H ενεργειακή ανοησία της Τεχνητής Νοημοσύνης

Απολύτως υπαρκτά και βασανιστικά τα ερωτήματα, πέρα από θεωρίες συνωμοσίας ή υπερβολική (αντ)επιστημονική φαντασία. Και η βάση τους δεν είναι κάποια μυστικιστική αντίληψη για την κορυφαία τεχνολογική κατάκτηση της ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ, αλλά το γεγονός ότι τον έλεγχό της Τ.Ν. τον έχουν μια χούφτα πολυεθνικές του ψηφιακού καπιταλισμού. Η δίψα για ταχεία ενσωμάτωση της Τεχνητής Νοημοσύνης σε όλο το φάσμα της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας δεν είναι αποτέλεσμα τόσο μιας εδραιωμένης κοινωνικής ανάγκης (ήδη με τις υπάρχουσες τεχνολογικές κατακτήσεις η παραγωγικότητα αυξάνεται τόσο που ο μέσος εργαζόμενος του πλανήτη μπορεί να δουλεύει τις μισές ώρες παράγοντας τον ίδιο πλούτο) όσο του ακραίου ανταγωνισμού μεταξύ των πολυεθνικών της ψηφιακής οικονομίας, σε Δύση και Ανατολή.

Δικαίως, λοιπόν, είναι καχύποπτοι οι πολίτες για τις (κατα)χρήσεις της Τ.Ν. Αλλά θα έχουν περισσότερους λόγους ν’ ανησυχούν όταν ανακαλύψουν τι επιπτώσεις έχουν σε βασικά δημόσια αγαθά τα Κέντρα Δεδομένων που απλώνονται κατά χιλιάδες σε όλο τον κόσμο, με σκοπό να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες της Τεχνητής Νοημοσύνης, αλλά και τον σκοτεινό κόσμο των κρυπτονομισμάτων ή των τηλεπικοινωνιακών δικτύων.

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, τα Data Centers έχουν διπλασιάσει στις 415 TWh (το 2024) τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας την τελευταία δεκαετία, ενώ αν προστεθούν και η εγκληματικά ενεργοβόρα «εξόρυξη» κρυπτονομισμάτων (από μόλις 4 TWh το 2015, 150 TWh το 2022!) και η ηλεκτροδότηση των δικτύων μεταφοράς δεδομένων φτάνουμε σχεδόν στις 1.000 TWh. Φαίνεται ακόμη ασήμαντη η κατανάλωση μπροστά στις 30.000 TWh* που κατανάλωσε η ανθρωπότητα το 2024 σε όλες τις δραστηριότητές της, παραγωγικές, επιχειρηματικές, ψυχαγωγικές. Ωστόσο, αυτή η πρόχειρη ανάγνωση των αριθμών δεν παίρνει υπόψη δύο παράγοντες:

● Πρώτον, την εκτίμηση ότι μέσα στην επόμενη πενταετία η παγκόσμια αγορά Κέντρων Δεδομένων θα έχει υπερδιπλασιαστεί, με δεδομένο ότι επενδύσεις τουλάχιστον 1 τρισ. δολαρίων προγραμματίζονται μόνο από τους κολοσσούς της Silicon Valley κατά μήκος όλης της «εύκρατης ζώνης» της Υδρογείου και άλλες τόσες από τα υπόλοιπα κέντρα ισχύος.

● Δεύτερον, το γεγονός ότι η ακόρεστη όρεξη των ψηφιακών κολοσσών για περισσότερη γη, ρεύμα, νερό δεν μπορεί να ικανοποιηθεί πολύ μακριά από τα μεγάλα αστικά κέντρα, γύρω από τα οποία εγκαθιστούν τα τεράστια Κέντρα Δεδομένων, ώστε να είναι κοντά σε δίκτυα ηλεκτροπαραγωγής και ύδρευσης.

Ετσι, η πρώτη «απειλή» που νιώθουν οι τοπικές κοινωνίες από την παρουσία των Data Centers είναι η πίεση που ασκούν αυτά στην επάρκεια του ηλεκτρικού συστήματος, αλλά και στον υδροφόρο ορίζοντα, τον οποίο συχνά «στραγγίζουν» για να αποτρέψουν την υπερθέρμανση του εξοπλισμού (servers) όπου αποθηκεύονται δεδομένα, εξυπηρετούνται εφαρμογές Τεχνητής Νοημοσύνης και τροφοδοτείται το υπολογιστικό νέφος. Κι αν επιβεβαιωθεί η εκτίμηση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας ότι μέχρι το 2030 οι ηλεκτρικές ανάγκες μόνο των Κέντρων Δεδομένων θα υπερδιπλασιαστούν στις 1.000 TWh, με άνιση κατανομή εις βάρος πυκνοκατοικημένων αστικών περιοχών, η πίεση στις κοινωνίες και στην ευστάθεια των ηλεκτρικών δικτύων μπορεί να αποδειχθεί αφόρητη.

Ισως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Ιρλανδία. Η «κέλτικη τίγρη», χάρη στη χαμηλή φορολογία, το ευνοϊκό κλίμα και τη διασύνδεση μέσω οπτικών ινών με ΗΠΑ και ηπειρωτική Ευρώπη, έγινε αγαπημένος επενδυτικός προορισμός των ψηφιακών πολυεθνικών από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Πάνω από 90 Κέντρα Δεδομένων αναπτύχθηκαν στην όχι άφθονη έκτασή της από τις αρχές του 2000, άλλα 14 κατασκευάζονται και άλλα 40 περιμένουν αδειοδότηση. Ομως, καθώς η κατανάλωση ηλεκτρισμού εκτοξεύτηκε στο 18% της συνολικής κατανάλωσης το 2022 (παρασάγγας από τον παγκόσμιο μ.ό. 2%) και 21% το 2023, το ηλεκτρικό σύστημα «φράκαρε». Τίθεται θέμα επάρκειας και για τα νοικοκυριά και για τους «αδηφάγους» επενδυτές των κέντρων, πολλοί από τους οποίος επανεξετάζουν τη θέση τους στην Ιρλανδία. Η Amazon π.χ. μετατοπίζει τις επενδύσεις της σε νέα κέντρα (ύψους 40 δισ. ευρώ) σε Γερμανία, Ισπανία και Ηνωμένο Βασίλειο.

Το ενεργειακό έμφραγμα στην Ιρλανδία ανάγκασε την κυβέρνηση να παγώσει μέχρι το τέλος της δεκαετίας την εγκατάσταση νέων Κέντρων Δεδομένων, ιδιαίτερα στην υπερκορεσμένη περιοχή του Δουβλίνου. Και παρά το γεγονός ότι η χώρα διαθέτει ένα από τα πιο «πράσινα» ενεργειακά μίγματα -40% του ηλεκτρισμού παράγεται από ΑΠΕ-, οι βιαστικοί «επενδυτές» της Τεχνητής Νοημοσύνης δεν έχουν ούτε την υπομονή, την... ενεργειακή νοημοσύνη να τη βοηθήσουν να βελτιώσει την ηλεκτρική επάρκειά της, μεταξύ άλλων με υπεράκτια αιολικά πάρκα που ετοιμάζονται μέχρι το 2030.

Το παράδειγμα της Ιρλανδίας είναι χρήσιμο όχι μόνο για μικρότερες χώρες σαν την Ελλάδα, που μπήκε καθυστερημένα στον χάρτη των «θηρευτών» δεδομένων, αλλά και για τα τέσσερα μεγαλύτερα κράτη της Ε.Ε., Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία και Ισπανία, που αντιπροσωπεύουν πάνω από το 60% της συνολικής χρήσης ενέργειας από ψηφιακές υποδομές στην Ενωση. Κι ένα ανεξερεύνητο πεδίο είναι τι ρόλο έπαιξε στην πρόσφατη ενεργειακή κρίση το ηλεκτροβόρο κυνήγι των δεδομένων.

Τα Κέντρα Δεδομένων στην Ελλάδα

19 Data Centers στην Ελλάδα καταγράφονταν στις διεθνείς βάσεις δεδομένων του κλάδου (ο συγκεκριμένος χάρτης από το datacentermap.com) μέχρι το τέλος του 2024 και προφανώς πριν από τις ανακοινώσεις της διοίκησης της ΔΕΗ για το Giga Data Center που φιλοδοξεί να αναπτύξει στα πρώην λιγνιτωρυχεία της Δυτικής Μακεδονίας. 12 στην Αττική, 4 στη Θεσσαλονίκη και από 1 σε Βόλο, Χανιά και Ηράκλειο. 

Είναι άγνωστο αν ο χωροταξικός και δη ο ενεργειακός σχεδιασμός από τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, σε συνεργασία με τον ΑΔΜΗΕ και τον ΔΕΔΔΗΕ, έχει πάρει υπόψη τα διαρκώς αυξανόμενα φορτία ρεύματος που απαιτεί η τεχνολογία των Κέντρων Δεδομένων. Ο αριθμός των Data Centers στη χώρα μας είναι ακόμη πολύ μικρός σε σχέση με την υπόλοιπη Ε.Ε., αλλά αν λάβει κανείς υπόψη ότι στην εκκίνηση της αγοράς στη χώρα μας η Αττική θεωρείται ήδη κορεσμένη για να εξυπηρετήσει νέα κέντρα, αντιλαμβανόμαστε τι μπορεί να προκύψει στην περιφέρεια, με πολύ μικρότερα ενεργειακά φορτία διαθέσιμα

Η «ανακάλυψη» της Ελλάδας από τους θηρευτές δεδομένων

Αν και η αγορά ανάπτυξης Κέντρων Δεδομένων και παροχής υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους μετράει σχεδόν 20 χρόνια ιστορίας, με «κοιτίδα» φυσικά την αμερικανική Silicon Valley που ανέδειξε την αποθήκευση και διακίνηση δεδομένων στη νέα «χρυσοθηρία» του ψηφιακού καπιταλισμού, η ένταξη της Ελλάδας σε αυτή τη νέα παγκόσμια αγορά είναι υπόθεση της τελευταίας πενταετίας. Από τα 19 Data Centers που είναι εγκατεστημένα στην Ελλάδα, ενώ τουλάχιστον άλλα έξι είναι υπό κατασκευή, τα περισσότερα ξεκίνησαν χωρίς να υπάρχει καν θεσμικό πλαίσιο αδειοδότησης και όρων λειτουργίας και, πολύ περισσότερο, μια στοιχειώδης μελέτη για τη συμβατότητα της ενεργοβόρας και υδροβόρας δραστηριότητάς τους με τα δίκτυα ηλεκτροδότησης και ύδρευσης της περιοχής εγκατάστασης.

Φυσικά, τα πρώτα και περισσότερα Data Centers «φύτρωσαν» στην Αττική, κυρίως σε Παιανία, Κορωπί, Μεταμόρφωση, Αγιο Στέφανο, Ανω Λιόσια, μόνο δύο είναι πιο κοντά στον πυκνότερο αστικό ιστό, στο Μαρούσι. Οι πρωτεργάτες του κλάδου στην Ελλάδα (Digital Realty, Cloudrock, TI Sparkle, Lancom κ.ά.) είναι μεγάλες εξειδικευμένες εταιρείες που ωστόσο, με δεδομένο το αρχικά μικρό πελατολόγιο, ανέπτυξαν κέντρα μέτριας ισχύος και χωρητικότητας. Παρ' όλα αυτά, η Αττική φτάνει ήδη στα όρια κορεσμού από άποψη δυνατότητας να φιλοξενήσει νέα κέντρα. Πολύ περισσότερο που τώρα προσελκύει μεγάλα μεγέθη του κλάδου, που θέλουν πολύ χώρο, πολύ ρεύμα, πολύ νερό.

Την κλίμακα των επενδύσεων, αλλά και των πιέσεων στα δίκτυα της χώρας, αλλάζουν τα έργα που αναπτύσσουν στην Αττική η γαλλική Data 4, με φιλοδοξία να εγκαταστήσει ένα campus κέντρων στην Παιανία, ρίχνοντας 300 εκατ. ευρώ και ισχύ έως 90 MW. Το βαρύ πυροβολικό στην Αττική είναι, φυσικά, τα τρία κέντρα προϋπολογισμού 1,2 δισ. ευρώ που θέλει να εγκαταστήσει η Microsoft, ενώ η «εισβολή» της ΔΕΗ στο πεδίο, με την ανακοίνωση της δημιουργίας Mega Data Center ισχύος 300 MW στη Δυτική Μακεδονία, αλλάζει τη «γεωγραφία» των σχετικών επενδύσεων, που μέχρι τώρα συνωστίζονταν σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη (με άλλες τρεις μεμονωμένες σε Βόλο, Χανιά και Ηράκλειο).

Η παρουσία της ΔΕΗ στη νέα αγορά, βεβαίως, αποκαλύπτει και το πιο τρωτό σημείο των επενδύσεων στα Κέντρα Δεδομένων: την εξάρτηση από τη ροή άφθονης και φτηνής ηλεκτρικής ενέργειας. Η ΔΕΗ έχει το πλεονέκτημα μιας «καθετοποιημένης» εξυπηρέτησης του Data Center που θα αναπτύξει στα πρώην λιγνιτωρυχεία, μέσω του φωτοβολταϊκού πάρκου που θα εγκαταστήσει στην ίδια περιοχή.

Οι άλλοι μεγάλοι παίκτες στο αναπτυσσόμενο κυνήγι των δεδομένων, η Google, η Microsoft, η Amazon, χρειάζονται καλά ντιλ με τους ηλεκτροπαραγωγούς, κυρίως αυτούς που «φυτεύουν» αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα σε όλη τη χώρα, γιατί χρειάζονται χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Σε μερικές περιπτώσεις γίνονται οι ίδιοι επενδυτές ΑΠΕ, όπως συμβαίνει με την Amazon και τα αιολικά που αναπτύσσει μέσω της Aer Soleir σε Βέρμιο και Πελοπόννησο, τυπικά για να βελτιώσει το «πράσινο αποτύπωμά» της, ουσιαστικά για να τροφοδοτήσει τα δικά Data Centers (για την ακρίβεια τις Τοπικές Ζώνες της ενίσχυσης υπολογιστικής ισχύος και επιτάχυνσης της μετάδοσης δεδομένων).

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει αποδεχθεί τον «αυτόματο πιλότο» με τον οποίο επιταχύνεται η ένταξη της Ελλάδας στον σχεδιασμό των ψηφιακών πολυεθνικών, χωρίς καμιά μελέτη και πρόνοια για τις επιπτώσεις στα δίκτυα ηλεκτροδότησης και ύδρευσης, αλλά και στην αγορά ακινήτων, καθώς κέντρα χρειάζονται χώρο, πολύ χώρο.

Μόλις προ δύο μηνών ολοκληρώθηκε ο χωροταξικός και ενεργειακός σχεδιασμός για τα Κέντρα Δεδομένων από τα δύο συναρμόδια υπουργεία, χωρίς ωστόσο να συνοδεύεται από «stress tests» για το τι θα γίνει στα δίκτυα όταν η τωρινή ισχύς των 250 MW διπλασιαστεί ή τριπλασιαστεί, όπως είναι η εκτίμηση για τα επόμενα τρία με τέσσερα χρόνια.

Σε κάθε περίπτωση, η καθυστερημένη «ανακάλυψη» της Ελλάδας από τους θηρευτές των δεδομένων, όπως και της Κύπρου με τα 18 Data Centers, αποκαλύπτει ότι βλέπουν τη χώρα ως πρόθυμο «διακομιστή» προς Ανατολάς, τόσο της ροής δεδομένων όσο και των ηλεκτρικών διασυνδέσεων που αυτή απαιτεί. Στη χερσαία ελληνική επικράτεια θα φυτρώνουν «πράσινα» Κέντρα Δεδομένων και πάρκα «πράσινης» ενέργειας, τη θαλάσσια επικράτεια της χώρας θα τη διασχίζουν τουλάχιστον δέκα υποβρύχια καλώδια που θα μεταφέρουν (κυρίως) «γκρίζο» ηλεκτρικό ρεύμα, παραχθέν από «αγνά» ορυκτά καύσιμα. Win-win διαχείριση, που θα έλεγε κι ο πρωθυπουργός...

«Το σύννεφό σας στραγγίζει τα ποτάμια μας»

Πώς τα Κέντρα Δεδομένων σε όλο τον κόσμο φτωχαίνουν τον υδροφόρο ορίζοντα και τις πηγές νερού για να ψύξουν τους ενεργοβόρους και υπερθερμασμένους servers τους ● Το ισοζύγιο νέων κέντρων και λειψυδρίας στις αστικές περιοχές και οι αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών

Αν η κατανάλωση τεράστιων ποσοτήτων ηλεκτρικού ρεύματος, που πιέζει τα συστήματα ηλεκτροδότησης νοικοκυριών και επιχειρήσεων, είναι η μια σκοτεινή, αντιπεριβαλλοντική πλευρά των Data Centers, η άλλη, πιο σκοτεινή -διότι είναι και ανεξερεύνητη- είναι η αφόρητη πίεση που ασκούν στους υδατικούς πόρους των περιοχών που αναπτύσσονται. Ιδιαίτερα σε χώρες και περιφέρειες με έντονα φαινόμενα λειψυδρίας ή παρατεταμένης ξηρασίας.

Το νερό, που αποτέλεσε το δυναμικό εφαλτήριο της πρώτης βιομηχανικής επανάστασης τον 18ο αιώνα, με τους νερόμυλους που μετέδιδαν κίνηση στις πρώτες κλωστικές μηχανές, αποδεικνύεται απαραίτητο συστατικό, και μάλιστα σε επικίνδυνα μεγάλες ποσότητες, και για τη λεγόμενη «4η βιομηχανική επανάσταση» του αιώνα μας, με σκληρό πυρήνα της τη ραγδαία αναπτυσσόμενη Τεχνητή Νοημοσύνη.

Τι χρειάζονται τα Data Centers το νερό; Για να ψύχουν τον εξοπλισμό τους, τους τεράστιους servers/διακομιστές που υπερθερμαίνονται καθώς αποθηκεύουν και επεξεργάζονται διαρκώς δεδομένα από χιλιάδες, εκατομμύρια πηγές. Που μπορεί να είναι από μια «βαριά» εφαρμογή την οποία χρησιμοποιεί μια επιχείρηση ή δημόσια υπηρεσία με εκατομμύρια εξυπηρετούμενους (π.χ. η ΑΑΔΕ), μέχρι το απλό ηλεκτρονικό μήνυμα ενός χρήστη του διαδικτύου σε έναν φίλο ή συγγενή. Η δυναμικότητα κάθε Κέντρου Δεδομένων, όπως αναφέραμε, μετριέται σε ηλεκτρικό φορτίο, δηλαδή σε ποσότητα MW που απαιτεί η λειτουργία του. Ετσι, ένα μικρό Κέντρο Δεδομένων 1 μεγαβάτ εκτιμάται ότι χρησιμοποιεί έως και 26 εκατομμύρια λίτρα νερού τη μέρα. Με δεδομένο πως η μέση χωρητικότητα των μικρών Κέντρων Δεδομένων είναι από 1 έως 5 MW και η εκτιμώμενη χωρητικότητα των περίπου 11.000 κέντρων όλου του πλανήτη είναι τουλάχιστον 56.000 MW, μπορεί να υπολογίσει κανείς το ψυκτικό νερό που χρειάζονται είναι το λιγότερο 100 τρισ. λίτρα.

Μόνο η τωρινή κατανάλωση καθαρού νερού από τα Data Centers των ΗΠΑ αντιστοιχεί στην κατανάλωση περισσότερων από 2 εκατομμύρια οικογενειών. Ας πούμε, λοιπόν, ότι νερό που χρησιμοποιούν σε όλο τον κόσμο τα Data Centers αντιστοιχεί σε 5 εκατ. κατοίκους του.

Θα πει κανείς: Τι είναι 5 εκατ. μπροστά στα 8 δισ. μέλη της ανθρωπότητας; Το πρόβλημα είναι ότι πολλά από τα κέντρα δεδομένων, ιδιαίτερα αυτά των αμερικανικών πολυεθνικών Google, Microsoft, Meta, Amazon που ελέγχουν πάνω από το 70% του παγκόσμιου δικτύου, αναπτύσσονται κοντά σε αστικές περιοχές με έντονα προβλήματα λειψυδρίας. Σύμφωνα με στοιχεία των οργανισμών Baxtel, Data Center Map και SourceMaterial, τουλάχιστον 632 Κέντρα Δεδομένων αναπτύσσονται στην πιο άνυδρη ζώνη του πλανήτη, σε Αμερική, Νότια Ευρώπη, Βόρεια Αφρική, Μέση Ανατολή, Ανατολική Ασία. Τα παραδείγματα, πολλά:

Στην Αραγονία της βόρειας Ισπανίας, απ’ όπου πηγάζει και ο Εβρος, ο μεγαλύτερος αλλά άνισα ευεργετικός ποταμός της χώρας, η Amazon αναπτύσσει 3 νέα Data Centers που θα χρησιμοποιούν τουλάχιστον 800.000 κυβικά μέτρα νερού τον χρόνο, όσα θα απαιτούσε η άρδευση 2.500 στρεμμάτων με το εξαιρετικά υδρόφιλο καλαμπόκι. Αν υπολογίσει κανείς και το νερό που χρειάζεται για την ηλεκτροπαραγωγή που τροφοδοτεί τα κέντρα, η κατανάλωση νερού που απαιτεί το «υπολογιστικό νέφος» είναι πολλαπλάσια.

Στην Αριζόνα των ΗΠΑ, στην πόλη Μέσα και στην κομητεία Μαρικόπα που αντιμετωπίζουν μακροχρόνια ακραία ξηρασία, η Meta, η Google και η Microsoft διαθέτουν ή κατασκευάζουν Data Centers καθένα από τα οποία απαιτεί μέχρι και 5 εκατ. κυβικά μέτρα νερού τον χρόνο, ποσότητα που αντιστοιχεί στην κατανάλωση 23.000 κατοίκων της περιοχής. Αν και η Πολιτεία της Αριζόνα «πάγωσε» τις άδειες κατασκευής νέων κατοικιών σε περιοχή με επικίνδυνη υποχώρηση του υδροφόρου ορίζοντα, δεν έδειξε την ίδια ευαισθησία με τους ψηφιακούς κολοσσούς.

Στην κομητεία Loudoun της Βιρτζίνια η κατανάλωση νερού από τα Κέντρα Δεδομένων έχει αυξηθεί κατά 250% από το 2019, οξύνοντας τις συνθήκες λειψυδρίας για τους κατοίκους, που απαίτησαν ισχυρή επιτήρηση του κλάδου. Στο Dalles του Ορεγκον μια ομάδα πολιτών αμφισβήτησε με επιτυχία τη «ρήτρα εμπιστευτικότητας» μεταξύ Google και δήμου, επιβάλλοντας διαφανείς μετρήσεις κατανάλωσης νερού από τα τοπικά Data Centers. Στο Zeewolde της Ολλανδίας η κυβέρνηση ανακάλεσε τις άδειες για τα κέντρα της Meta, έπειτα από τη μαζική αντίθεση της τοπικής κοινωνίας και τις ανησυχίες της για τις επιπτώσεις στα υπόγεια νερά.

Στη Χιλή η αντίδραση των πολιτών οδήγησε σε ανάκληση αδειών κέντρων της Google για να γίνουν αυστηρότεροι περιβαλλοντικοί έλεγχοι. Στην Ουρουγουάη η απόφαση της κυβέρνησης να δώσει άδεια για κέντρο στην Google εν μέσω της χειρότερης ξηρασίας εδώ και 74 χρόνια προκάλεσε μαζικό ξεσηκωμό των πολιτών. Πολύ μεγαλύτερη είναι η ανησυχία των εκατομμυρίων κατοίκων της Μπανγκαλόρ της Ινδίας, όπου παρά τη χειρότερη έλλειψη νερού εδώ και πέντε αιώνες, η τοπική κυβέρνηση έδωσε άδειες για νέα αύξηση της χωρητικότητας των Data Centers στην περιοχή, όπως απαιτούσαν οι αμερικανικές πολυεθνικές.

Η πίεση που ασκούν οι τοπικές κοινωνίες και περιβαλλοντικές οργανώσεις έχει αναγκάσει τις μεγάλες εταιρείες του κλάδου να προβάλλουν μια εθελοντική, επιλεκτική «λογοδοσία» για το περιβαλλοντικό αποτύπωμά τους και ειδικά τη χρήση του νερού. H Microsoft ισχυρίζεται ότι στα κέντρα της καταναλώνει μόλις μισό λίτρο νερό ανά κιλοβατώρα, η Google κατανάλωσε πάνω από 25 δισ. λίτρα νερό πέρσι, η Amazon βεβαιώνει ότι στα κέντρα της καταναλώνονται μόλις 0,2 λίτρα ανά κιλοβατώρα και διαφημίζει ότι κάθε χρόνο «επιστρέφει στις τοπικές κοινωνίες 8 δισ. λίτρα νερού.

Φυσικά, αυτοί είναι απλοί επικοινωνιακοί ισχυρισμοί, στη «συσκευασία» της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης και του ESG (Environmental, Social and Governance). Διότι την ίδια στιγμή επικαλούνται «προστασία εμπορικών μυστικών» και συνάπτουν «συμφωνίες εμπιστευτικότητας» με τοπικές αρχές και επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, φυσικά και με τις εταιρείες ύδρευσης.

Και είναι ένα ερώτημα πώς η Ε.Ε. θα επιβάλει την Οδηγία Ενεργειακής Απόδοσης (EED) που ψηφίστηκε πέρσι, η οποία υποχρεώνει τους φορείς εκμετάλλευσης Κέντρων Δεδομένων στην Ενωση να δίνουν στοιχεία χρήσης νερού σε ενιαία ευρωπαϊκή πλατφόρμα. Πάντως, το επόμενο βήμα για τους παγκόσμιους διαχειριστές Data Centers είναι να τα προστατεύσουν από την υπερθέρμανση με τεχνολογία ψύξης αέρα. Αλλά πρόκειται για υπόθεση της επόμενης δεκαετίας. Προς το παρόν, 11.000 Κέντρα Δεδομένων θα στραγγίζουν τα ποτάμια και τα πηγάδια μας για να ποτίζουν το «νέφος» τους...

_________________________________

* Εκ παραδρομής στην έντυπη έκδοση γράψαμε 30.000 MWh αντί για το σωστό 30.000 ΤWh. Ευχαριστούμε τον διαδικτυακό μας αναγνώστη για την επισήμανση.