«Να παραμείνει το μουσείο μακριά από οποιαδήποτε προσπάθεια κομματικής εκμετάλλευσης»

Το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων στην περιοχή της Χαλέπας είναι μια σύγχρονη κιβωτός για την Ιστορία της Κρήτης, ένα μοντέρνο κτίριο που μέσα από 3.500 εκθέματα αφηγείται τη μακρά πορεία στον χρόνο. Ολα προέρχονται από ανασκαφές στην πόλη των Χανίων και την υπόλοιπη περιφερειακή ενότητα, από την Κυδωνία, την Απτερα, την Κίσσαμο και άλλες ιστορικές πόλεις, τα οποία έφεραν στο φως με κόπο και επιστημονική συνέπεια οι αρχαιολόγοι.

Το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων ήταν αίτημα δεκαετιών, πρωτίστως των αρχαιολόγων και της τοπικής κοινωνίας προκειμένου να αναδείξουν με σύγχρονο τρόπο την αδιάλειπτη παρουσία των ανθρώπων και την πλούσια ιστορία του τόπου. Η αρχαιολόγος Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη, τέως προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χανίων, μετέπειτα γενική διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του υπουργείου Πολιτισμού και γενική γραμματέας του ΥΠΠΟΑ, με καταγωγή από την Κρήτη και ανασκαφέας, ήταν εκείνη που εμπνεύστηκε τη δημιουργία του μουσείου. Βρήκε το οικόπεδο, έδωσε μάχες να μη γίνει γήπεδο και μαζί με μια στρατιά συναδέλφων και συμπολιτών της φρόντισε να υλοποιηθεί το έργο, προικίζοντάς το και με τα σπουδαία ευρήματα που έχει φέρει στο φως από τις ανασκαφές της.

Με ανοιχτή επιστολή της βάζει τα πράγματα στη θέση τους. Ζητά το μουσείο να «παραμείνει μακριά από ιδιοκτησιακές λογικές και πέρα από οποιαδήποτε προσπάθεια κομματικής εκμετάλλευσης» και καλεί την πολιτεία να ορίσει τα επίσημα εγκαίνια «με καλεσμένους όλους τους πολίτες».

Στη φιέστα που έστησε το Σαββατοκύριακο η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού ο πρώτος επισκέπτης ήταν ο πρωθυπουργός και η σύζυγός του, μέλη της οικογένειας, βουλευτές του κόμματος και παράγοντες. Είχαν προϋπάρξει τα σχετικά ρεπορτάζ από τα ταϊσμένα μέσα ενημέρωσης της λίστας Πέτσα και τους πρόθυμους κοντυλοφόρους, που επικεντρώθηκαν στη συλλογή των γονιών του πρωθυπουργού, Κωνσταντίνου και Μαρίκας Μητσοτάκη.

Μια συλλογή που απασχόλησε στο παρελθόν, με τον αρχαιολόγο Αντώνη Βασιλάκη να καταγγέλλει πρώτος (το 1991 με κυβέρνηση Μητσοτάκη) ότι τα αρχαία εκείνα ήταν προϊόντα αρχαιοκαπηλίας. Η συλλογή τελικά πέρασε στο Ελληνικό Δημόσιο, εκτίθετο στο παλιό Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων και ελάχιστα διευρυμένη στο καινούργιο. Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού και το Μαξίμου επιχείρησαν να εκμεταλλευτούν πολιτικά το θέμα και να ταυτίσουν το νέο μουσείο με την οικογένεια Μητσοτάκη.

Εριξαν τα φώτα στον πρωθυπουργό αγνοώντας όσους μόχθησαν για την ολοκλήρωση του έργου, που ανήκει πρώτιστα στην τοπική κοινωνία και τους πολίτες του κόσμου. Αλλη μια ντροπή και παρεκτροπή. Περιττό να πούμε ότι η κ. Βλαζάκη δεν έλαβε πρόσκληση για να παραστεί. Στην επιστολή της εκφράζει δημόσια ένα «μεγάλο ευχαριστώ» σε όσους βοήθησαν για την ολοκλήρωση του έργου. Επραξε το αυτονόητο και ό,τι μεθοδικά παρέκαμψε η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ, που αγνόησε τους πάντες για χάρη του πρωθυπουργού.

Στην επιστολή της η κ. Βλαζάκη γράφει: «Το Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων άνοιξε τις πόρτες του. Ενα όραμα δεκαετιών γίνεται πραγματικότητα. Το Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων είναι ένα σύγχρονο μουσείο, φιλικό στον επισκέπτη και με έντονο εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Είναι ένα μουσείο αντάξιο της πόλης και της περιφερειακής ενότητας Χανίων, καθώς στον χώρο της έκθεσης ξεδιπλώνεται εντυπωσιακά η πλούσια αρχαιολογία και αρχαία ιστορία του τόπου μας με πολύ σημαντικά και μοναδικά εκθέματα, ορισμένα από τα οποία προήλθαν από ανασκαφές των τελευταίων δεκαετιών, τα οποία τοποθετούν τα Χανιά στα κορυφαία κέντρα της αρχαίας Κρήτης. Είναι ένα μεγαλειώδες έργο για την πόλη και της προσφέρει νέα δυναμική. Είναι ένα μουσείο που μας κάνει υπερήφανους.

Ως εμπνεύστρια της ιδέας για την ίδρυση του συγκεκριμένου μουσείου στο ιστορικό κέντρο της Χαλέπας και μετά από δεκαετίες ενασχόλησης για να ευοδωθεί, θεωρώ υποχρέωσή μου να εκφράσω δημοσίως αυτή τη στιγμή το μεγάλο ευχαριστώ προς όλους, όσοι από τη δεκαετία του 1990 βοήθησαν αρχικά για να το εγκαταστήσουμε και σήμερα να το προσφέρουμε κατ’ αρχάς στους συμπολίτες και συντοπίτες μας αλλά και σε όλο τον κόσμο:

Στις προϊστάμενες της Εφορείας Αρχαιοτήτων κ. Βάννα Νινιού-Κινδελή, κ. Αναστασία Τζιγκουνάκη και κυρίως στην κ. Ελένη Παπαδοπούλου, η οποία επιφορτίστηκε με ζήλο και αυταπάρνηση το δύσκολο έργο των τελευταίων επτά χρόνων. Σε όλο το επιστημονικό, τεχνικό, φυλακτικό και διοικητικό προσωπικό τόσο της πρώην ΚΕ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων όσο και της νυν Εφορείας Αρχαιοτήτων Χανίων. Στον αρχιτέκτονα κ. Θεοφάνη Μπομπότη, ο οποίος σχεδίασε το κτίριο. Στην αρχιτέκτονα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου κ. Μπέσυ Δρούγκα, η οποία σχεδίασε την έκθεση, καθώς και σε όλους τους εξωτερικούς συνεργάτες.

Θεωρώ υποχρέωσή μου να εκφράσω τις ευχαριστίες μου προς τις Ηγεσίες και τις αρμόδιες Διευθύνσεις της Κεντρικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού, την Περιφέρεια Κρήτης, τον Δήμο Χανίων και τις άλλες τοπικές αρχές, τους κατά καιρούς δωρητές αρχαιοτήτων αλλά και προς όλους τους συμπολίτες μας, οι οποίοι υπομονετικά μας στήριξαν όλα αυτά τα χρόνια με τον καλό τους λόγο ή και τον γόνιμο αντίλογο.

Βαθιά συγκινημένη με την ολοκλήρωση ενός οράματος ζωής, για το οποίο είχα την τύχη να εργαστώ από την αρχή μέχρι το τέλος, καλώ όλους, πρωτίστως τους συντοπίτες μας και ειδικά τη νεολαία, να επισκεφτούν το Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο, σίγουρη ότι θα το αγκαλιάσουν και θα το αγαπήσουν, αναγνωρίζοντας συνάμα τη βαρύνουσα σημασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και την ανάγκη της συνεχούς προστασίας της.

Η πολιτιστική κληρονομιά του τόπου μας ανήκει σε όλους και σε όλες, και πρώτα και κύρια στους Χανιώτες και τις Χανιώτισσες. Ως κοινωνικό αγαθό και κοινή περιουσία, η πλούσια αρχαιολογική κληρονομιά που στεγάζεται στο νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων πρέπει να παραμείνει μακριά από ιδιοκτησιακές λογικές και πέρα από οποιαδήποτε προσπάθεια κομματικής εκμετάλλευσης. Αναμένουμε από την πολιτεία να ορίσει τα επίσημα εγκαίνια του νέου Αρχαιολογικού Μουσείου, με καλεσμένους όλους τους πολίτες».