Πενήντα χρόνια πίσω, μια νεαρή και πολλά υποσχόμενη Αμερικανίδα μαθηματικός αναζητούσε μάταια δουλειά. Δύσκολο εγχείρημα, έγραφε, το 1997, στο βιβλίο της «Ταξίδια γυναικών στην επιστήμη και τη μηχανική: χωρίς παγκόσμιες σταθερές», αφού της έλεγαν πως κανείς δεν προσλάμβανε γυναίκες, γιατί οι γυναίκες πρέπει να είναι σπίτι τους και να μεγαλώνουν τα παιδιά τους.
Η Κάρεν Ούλιμπεκ δεν έμεινε σπίτι της, αλλά συνέχισε να κυνηγά το όνειρό της. Χθες, τιμήθηκε με το Βραβείο Αμπελ της Ακαδημίας Επιστημών και Γραμμάτων της Νορβηγίας, ένα βραβείο που θεωρείται το «Νόμπελ των Μαθηματικών» και απονέμεται για πρώτη φορά στην ιστορία του θεσμού σε γυναίκα.
«Ανήκω στην πρώτη γενιά γυναικών που μπορούσαν να ελπίζουν σε μια επαγγελματική εξέλιξη. Ισως όχι ίση με των αντρών, αλλά οι πόρτες δεν ήταν πλέον κλειστές. Τις δεκαετίες του 1960 -1970, όταν καταργήθηκαν οι νομικοί φραγμοί για την ανέλιξή μας, ελπίζαμε ότι οι γυναίκες και οι μειονότητες θα έμπαιναν από αυτές τις πόρτες και θα καταλάμβαναν τη θέση που τους ανήκει, τουλάχιστον στον ακαδημαϊκό κόσμο. Αποδείχθηκε ότι δεν ήταν τόσο εύκολο, αλλά έχει συντελεστεί τεράστια πρόοδος, τουλάχιστον για τις γυναίκες. Οι νέες μαθηματικοί αποτελούν σήμερα μια ομάδα εντυπωσιακού και πλούσιου ταλέντου. Ελπίζω να έχω συνεισφέρει με τον τρόπο μου μαζί με άλλα άτομα να ανοίξουμε αυτές τις κλειστές πόρτες και να τις διατηρήσουμε διάπλατα ανοιχτές», έλεγε σε συνέντευξή της στην «El Pais» η 76χρονη επιστήμονας, που στη διάρκεια της πολύχρονης καριέρας της στάθηκε στην πρώτη γραμμή όχι μόνο της μαθηματικής έρευνας αλλά και της μάχης για την έμφυλη ισότητα στις επιστήμες.
Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Τέξας, στο Πρίνστον και στο αμερικανικό Ινστιτούτο Προηγμένων Σπουδών (IAS), η Ούλιμπεκ τιμήθηκε «για το έργο της στη γεωμετρική ανάλυση και στην gauge theory, που άλλαξε ριζικά το μαθηματικό τοπίο», όπως δήλωσε ο πρόεδρος της Επιτροπής του Βραβείου Αμπελ.
Είναι ειδήμων στις μερικές διαφορικές εξισώσεις, ενώ, όπως εξηγούν συνάδελφοί της, «οι πρωτοπόρες ιδέες της έχουν πληθώρα εφαρμογές σε σειρά σαγηνευτικών θεμάτων, από τη θεωρία των χορδών που μπορεί να συμβάλει στην εξήγηση της φύσης της πραγματικότητας, ώς τη γεωμετρία του χωρο-χρόνου».
Η Ούλιμπεκ ήδη από τη δεκαετία του 1980 κατήγγελλε τις ορατές και αόρατες διακρίσεις στην επιστήμη της, τονίζοντας πως δεν ξέρει καμιά γυναίκα μαθηματικό που να της ήρθαν εύκολα τα πράγματα στη ζωή της, αντίθετα, έλεγε, «ο κανόνας είναι οι ηρωικές προσπάθειες».
Οταν τη ρωτούν αν είναι πρότυπο για τη νέα γενιά επιστημονισσών, επαναλαμβάνει ένα απόσπασμα από το βιβλίο της:
«Είναι δύσκολο να είσαι πρότυπο, γιατί αυτό που πραγματικά πρέπει να δείξεις στους φοιτητές είναι πως ένα ατελές άτομο μπορεί να θριαμβεύσει. Ολοι ξέρουν ότι αν ένα άτομο είναι ευφυές, διασκεδαστικό, όμορφο ή καλοντυμένο θα έχει επιτυχίες. Αλλά είναι επίσης δυνατό να νικήσεις με όλες σου τις ατέλειες. Χρειάστηκα πολύ χρόνο για να το συνειδητοποιήσω».
Ενα ισχυρό μήνυμα κι ένα μάθημα ζωής για όλες τις νέες.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας