Ισχυρό στίγμα από τη νέα διευθύντρια

Με διαφημιστική καμπάνια στο μετρό και στα λεωφορεία, με τεράστια πολύχρωμα πανό στις όψεις του, με καλλιτεχνικό πρόγραμμα που ξεκινάει με ομοβροντία πέντε εκθέσεων στους χώρους του (όλες δικές του παραγωγές), αλλά και με πολλές αλλαγές να δρομολογούνται τόσο στο κτίριο όσο και στη μόνιμη συλλογή, το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης δίνει το ανανεωμένο στίγμα του, τίθεται σε πλήρη λειτουργία, αναδεικνύει τη νέα του ταυτότητα.

Η νέα καλλιτεχνική διευθύντρια Κατερίνα Γρέγου, έχοντας το αβαντάζ ενός προϋπολογισμού που ξεπερνάει τα 9 εκατομμύρια ευρώ και τη στήριξη του υπουργείου Πολιτισμού, ξεδίπλωσε το όραμά της στην πρώτη της συνέντευξη Τύπου, αρχές Απριλίου.

Το επανέλαβε και χθες, λίγο πριν από τα... πενταπλά εγκαίνια των εκθέσεων. «Μια νέα αρχή για το ΕΜΣΤ, ένα νέο κεφάλαιο για το μουσείο, που θέλουμε να είναι πιο ανοιχτό, πιο φιλόξενο και συμπεριληπτικό και να γίνει πόλος έλξης των επισκεπτών», είπε εμφανώς πιο χαλαρή και ευδιάθετη.

Με στόχο τον εμπλουτισμό της εμπειρίας της επίσκεψης και τη συνολικότερη σχέση του μουσείου με το κοινό γίνονται οι στοχευμένες παρεμβάσεις, όπως τόνισε, αρχίζοντας με μετακινήσεις και αφαιρέσεις έργων της μόνιμης συλλογής. Πάντως, η έκθεση της μόνιμης συλλογής όπως διαμορφώθηκε από την ιδρυτική διευθύντρια Αννα Καφέτση και από τη διάδοχό της, Κατερίνα Κοσκινά (και στις δύο αναφέρθηκε επαινετικά η Κ. Γρέγου), καταργείται τέλος του χρόνου. «Δεν είμαστε μουσείο του 19ου αιώνα για να εκθέτουμε μόνιμη συλλογή, είμαστε ένα σύγχρονο μουσείο. Τα έργα που είναι στις αποθήκες πρέπει να βγουν, να αναπνεύσουν», τόνισε η νέα διευθύντρια. Επιπλέον, στη συλλογή θα ενσωματωθούν τα έργα της δωρεάς Δ. Δασκαλόπουλου, που εξασφαλίζει «αποκλειστική συνεργασία με την Tate, σε επίπεδο ανταλλαγής έργων και σε επίπεδο γνώσης».

Στο κτίριο πάλι, οι παρεμβάσεις άρχισαν από την υπόγεια αίθουσα περιοδικών εκθέσεων που διαμορφώθηκε με χωρίσματα, ενώ δύο σκάλες σαν τούνελ οδηγούν στο ισόγειο. Και εκεί αναμένονται αλλαγές, με την ομάδα του αρχιτέκτονα Πέτρου Μπαμπασίκα, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο, να δημιουργεί στην είσοδο του μουσείου έναν χώρο συγκέντρωσης και ανάπαυλας για το κοινό.

Για τον ρόλο και την ταυτότητα του ΕΜΣΤ, η Κατερίνα Γρέγου τόνισε πως δεν μπορεί να το φανταστεί χωρίς κοινωνικό και πολιτικό προσανατολισμό. «Εχουν περάσει οι εποχές που κοιτάζαμε αποκλειστικά προς τη Δύση», είπε η νέα διευθύντρια, που πιστεύει στην «εντοπιότητα» στην τέχνη και στα πλεονεκτήματα που προκύπτουν για το μουσείο από την ιδιαίτερη γεωγραφική θέση της Ελλάδας, στη Νότια Ευρώπη και στην Ανατολική Μεσόγειο. «Είμαστε ένα μικρό προς μεσαίο μουσείο, δεν θέλουμε να ανταγωνιστούμε τα μεγάλα μουσεία τύπου φραντσάιζ, όπως το Γκούγκενχαϊμ, αλλά να δώσουμε το δικό μας στίγμα».

Ετσι, οι εκθέσεις που μόλις εγκαινιάστηκαν και θα διαρκέσουν μέχρι 30/10, πραγματεύονται σημαντικά ζητήματα της σημερινής κοινωνικοπολιτικής συνθήκης, της μεταδημοκρατίας και της ανθρωποκαίνου:

● «Statecraft. Διαμορφώνοντας το κράτος», με επίκεντρο τους μηχανισμούς κατασκευής, τη δομή και τις κυρίιαρχες αφηγήσεις που ενέχει το οικοδόμημα του έθνους και του κράτους. Μια πολυφωνική ομάδα 39 καλλιτεχνών διεισδύει κριτικά σε ζητήματα όπως η άνοδος της Ακροδεξιάς, ο εθνικισμός, η ξενοφοβία, η μετανάστευση, η καταστολή, η γραφειοκρατία, η διαχείριση της πανδημίας κ.ά. Συμμετέχουν οι: Bani Abibi, Mαρία Βαρελά, Βαγγέλης Βλάχος, Loulou Cherinet, Γιώργος Γύζης, Κatya Ev, Marta Gornicka, Lise Harlev, Thomas Kilpper, Ελένη Καμμά, Πάνος Κοκκινιάς, Stephanie Lagarde, Tanja Muravskaja, Jonas Staal κ.ά.

● «Aντώνης Πίττας. jaune, geel, gelb, yellow». Οταν ο μοντερνισμός συναντά τη νέα κοινωνική πρωτοπορία. Οι σιλουέτες των διαδηλωτών από τα «κίτρινα γιλέκα» και οι «αλληλεπιδράσεις» τους με την αστυνομία πρωταγωνιστούν στα σχέδια του Αντ. Πίττα, που είναι τοποθετημένα μπροστά από επιλεγμένα σχέδια του Theo van Doesburg, ιδρυτή του κινήματος De Stijl. Η εγκατάσταση παρεμβαίνει σε ένα κεφάλαιο της συλλογής του ΕΜΣΤ που αναφέρεται στις πολιτικές αναταραχές στην Ελλάδα στις δεκαετίες του 1960 και του 1970.

● Jennifer Nelson «Απόβλητα (Κληρονομιά)». Η δημιουργός που γεννήθηκε στην Πενσιλβάνια και ζει την Αθήνα στήνει μέχρι τον Σεπτέμβριο μέσα στο μουσείο ένα εργαστήριο όπου επεξεργάζεται τα απορρίμματα της οικογένειάς της και τα μετατρέπει σε «γλυπτά» που θα φορέσει στο σώμα της.

● Lawrence Abu Hamdan «Ηχητικός ντετέκτιβ». Eπιλεγμένα κινηματογραφικά έργα του πολυβραβευμένου Λιβανέζου καλλιτέχνη, ο οποίος εξερευνά την πολιτική επίδραση της ακρόασης και του ήχου στα ανθρώπινα δικαιώματα και στον νόμο.

● Ακόμα, επιδιώκοντας να διαρρήξει τα στεγανά των γενεών της σύγχρονης ελληνικής τέχνης, το ΕΜΣΤ οργανώνει την έκθεση «Ειρήνη Βουρλούμη. Στον ίδιο χώρο», όπου η γνωστή φωτογράφος συνομιλεί με το ζωγραφικό έργο του παππού της, Ανδρέα Βουρλούμη (1910-1999).