Η έφηβη που δεν θα ησυχάσει

«Αν το σπίτι μας κατέρρεε, δεν θα είχαμε κάνει τρεις έκτακτες συνόδους για το Brexit και καμία για την κατάρρευση του κλίματος και του περιβάλλοντος».

Στην ομιλία της στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Τρίτη, στο Στρασβούργο, η Γκρέτα Τούνμπεργ καυτηρίασε τη στάση των Ευρωπαίων πολιτικών που δεν δεσμεύονται για δράσεις, λίγο προτού αναχωρήσει για την Ιταλία, όπου χθες, κρατώντας μια πικέτα που έγραφε «Κατέβα στην απεργία για το κλίμα», συναντήθηκε με τον Πάπα Φραγκίσκο.

Πριν από ένα χρόνο, όλα αυτά ήταν αδιανόητα για την 16χρονη Σουηδή που ενέπνευσε το παγκόσμιο κίνημα των σχολικών απεργιών κατά της κλιματικής αλλαγής.

Η Γκρέτα ήταν ένα εσωστρεφές, μοναχικό, σιωπηλό κορίτσι που περνούσε απαρατήρητο στο τελευταίο θρανίο της τάξης της. Στα 12 της διαγνώστηκε ότι πάσχει από σύνδρομο Ασπεργκερ.

«Σκέπτομαι υπερβολικά. Κάποιοι αφήνουν τα πράγματα να περάσουν. Εγώ δεν μπορώ, ιδίως αν κάτι με αναστατώνει ή με θλίβει.

»Στο σχολείο μάς έδειξαν μια ταινία για τα πλαστικά στους ωκεανούς, τις πολικές αρκούδες που λιμοκτονούσαν, κ.λπ. Εκλαιγα.

»Οι συμμαθητές μου στεναχωρήθηκαν, αλλά όταν τέλειωσε η ταινία άρχισαν να σκέφτονται άλλα πράγματα. Εγώ δεν μπορούσα. Οι εικόνες δεν έφευγαν από το μυαλό μου», έλεγε σε συνέντευξή της στον Guardian, εξηγώντας πως έχει αποδεχτεί ότι αυτό το χαρακτηριστικό αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ύπαρξής της.

Από τότε που άκουσε για πρώτη φορά για την κλιματική αλλαγή, δεν έπαψε να την απασχολεί. Το σκεφτόταν συνέχεια και μαζί αν θα είχε η ίδια μέλλον σε αυτό τον κόσμο. Αλλά δεν μιλούσε γι’ αυτά.

Η κατάθλιψη δεν άργησε να την καταβάλει. Σταμάτησε το σχολείο. Στο σπίτι, περνώντας ώρες με τους γονείς της, άρχισε να μοιράζεται τις ανησυχίες και τους φόβους της για το περιβάλλον.

Τους έδειχνε συστηματικά φωτογραφίες, βίντεο, άρθρα… Ο πατέρας της έγινε χορτοφάγος. Η μητέρα της έπαψε να ταξιδεύει αεροπορικά.

Με την επιμονή της ανακάλυψε ότι μπορούσε να πείσει, να κάνει τους ανθρώπους να αλλάξουν και να κάνει τη διαφορά.

«Βγήκα από την κατάθλιψη, όταν συνειδητοποίησα ότι σπαταλούσα το χρόνο μου νιώθοντας έτσι: έχω τόσα καλά να κάνω με τη ζωή μου».

Επέστρεψε στο σχολείο. Και πέρσι το καλοκαίρι, μετά τις πυρκαγιές στη Σουηδία που κατέστρεψαν τεράστιες εκτάσεις ώς την Αρκτική, αποφάσισε να δράσει μόνη της.

Στις 20 Αυγούστου, κρατώντας μια πικέτα, στάθηκε μόνη της μπροστά στο Κοινοβούλιο όλο το πρωί. Την επόμενη φορά, κάποιοι περαστικοί κάθισαν μαζί της. Και με τον καιρό, ο κόσμος που διαμαρτυρόταν πλάι στην έφηβη πλήθαινε.

Η απεργία της συνεχίστηκε κάθε Παρασκευή πρωί. Και το παράδειγμά της έφτασε σε κάθε γωνιά της γης μέσα από το κίνημα #FridaysforFuture (Παρασκευές για το Μέλλον).

Στις 15 Μαρτίου, εκατομμύρια μαθητές σε ολόκληρο τον κόσμο απήργησαν για να απαιτήσουν από τους «ώριμους» ενήλικες αποτελεσματικές δράσεις κατά της κλιματικής αλλαγής.

Το κορίτσι με την επιλεκτική αλαλία βρήκε τη φωνή του: μίλησε ενώπιον χιλιάδων πολιτών στην Πορεία του Λαού για το Κλίμα, στο Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός, στην Παγκόσμια Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα, σε αρχηγούς κρατών και παγκόσμιους ηγέτες, χωρίς πείθεται για τις ρητορικές καλές τους προθέσεις, αλλά ζητώντας απτές δεσμεύσεις.

Προτάθηκε ως υποψήφια για το Νόμπελ Ειρήνης. Κι όταν της λένε ότι είναι η νέα ελπίδα για τον πλανήτη, απαντά απλά:

«Δεν με νοιάζει αν αυτό που κάνω -αυτό που κάνουμε- είναι ελπιδοφόρο. Πρέπει να το κάνουμε έτσι κι αλλιώς.

»Ακόμη κι αν δεν υπάρχει ελπίδα, πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε. Δεν θέλω να είμαι ελπιδοφόρα.

»Θέλω να πανικοβληθείτε. Θέλω να νιώσετε τον φόβο που εγώ νιώθω καθημερινά. Και μετά θέλω να δράσετε».