Νύχτες κλασικής μουσικής στη Γεννάδειο (μέρος δεύτερο)

Στις 28 και 29 του Σεπτέμβρη παρακολουθήσαμε τη δεύτερη και την τρίτη συναυλία του φετινού, τριμερούς κύκλου «Νύχτες κλασικής μουσικής στη Γεννάδειο». Αυτή τη φορά σειρά είχαν οι «βετεράνοι» του Κέρτις, παλαιοί απόφοιτοι, σήμερα πλέον ώριμοι, ακμαίοι επαγγελματίες με πλήρως ανεπτυγμένες σταδιοδρομίες. Επανειλημμένα βραβευμένο σε διεθνείς διαγωνισμούς, το κουαρτέτο εγχόρδων «Dover» ιδρύθηκε το 2008 στο πλαίσιο του Ινστιτούτου Μουσικής Κέρτις και έχει αναδειχθεί σε ένα από τα δημοφιλέστερα αμερικανικά σύνολα μουσικής των ΗΠΑ με μεγάλο αριθμό εμφανίσεων και ενδιαφέρουσα, εν εξελίξει δισκογραφία. Το 2021 το έγκριτο περιοδικό BBC Magazine αποκάλεσε τους «Dover» ένα από τα μεγαλύτερα κουαρτέτα εγχόρδων των τελευταίων 100 ετών, ενώ τους έχει απονεμηθεί δύο φορές το βραβείο Grammy. Στη σημερινή του σύνθεση, που διατηρεί σταθερά τα τρία αρχικά του μέλη, αποτελείται από τον βιολιστή Τζοέλ Λινκ, τον ταϊβανέζικης καταγωγής Αμερικανό βιολιστή Μπράιαν Λι, την κορεατικής καταγωγής Αμερικανίδα βιολίστρα Τζούλιαν Λι και τον τσελίστα Κάμπντεν Σο.

Στις 28/9 οι τέσσερις μουσικοί ερμήνευσαν δύο έργα από το ρεπερτόριο του Ρομαντισμού χρωματισμένα με «εθνικοσχολικό» χαρακτήρα: το μοναδικά ευφρόσυνο «Κουαρτέτο αρ. 12, Αμερικανικό» (1893) του Ντβόρζακ και το «Κουαρτέτο αρ. 1» (1871) του Τσαϊκόφσκι. Οι «Dover» επέλεξαν να παίξουν σε διάταξη που προσέδιδε ενισχυμένη σαφήνεια στην εκφορά της μελωδίας, ειδικά στον Ντβόρζακ: 1ο βιολί, 2ο βιολί, τσέλο, βιόλα. Στο «Αμερικανικό κουαρτέτο» η άψογα διαπλασμένη ερμηνεία τους έσφυζε από ζωντάνια και παλλόταν από μελωδία κατά πρώτο λόγο χάρη στο εντυπωσιακά τελειοθηρικό, αδιαπραγμάτευτα ηγετικό παίξιμο του Τζοέλ Λινκ και, κατά δεύτερο, λόγω της αισθησιακά ρευστής, μυώδους διάπλασης της φραστικής σε συνδυασμό προς το δεσπόζον, ουδέποτε αδιάφορο, ουδέποτε πλαδαρό, ρυθμικό υπόβαθρο. Απ’ αρχής μέχρι τέλους η μουσική ακτινοβολούσε φλογερό, ρομαντικό πάθος, οι δεσπόζουσες μελωδίες εκφέρονταν με αυτοπεποίθηση και αμεσότητα, το ρυθμικό στοιχείο στήριζε δομικά και δονούσε την ερμηνεία! Αισθητά διαφορετική από τη γεμάτη αγαλλίαση, εξωστρεφή γραφή του Ντβόρζακ, η μουσική του Τσαϊκόφσκι στο «Κουαρτέτο αρ. 1» είναι διαποτισμένη από εσωτερική ένταση, σχεδόν αγχωτικά νευρώδης και πιεστική στην κανονιστικά ριζωμένη εκδίπλωση του ειρμού της. Ωστόσο, παρότι απαιτητική από άποψη δεξιοτεχνίας λόγω παραγράφων απότομα συμπυκνούμενης δράσης, αποδόθηκε με θαυμαστή άνεση τονίζοντας την κρυπτοσυμφωνική της διάσταση και αναδεικνύοντας με επιτηδευμένη χάρη το έντονα διαμεσολαβημένο φολκλορικό στοιχείο.

Στις 29/9, σε μια ενδιαφέρουσα σύμπραξη, τα δύο κουαρτέτα «Erinys» και «Dover» ένωσαν τις δυνάμεις του στις ερμηνείες δύο ιδιαίτερων έργων μουσικής δωματίου από την εργογραφία του Ρομαντισμού. Πρώτο ακούσαμε το «Σεξτέτο αρ. 2» (1864/65) του Μπραμς στο οποίο με τους «Εrinys» συνέπραξαν η βιολίστα Τζουλιάνε Λι και ο τσελίστας Κάμπντεν Σο των «Dover». Οι έξι μουσικοί απέδωσαν διαφορετικά το κάθε μέρος του «Σεξτέτου»: το εναρκτήριο Allegro non troppo μαλακά, αισθαντικά σχεδόν ονειρικά, με αβίαστο παλμό και δομική διαφάνεια, το Scherzo ανάλαφρα, κινητικά με χορευτικό παλμό και ανά δύο διαλόγους, το Adagio με τεταμένα αργή αλλά σφριγηλή, πλατιά φραστική, το καταληκτικό Allegro με καλπασματική ορμή και βίαιες μεταπτώσεις.

Η βραδιά ολοκληρώθηκε με το «Οκτέτο για έγχορδα» (1825) του Μέντελσον, που ερμήνευσαν «Dover» και «Erinys» μαζί, διατεταγμένοι ημικυκλικά, σε ομάδες ομοειδών οργάνων: δύο πρώτα και δύο δεύτερα βιολιά, δύο βιόλες, δύο τσέλα. Η εντύπωση από την ερμηνεία του ευδιάθετου νεανικού έργου του 16χρονου συνθέτη ήταν αυτή μιας απερίφραστα «κοντσερτάντε» σύνθεσης, στοιχείο που ενέτεινε η ιδιαίτερα προβεβλημένη και εμπλουτισμένη γραφή για το 1ο βιολί και, βέβαια, το χειμαρρώδους ευφράδειας, σπινθηροβόλα δεξιοτεχνικό παίξιμο του Τζοέλ Λινκ! Συχνά –π.χ. το Scherzo- η γραφή ηχούσε σαν προδρομική διατύπωση της περίφημης σκηνικής μουσικής για το «Ονειρο νύχτας μεσοκαλόκαιρου»! Μεθυστική ζωντάνια, ανήμερη κινητικότητα, τεταμένοι διάλογοι και γρήγορες, αθλητικού σφρίγους αντιφωνικές στιχομυθίες -όλα δοσμένα με οίστρο και θαυμαστή άνεση!- χάρισαν στο ακρόαμα ασύλληπτη εσωτερική ζωντάνια! Μια βραδιά μεθυστικά και ανεπιφύλακτα απολαυστικής μουσικής, δοσμένης με περίσσεια ταλέντου και αφειδώλευτη επένδυση! Για περισσότερα θα χρειαστεί μάλλον να περιμένουμε… άλλον έναν χρόνο!