«Οι Σουηδοί είμαστε αρκετά συντηρητικοί και κλειστοί»

Σπούδασε δημοσιογραφία μαζί με τη Λίζα Μάρκλουντ, επίσης συγγραφέα αστυνομικών μυθιστορημάτων και μάλιστα διεθνούς φήμης. Για χρόνια επιμελούνταν και τα βιβλία της.

Η Τούβε Αλστερνταλ, ωστόσο, δεν χρησιμοποιεί το κλασικό μοτίβο μυθιστορημάτων αστυνομικής λογοτεχνίας που έχει δημιουργήσει σχεδόν «σχολή» στα Σουηδικά Γράμματα. Δεν έχει έναν πρωταγωνιστή- ντετέκτιβ, δεν γράφει σε συνέχειες.

«Ως δημοσιογράφος στα καθημερινά ειδησεογραφικά δελτία της τηλεόρασης, ένιωθα πως δεν έχω τη δυνατότητα ούτε τον χρόνο να ερευνήσω εις βάθος θέματα τα οποία με ενδιέφεραν, ιστορικά ή κοινωνικά, με πολιτικές αναφορές και προεκτάσεις.

Γι αυτό και στράφηκα προς τη συγγραφή» δήλωσε η ίδια, καθώς βρέθηκε για λίγες μέρες στην Ελλάδα με αφορμή την έκδοση για πρώτη φορά στα ελληνικά του βιβλίου της «Οι γυναίκες στην παραλία» (Μεταίχμιο).

Το εξαιρετικό αυτό θρίλερ αποτελείται από τις ιστορίες τριών γυναικών και ουσιαστικά είναι ένα σχόλιο για το τράφικινγκ. «Οχι όμως, σε σχέση με το σεξ» διευκρινίζει.

«Δεν ήθελα να μιλήσω για το τράφικινγκ γυναικών με σκοπό την πορνεία, καθώς αφενός είναι ένα περισσότερο γνωστό θέμα απ' ό,τι η διακίνηση προσφύγων και αφετέρου γιατί οι περισσότεροι θα έμεναν στο θέμα του "σεξ".

»Το βιβλίο αυτό ήταν το πρώτο μου και γράφτηκε 10 χρόνια πριν- τότε που ελάχιστοι, ειδικά στη Β. Ευρώπη ήξεραν τι γίνεται με τους μετανάστες και αυτό το θέμα ήθελα να θίξω».

Στ' αλήθεια πώς βιώνει η σουηδική κοινωνία την προσφυγική κρίση της Ευρώπης; «Είμαστε αρκετά συντηρητικοί και κλειστοί. Θέλεις πως είμαστε στην άκρη της Ευρώπης, θέλεις ο καιρός... Είναι δύσκολο για τους ντόπιους να δεχτούν τους "ξένους". Εγώ μεγάλωσα σε προάστιο και όχι στη Στοκχόλμη.

»Εκεί μπορούσες να ζήσεις πραγματική ζωή, όχι τόσο "αφυδατωμένη". Τη δεκαετία του ’70 που ήμουν πολύ νέα, θυμάμαι πως η κοινωνία ήταν ανοιχτή. Είχαμε, μην ξεχνάτε, και πολλούς πολιτικούς πρόσφυγες και από Ελλάδα.

Ολη μου η οικογένεια ήταν έντονα πολιτικοποιημένη και συνομιλούσαμε μαζί τους ανοιχτά. Τότε οι ταξικές διαφορές δεν ήταν τόσο έντονες. Πλέον, στη Σουηδία κυριαρχεί το μοντέλο ή πολύ πλούσιοι ή πολύ φτωχοί.

Παρ’ όλα αυτά, το κράτος ακόμη καλύπτει πολλές από τις βασικές ανάγκες. Και φυσικά είμαστε εξαιρετικά οργανωμένοι. Το να παραβούμε τον νόμο -γνωρίζοντας πως θα το πληρώσουμε ακριβά και άμεσα- δεν μας περνάει καν από το μυαλό. Από την άλλη, το 25% των Σουηδών δεν μπορούν να κοιμηθούν παρά μόνο με ψυχοφάρμακα.

Δεν κατανοώ γιατί είναι τόσο καταθλιπτικοί. Δεν έχουμε ουσιαστικά προβλήματα. Γιατί δεν μπορούμε να είμαστε απλώς ευτυχισμένοι;», αναρωτιέται.

Χωρίς εγκληματικότητα, πώς και έχει αναπτυχθεί τόσο η αστυνομική λογοτεχνία στη χώρα της, τη ρωτάμε. «Μα, ακριβώς γιατί δεν βιώνουμε το έγκλημα. Οι άνθρωποι θέλουν να διαβάζουν αυτό που δεν ζουν».

Πάντως, τα βιβλία της Αλστερνταλ ξεφεύγουν από τα στερεότυπα ενός θρίλερ. «Στο "Οι γυναίκες στην παραλία", η Μαίρη ξεκινά να περάσει λαθραία, από τις ακτές της Αφρικής στην Ισπανία, πληρώνοντας αδρά.

»Η δεύτερη πρωταγωνίστρια, η έφηβη Τεράζ, έχει πάει για διακοπές εκεί και περπατώντας στην ακροθαλασσιά, βλέπει το πτώμα ενός μαύρου άνδρα. Οσο για την τρίτη, την Αλένα, ψάχνει τον άνδρα της που είναι δημοσιογράφος και αγνοείται, καθώς έχει πάει στο Παρίσι για να γράψει για τη λαθραία διακίνηση ανθρώπων στην Ευρώπη».

Το επόμενο βιβλίο της, «Θαμμένοι στη σιωπή», βασίζεται σε μια οικογενειακή της ιστορία. «Το '30, ένας συγγενής είχε καταφύγει στην ΕΣΣΔ για να συνταχθεί με το καθεστώς. Χάσαμε τα ίχνη του για 60 χρόνια.

»Τυχαία διάβασα το όνομά του στο κείμενο ενός δημοσιογράφου που έψαχνε παλιά αρχεία. Τότε μάθαμε πως εκτελέστηκε επί Στάλιν. Πίσω είχε αφήσει μία κόρη, που κι αυτή δεν ήξερε τίποτα.

»Η πραγματικότητα είναι φορές που μας δίνει τις καλύτερες εμπνεύσεις», καταλήγει.