ΚΟΑ και ΕΣΟΕΡΤ στο Μέγαρο Μουσικής

Σπάνιες, μα πολύ σπάνιες είναι οι φορές που στο αποπνικτικά συμβατικό τοπίο της αθηναϊκής μουσικής ζωής ακούμε συναυλίες με έργα βασικού ρεπερτορίου, οι οποίες, όμως, συναρπάζουν αληθινά. Τέτοια ακριβώς ήταν αυτή της ΚΟΑ υπό τον Μίλτο Λογιάδη στο κρατικό Μέγαρο Μουσικής, στις 21/3/2025, με πρωταγωνιστή τον Αρμένιο τσελίστα Ναρέκ Χακναζαριάν, ο οποίος ερμήνευσε το δημοφιλές, μοναδικά μελωδικό «Κοντσέρτο για τσέλο» του Αντονίν Ντβόρζακ.

Η βραδιά στην κατάμεστη αίθουσα ξεκίνησε με τη «Συμφωνία αρ.40» (1788) του Μότσαρτ. Καθώς πλέον έχουμε συνηθίσει –ή κακοσυνηθίσει, πείτε το και έτσι– να ακούμε τις μουσικές αυτές μέσα από το φίλτρο της ιστορικής ερμηνευτικής, η δημοφιλέστατη Συμφωνία παίχτηκε σωστά, με ταιριαστά περιορισμένου μεγέθους κλιμάκιο της ορχήστρας και «στερεοφωνική» διάταξη εγχόρδων ώστε να εντείνεται η διαφάνεια στο εσωτερικό του ορχηστρικού ήχου: πρώτα και δεύτερα βιολιά αντικριστά στα δύο άκρα, βιόλες και τσέλα στη μέση, κοντραμπάσα πίσω δεξιά στο βάθος. Η εκτέλεση υπήρξε καλή, εύστοχα νευρώδης, διέθετε γενικώς γοργές ταχύτητες, σωστές δόσεις αιχμηρής άρθρωσης και ωραία δοσμένες τις κρίσιμες συμμετοχές των πνευστών, ειδικά των ξύλινων. Και πάλι το έλλειμμα καλλιεργημένου ήχου στα έγχορδα έγινε αισθητό σε τοπικούς μικροαποσυντονισμούς και στη γενικά μέση ποιότητα του ακροάματος.

Το υπόλοιπο της συναυλίας αφιερώθηκε στον Τσέχο Αντονίν Ντβόρζακ. Ξεκίνησε την εισαγωγή «Καρναβάλι» (1891) σε μια απολαυστικής ζωντάνιας εκτέλεση: γεμάτη αδρεναλίνη, υπογραμμισμένα ρυθμική, εξωστρεφώς μελωδική και –πάλι!– με άριστες συνεισφορές από τα ξύλινα πνευστά. Ακολούθησε το πασίγνωστο, δίκαια υπερδημοφιλές «Κοντσέρτο για τσέλο» (1894/95). Σολίστας ήταν ο Ναρέκ Χακναζαριάν. Ο πολυβραβευμένος Αρμένιος μουσικός, που διαπρέπει διεθνώς, πρόσφερε μία από κάθε άποψη εξαιρετική ερμηνεία. Κάτοχος άριστης τεχνικής, μοναδικά πηγαίας μουσικότητας και ευφυΐας, ο ταλαντούχος 36χρονος τσελίστας διέπλασε μιαν ανάγνωση που έσφυζε από νεανική ενέργεια, εκφραστική αμεσότητα αλλά και σεμνότητα, καθώς επίσης από φλογερό αλλ’ ευγενές πάθος. Διέθετε εύπλαστο, ορθοτονικά αψεγάδιαστο ήχο –ακόμη και στις πιο εκτεθειμένες, υψηλές νότες!– καθώς επίσης φραστική με διάφανη, εύπλαστη άρθρωση και θαυμαστά ευθύβολες κορυφώσεις. Επαιξε σε αβίαστο, πάντα ηγετικό διάλογο με την ορχήστρα. Καθ’ όλη την εκτέλεση μοναδικά απολαυστικοί ήσαν οι εσωστρεφείς, βαθιά λυρικοί διάλογοι του τσέλου με τα ξύλινα πνευστά, ενώ στο καταληκτικό Allegro moderato εξαιρετικά δόθηκε ο σύντομος κορυφωματικός διάλογος του τσέλου με το α’ βιολί (Κατερίνα Χατζηνικολάου). Μια ανεπιφύλακτα απολαυστική μουσική βραδιά που θα θυμόμαστε για καιρό, με έναν νέο, ακμαίο σολίστα που πολύ θα θέλαμε να ξανακούσουμε!

Λίγες μέρες αργότερα, στις 26/3/2025, στην ίδια αίθουσα, η Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της ΕΡΤ (ΕΣΟΕΡΤ) έδωσε μια συναυλία υπό τον Μιχάλη Οικονόμου. Η βραδιά ξεκίνησε με μια φροντισμένη εκτέλεση του στιλιστικά πολυαναφορικού «Κομμού Β (Θρήνος για τον Μόρτον)» που συνέθεσε ο Θόδωρος Αντωνίου το 1996 με αφορμή τον θάνατο του δραστήριου και επιδραστικού Αμερικανού συνθέτη Μόρτον Γκουλντ (1913-1996). Αμέσως ακολούθησε το «Κοντσέρτο για βιολί» του Σάμιουελ Μπάρμπερ. Πρόκειται για απερίφραστα και ετεροχρονισμένα νεορομαντική σύνθεση του 1939, μουσική εξωστρεφώς μελωδική, με βάρος στερεότυπου χολιγουντιανού κινηματογραφικού soundtrack, διαποτισμένη με ρηχό, γλυκερό λυρικό συναίσθημα που δύσκολα συγκρατεί το ενδιαφέρον του σημερινού ακροατή.

Το κοντσέρτο υποστηρίχτηκε άριστα από τον 43χρονο, Θεσσαλονικιό βιολονίστα Ανδρέα Παπανικολάου: με ακρίβεια, θαυμαστή τεχνική άνεση, απολαυστική ελαφράδα, ανεπιτήδευτη μελωδικότητα, εκφραστική αμεσότητα. Πολύ ενδιαφέρον θα είχε να ακούγαμε κάποτε τον εξαιρετικό αυτό σολίστα –λίγοι διαθέτουν τη δική του τεχνική άνεση και εκφραστική ευγένεια!– και σε κοντσέρτα από τον βαθύ πυρήνα του κλασικού και του ρομαντικού ρεπερτορίου. Η βραδιά ολοκληρώθηκε με τη «Συμφωνία αρ.7» (1811/12) του Μπετόβεν. Αρτια προετοιμασμένη, η Συμφωνία στην οποία ο Βάγκνερ αναγνώρισε την «αποθέωση του χορού», παίχτηκε με φροντισμένο συντακτικό, με γενικώς σβέλτες ταχύτητες και καλές συνεισφορές από τα ξύλινα και χάλκινα πνευστά. Στα δύο τελευταία μέρη –Presto και Allegro con brio– οι υψηλές ταχύτητες έθεσαν σε δοκιμασία την ακρίβεια συντονισμού στα έγχορδα και υπονόμευσαν κάπως τη ρυθμική ροή της μουσικής. Ωστόσο η ταιριαστά ανεβασμένη θερμοκρασία κέρδισε ασυζητητί τις εντυπώσεις.