να δικαιωθούν οι διεκδικήσεις της. «Το εγκληματικό δυστύχημα στα Τέμπη, η δολοφονία των 57 ανθρώπων, των συμφοιτητών μας, μας έχει φέρει εκτός εαυτού. Οι φοιτητές θέλουν όχι απλά να αποδοθούν ευθύνες, αλλά και να πέσει η κυβέρνηση που ενώ διέλυε τον ΟΣΕ με τις ιδιωτικοποιήσεις, με αποτέλεσμα εκατόμβες νεκρών, ζητωκραύγαζε για δήθεν “ανάπτυξη”. Δεκάδες χιλιάδες πλημμύρισαν την Αθήνα όλες αυτές τις μέρες. Ειδικά την Τετάρτη στη μεγαλύτερη απεργία μετά τις πλατείες, με πάνω από 100.000 κόσμο. Η καταστολή δεν μας τρομάζει, το αποδείξαμε αυτό. Θα είμαστε συνέχεια στον δρόμο. Η οργή μας, οργή όλου του λαού, δεν θα αφήσει αυτό το έγκλημα να ξεχαστεί» δηλώνει στην «Εφ.Συν.» ο Ορέστης Τριανταφύλλου, μέλος του Δ.Σ. του Φοιτητικού Συλλόγου ΣΕΜΦΕ ΕΜΠ.

Οι πολύμορφες κινητοποιήσεις των τελευταίων ημερών αναπόφευκτα φέρνουν στο μυαλό τον ξεσηκωμό των νέων το 2008, μετά τη δολοφονία του 15χρονου Αλέξη. Η γενική γραμματέας της ΟΛΜΕ, Στέλλα Μανουσογιωργάκη, μας λέει πως «το μαθητικό κίνημα επαναστατεί με μια μαζικότητα μεγαλύτερη ακόμα και από την εποχή της εν ψυχρώ δολοφονίας του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου. Τα παιδιά αισθάνονται και πάλι αντιμέτωπα με μια κυβέρνηση που τα δολοφονεί. Μην ξεχνάμε ότι γεννήθηκαν λίγο πριν από τα μνημόνια και μεγάλωσαν βλέποντας τους γονείς τους άνεργους, χρεοκοπημένους και απελπισμένους. Αμέσως μετά, έχασαν συγγενείς από την πανδημία και την ελλιπέστατη διαχείρισή της από την κυβέρνηση. Θάνατος παντού, καραντίνα και τηλεκπαίδευση. Και με ένα υπουργείο Παιδείας που διέλυε συστηματικά τις ζωές τους (κλείσιμο σχολείων, αύξηση ύλης, Τράπεζα Θεμάτων) και τα απέκλειε από τα Πανεπιστήμια και τα όνειρά τους (Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής). Και τώρα, μια νέα οικονομική κρίση με επίσης ελλιπέστατη διαχείριση από την κυβέρνηση αποτελειώνει τις ελπίδες τους. Πρέπει να πάμε πολύ πίσω στην Ιστορία για να βρούμε μια τόσο πολύπαθη γενιά. Το έγκλημα στα Τέμπη δεν είναι απλώς η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι, αλλά ένα τσουνάμι που ξεχείλισε τις ψυχές τους από θλίψη και οργή. Αφενός τα βιώματά τους, αφετέρου η εκτενέστερη χρήση του διαδικτύου καθιστούν τις αντιδράσεις τους πιο συνειδητοποιημένες και πολιτικοποιημένες από ποτέ. Απαιτούν δικαιοσύνη, δημοκρατία, δικαίωμα στο όνειρο. Γιατί οι ζωές τους μετράνε. Ας τα ακούσουμε, ας τα στηρίξουμε».

«Μάθημα αξιοπρέπειας» χαρακτηρίζει ο Γιώργος Καββαδίας, φιλόλογος στο 3ο ΓΕΛ Κερατσινίου, μέλος του Δ.Σ. της ΕΛΜΕ Πειραιά και μέλος της Σ.Ε. του περιοδικού «Αντιτετράδια της Εκπαίδευσης» του Εκπαιδευτικού Ομίλου, τον ξεσηκωμό των νέων. «Τα ποτάμια των μαθητών που γεμίζουν τους δρόμους των πόλεων είναι ένα ηχηρό μήνυμα προς όλους: όταν η πολιτική του συστήματος δολοφονεί, οι μαθητές δεν σωπαίνουν, ούτε γονατίζουν. Βγαίνουν στους δρόμους, αγωνίζονται και διεκδικούν. Μας διδάσκουν “έτσι να λέμε πια τα σύκα σύκα και τη σκάφη σκάφη” (Γ. Ρίτσος). Δεν ήταν “ατύχημα”, αλλά έγκλημα και δολοφονία! Είχαμε χρόνια να δούμε τα ποτάμια της οργής, από το 2008 με τη δολοφονία του Αλ. Γρηγορόπουλου, να εκβάλλουν στη λαοθάλασσα της οργής. Που πρέπει να πνίξει τους αληθινούς ενόχους!».