«Δεν θα κάνουμε πίσω»

«Μετά από δυο χρόνια πανδημίας που είχαμε στερηθεί την επικοινωνία με το κοινό και την ουσία της δουλειάς μας, δεν νομίζω ότι θα επιλέξει κάποιος την οδό των απεργιών μέσα στις ημέρες των γιορτών -για μετά δεν ξέρω... Οπως και να 'χει, όμως, αντί για κλειστά θέατρα, δεν είναι καλύτερα να γίνονται κανονικά οι παραστάσεις και να διαβάζεται σε όλες τις σκηνές το κείμενο της διαμαρτυρίας μας; Δεν είναι καλύτερο να ενημερώνουμε τον κόσμο; Κατά τα άλλα, εξυπακούεται ότι δεν θα κάνουμε πίσω. Θα πάμε μέχρι τέλους».

Αυτά μας λέει ένας δημιουργός του μουσικού χώρου που έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με το θέμα της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης. Μας μεταφέρει έτσι το κλίμα των συζητήσεων που γίνονται μεταξύ των συναδέλφων του, αυτές τις μέρες. Πράγματι, ο χώρος του σύγχρονου πολιτισμού, εξοργισμένος με το Π.Δ. 85 που εξισώνει τα πτυχία ανώτερων δραματικών σχολών και σχολών χορού και κινηματογράφου με απολυτήρια Λυκείου και τους κυβερνητικούς χειρισμούς, δεν θα κάνει πίσω, απ' ό,τι φαίνεται.

Δέσμευση του ΣΥΡΙΖΑ για κατάργηση του Π.Δ. 85

Χθες, εν τω μεταξύ, συνάντηση με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., Αλέξη Τσίπρα, στα γραφεία του κόμματος είχαν εκπρόσωποι της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Θεάματος Ακροάματος, του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών, του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Δραματικής Τέχνης, της Ενωσης Επαγγελματιών Συντελεστών Παραστατικών Τεχνών «Κάτω από τη Σκηνή» και άλλων σωματείων, παρουσία και της Τομεάρχη Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., Σίας Αναγνωστοπούλου. Στη συνάντηση, λοιπόν, ο κ. Τσίπρας δεσμεύτηκε ότι «η επόμενη προοδευτική κυβέρνηση θα αποσύρει άμεσα το Προεδρικό Διάταγμα, ώστε να επανέλθει τουλάχιστον σε επίπεδο ΤΕ - ανώτερης εκπαίδευσης το πτυχίο από όλες τις καλλιτεχνικές σχολές» κι ακόμα ότι «από την επόμενη κιόλας ημέρα θα υπάρξει μια ευρύτερη διαβούλευση για το πώς μπορεί να αναμορφωθεί το τοπίο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ώστε να υπάρξει μια διαβάθμιση που θα αντιστοιχεί και στο επίπεδο των σπουδών και στη σημασία των παραστατικών τεχνών».

Κατά τα άλλα, ο κ. Τσίπρας επεσήμανε ότι δεν θεωρεί τυχαία αυτή την εξέλιξη, η οποία «εντάσσεται σε έναν συνολικό σχεδιασμό που αφορά και τα επαγγελματικά δικαιώματα, κυρίως όμως το μέλλον των μεταλυκειακών σπουδών στην Ελλάδα. Εδώ», τόνισε, «υπάρχει ένας σχεδιασμός που ξεκίνησε με την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής, με την επιλογή να μένουν χιλιάδες μαθητές εκτός των ΑΕΙ, πάρα πολλές σχολές να φυτοζωούν, γιατί τα παιδιά δεν έχουν τη δυνατότητα να περάσουν σε αυτές και να πηγαίνουν ως επί το πλείστον σε κάποιες ιδιωτικές σχολές». Εκανε επίσης λόγο για «ευθεία επίθεση στους ανθρώπους του πολιτισμού».

Από την πλευρά τους, οι εκπρόσωποι των σωματείων περιέγραψαν το σοκ από το αιφνίδιο Π.Δ., το οποίο ήρθε παραμονές των γιορτών. «Σε συμβολικό, ουσιαστικό και τυπικό επίπεδο, πρόκειται για μια προσβολή των ανθρώπων οι οποίοι σπουδάζουν σε αυτές τις σχολές ή που έχουν αποφοιτήσει από αυτές τις σχολές -οι οποίες εδώ και σαράντα χρόνια είναι ο κορμός της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης», σχολίασε ο πρόεδρος του Δ.Σ. της ΠΟΘΑ, Κώστας Κεχαγιόγλου. Ολοι, άλλωστε, οι εκπρόσωποι του καλλιτεχνικού κόσμου επανέλαβαν μετ' επιτάσεως ότι ζητούν «κατ' αρχάς την άμεση απόσυρση του Προεδρικού Διατάγματος και την επαναφορά της ΤΕ για όλους τους καλλιτέχνες, μέχρι να φτιαχτεί ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο θα μιλάει για αντιστοίχιση -καθώς αυτή η εκκρεμότητα υπάρχει από το 2003». Κι ακόμα «να ξεκινήσει ο διάλογος και να ιδρυθούν τμήματα σε τριτοβάθμιο επίπεδο, ανώτατες δημόσιες σχολές δηλαδή».

Χθες, όμως, κι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝ.ΑΛΛ., Νίκος Ανδρουλάκης, αφού παρακολούθησε τους «Βρυκόλακες» του Ιψεν στο Εθνικό Θέατρο, και έπειτα συζήτησε με τους πρωταγωνιστές, καθώς και με τον καλλιτεχνικό διευθυντή του φορέα, Γιάννη Μόσχο, για το τρέχον θέμα δήλωσε: «Η κυβέρνηση της αριστείας εξίσωσε τους καλλιτέχνες με απόφοιτους λυκείου, ενώ διαχρονικά η Νέα Δημοκρατία και ο ΣΥΡΙΖΑ αδιαφόρησαν απέναντι στο επίμονο αίτημα για την επαναφορά του συστήματος των συλλογικών συμβάσεων στους καλλιτεχνικούς κλάδους. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η πολιτιστική παραγωγή της χώρας απαιτούν άμεσες λύσεις. Το ΠΑΣΟΚ εδώ και χρόνια έχει θέσει στον διάλογο την ανάγκη για την αναβάθμιση των καλλιτεχνικών σχολών σε ανώτατες και την ισοτιμία των πτυχίων με ΑΕΙ».

Το Δ.Σ. και ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θέατρου

Σημαντική, πάντως, και σε συμβολικό επίπεδο ήταν η χθεσινή ανακοίνωση του διοικητικού συμβουλίου του Εθνικού Θεάτρου, καθώς και του καλλιτεχνικού διευθυντή Γιάννη Μόσχου, σχετικά με το Προεδρικό Διάταγμα 85/2022. Η ανακοίνωση ανέφερε:

«Οι σχετικές ρυθμίσεις του Π.Δ. 85/2022 διαιωνίζουν μια κατάσταση που πλήττει διαχρονικά το κύρος των παραστατικών τεχνών και τα επαγγελματικά δικαιώματα των Ελλήνων ηθοποιών. Οχι μόνο δεν επιλύεται το πρόβλημα διαβάθμισης που σοβεί επί δεκαετίες (ήδη από το έτος 2003 παραμένει αρρύθμιστο το ουσιώδες ζήτημα της ισοτιμίας των χορηγούμενων πτυχίων), αλλά, αντιθέτως, απαξιώνεται νομικά το μείζον έργο της θεατρικής εκπαίδευσης που επιτελείται σε εγκεκριμένες από την πολιτεία Ανώτερες Σχολές Δραματικής Τέχνης. Παράλληλα, δεν αντιμετωπίζεται το σοβαρό ζήτημα της αναγκαίας συνέργειας και συνεργασίας όλων των απαραίτητων ειδικοτήτων για την ενσωμάτωση της θεατρικής παιδείας σε όλες τις βαθμίδες της εγκύκλιας εκπαίδευσης. Το Εθνικό Θέατρο, με βαθιά προσήλωση στην ηθική, κοινωνική και επαγγελματική υπόσταση των καλλιτεχνών αλλά και στην ανάγκη ενότητας όλης της θεατρικής κοινότητας, συμπαρίσταται σε κάθε πρόσφορη και συντεταγμένη σωματειακή εκδήλωση διαμαρτυρίας και εκφράζει, διά της Δραματικής Σχολής του και των φορέων της, τον έντονο προβληματισμό του.

»Μακριά από οποιαδήποτε απόπειρα καπηλείας και πολιτικής αντιπαράθεσης, που ουδόλως μας αφορά, καλούμε την πολιτεία να άρει τις ανεπιεικείς συνέπειες και να επανεξετάσει το οικείο πλαίσιο, ώστε να αποτυπώνει δίκαια την εκπαιδευτική και επαγγελματική αξία των σπουδών Δραματικής Τέχνης. Σε αυτήν την κατεύθυνση, κρίνουμε ευκταία την άμεση έναρξη εκτεταμένων διαβουλεύσεων και του αναγκαίου διαλόγου μεταξύ του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων και του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού με τους εμπλεκόμενους εκπαιδευτικούς φορείς, ώστε να επιτευχθεί λύση που θα ικανοποιεί τα νόμιμα συμφέροντά τους».

Πέρα από την αυτονόητη σημασία που έχει μια τέτοια ανακοίνωση που προέρχεται από το πρώτο κρατικό θέατρο της χώρας και μια ιστορική δραματική σχολή από την οποία έχουν αποφοιτήσει από το 1930 και εφεξής δεκάδες κορυφαία θεατρικά ταλέντα, να θυμίσουμε ότι αντιπρόεδρος του Δ.Σ. είναι η σκηνογράφος Ερση Πήττα, θεία της συζύγου του πρωθυπουργού, Μαρέβας Γκραμπόφσκι -αδελφή της μητέρας της δηλαδή. Να θυμίσουμε, επίσης, ότι πρόεδρος του Δ.Σ. είναι ο Βασίλης Πουλαντζάς και μέλη οι Νίκος Αναστασόπουλος, Υρώ Μανέ, Πλάτων Μαυρομούστακος, Γιάννης Χρυσούλης.

Η ανακοίνωση του Εθνικού Θεάτρου μάλλον δυσχεραίνει το επιχείρημα του υφυπουργού Πολιτισμού αρμόδιου για τον Σύγχρονο Πολιτισμό, Νικόλα Γιατρομανωλάκη, ότι ως προς το περιεχόμενο και τη στόχευση του Π.Δ. οι άνθρωποι του πολιτισμού υπήρξαν θύματα παρεξήγησης και παραπληροφόρησης.