Η Πομπηία εξομολογείται

Ο πρώτος νεκρός της Πομπηίας αποκαλύφθηκε από την αρχαιολογική σκαπάνη το 1748, λίγες εβδομάδες μετά την έναρξη των ερευνών των επιστημόνων της εποχής. Η ανακάλυψη, που ακολουθήθηκε από πολλές περισσότερες, ήταν συγκλονιστική: ολόκληρα σώματα ανθρώπων είχαν διασωθεί, αιώνες μετά την έκρηξη του Βεζούβιου, σε μορφή απολιθωμάτων.

Ωστόσο 250 χρόνια μετά οι νεκροί της Πομπηίας αρχίζουν να αποκαλύπτουν τα μυστικά τους: πώς ήταν στην εξωτερική τους εμφάνιση, πως ήταν η κατάσταση της υγείας τους, τι του άρεσε να τρώνε και πώς διασκέδαζαν.

«Διαρκής υπενθύμιση»

Σύμφωνα με τη Μέρι Μπίαρντ, τη Βρετανίδα λατινίστρια, που έχει συγγράψει μια μελέτη για την πόλη και τα ευρήματά της, «τα καλούπια γύψου που φτιάχτηκαν για να προστατεθούν εντός τους τα θύματα του Βεζούβιου είναι μια διαρκής υπενθύμιση ότι επρόκειτο για ανθρώπους σαν εμάς».

Ωστόσο αυτό είναι πολύ λίγο μπροστά σε αυτό που έφερε στο φως μια νέα ομάδα επιστημόνων, η οποία έχει θέσει στο επίκεντρο των ερευνών της τους τομείς της καθημερινής ζωής των κατοίκων της πόλης.

Επίσης, χάρη στην προστασία με γύψο οστών και σωμάτων από την περαιτέρω αποσύνθεση, πλέον είναι σε θέση να ανασυνθέσουν την εικόνα των ανθρώπων αυτών, ακριβώς όπως ήταν την ημέρα που πέθαναν. Έτσι, αυτά τα σώματα, τα μόνο που έχουν διασωθεί από τα χρόνια της αρχαιότητα, θα μας δώσουν τη δυνατότητα να δούμε πώς ήταν οι άνθρωποι της εποχής εκείνης.

Βοήθεια από τις νέες τεχνολογίες

Η Αυστραλή ανθρωπολόγος Εστέλ Λέιζερ αναφέρει ότι για πρώτη φορά μελετώνται με τέτοιο τρόπο τα γύψινα καλούπια των κατοίκων της Πομπηίας. «Χάρη στις νέες τεχνολογίες, μπορούμε να πάρουμε πολλές πληροφορίες για την ηλικία τους, τις ασθένειες από τις οποίες έπασχαν, πώς κριβώς πέθαναν. Μπορούμε να κοιτάξουμε την αρχαιότητα με μια εντελώς καινούργια ματιά».

Η Λέιζερ είναι μεταξύ των μελών της επιστημονικής ομάδας του Μάσιμο Οσάνα, επικεφαλής των ανασκαφών στην Πομπηία, η οποία απαρτίζεται από έναν ακτινολόγο, έναν οδοντολόγο, ένα αρχαιολόγο και έναν ειδικό στο υψηλής τεχνολογίας μηχάνημα που βοηθά την ακτινογράφηση των σωμάτων.

Το TAC, όπως ονομάζεται, έχει τη δυνατότητα να αφαιρεί κάθε μεταλλικό υπόλειμμα από τα οστά, ώστε τα αποτελέσματα των ακτινογραφιών να βγαίνουν όσο το δυνατόν πιο καθαρά.

«Αφαιρώντας» την καταστροφή από την πόλη

Στη συνέχεια, αποδίδει μια τρισδιάστατη εικόνα ανασυνθέτοντας πλήρως το αντικείμενο, το σώμα ή το πρόσωπο που μελετάται. Δουλειά της ομάδας είναι να «αφαιρέσει» από τον αρχαιολογικό χώρο το γεγονός της καταστροφής ώστε να αποκαλύψει την πόλη την εποχή της δόξας της.

Κατ' αρχάς διαπιστώθηκε, μέσα από τις ειδικές ακτινογραφίες και εξετάσεις ότι η κατάσταση των δοντιών τους ήταν εξαιρετικά καλή. Πράγμα πολύ παράξενο για μια εποχή που η υγιεινή των δοντιών και του στόματος ήταν κάτι άγνωστο. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι ακολουθούσαν μια διατροφή πολύ υγιεινή, με λίγα σάκχαρα. Επίσης, δεν προκύπτει κανένα στοιχείο ότι στην πόλη είχαν μείνει μόνο οι άρρωστοι και οι ηλικιωμένοι.

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι οι περισσότεροι είχαν πολλά κατάγματα, τα οποία δεν θα μπορούσαν να είναι αποτέλεσμα χτυπημάτων σε μια βροχή από πέτρες, αλλά ότι δέχθηκαν χτυπήματα πολύ πιο ισχυρά και βίαια. «Το απίστευτο με την Πομπηία είναι ότι μπορεί να έχεις ξοδέψει τη μισή ζωή σου μελετώντας την και πάλι να σε εκπλήξει με μια καινούργια ανακάλυψη» λέει η Λέιζερ.

Ποιος ξέρει πάντως πού θα καταλήξουν οι έρευνες των επιστημόνων. Άλλωστε, από την εποχή του «Ταξιδιού στην Ιταλία», του Ρομπέρτο Ροσελίνι με την Ίνγκριντ Μπέργκμαν και τον Τζορτζ Σάντερς, που σε μια σκηνή παρακολουθούν έκθαμβοι τη διαδικασία ανακάλυψης του ζευγαριού που πέθανε ενώ έδινε ένα φιλί την ώρα της καταστροφής, πολλά έχουν αλλάξει και ακόμη περισσότερα έχουν έρθει στο φως.

Ίσως αργότερα να μπορέσουμε να δούμε μια όσο το δυνατόν πιστή αναπαραγωγή των προσώπων τους.