Μετά την καραντίνα η... αστρική περίοδος

Σύγχρονες ανησυχίες για το περιβάλλον και μεγάλα κλασικά κείμενα, αρχαίοι ήρωες και σακατεμένα πρόσωπα του αμερικανικού Νότου, σκηνές από την πόλη που γίνονται πεδίο δημιουργίας, ο αστικός ιστός που ξαναζωντανεύει, η κοινωνία της αποδοχής που διεκδικεί την προσοχή μας, οι μεγάλοι αστέρες που έρχονται πάλι στη Στέγη. Μας έλειψαν όλα πολύ.

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας η Στέγη οργανώθηκε άμεσα μέσα από το κανάλι του Ιδρύματος στο YouTube, υπήρξε στήριγμα για τους καλλιτέχνες που είδαν τις δουλειές και τις ζωές τους να γκρεμίζονται. Κακά τα ψέματα όμως. Καμία διαδικτυακή επαφή δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ικανοποίηση μιας γεμάτης αίθουσας, τη χαρά να ξαναμοιραστείς με αγαπημένους καλλιτέχνες τις δημιουργικές ανησυχίες και το αποτύπωμα της πανδημίας στην τέχνη τους και την αδημονία να παρακολουθήσεις τις νέες παραγωγές των διεθνών αστέρων.

Αν μη τι άλλο, αυτή την τελευταία ανυπομονησία θα τη ζήσουμε αρκετές φορές φέτος, καθώς στο πρόγραμμα του οργανισμού συνυπάρχουν όλες εκείνες οι φωνές που πρέπει να ακούγονται σε μια περίοδο που η τέχνη μας παρηγορεί, μας ανακουφίζει και μας θυμίζει πώς είναι να γίνεσαι μάρτυρας της Ιστορίας.

Ας δούμε κάποιες από τις φετινές παραγωγές ξεκινώντας από τον βραβευμένο με Οσκαρ σκηνοθέτη των ταινιών «Shame» και «12 χρόνια σκλάβος», Στιβ ΜακΚουίν, που δημιουργεί στον εκθεσιακό χώρο της Στέγης την εικαστική εγκατάσταση End Credits, 2012-Οngoing. Ενας φόρος τιμής στον Αφροαμερικανό τραγουδιστή, ηθοποιό, κοινωνικό ακτιβιστή και αστέρα του αμερικανικού ποδοσφαίρου Paul Robeson (1898-1976), που βρέθηκε στη μαύρη λίστα του FBI για τον αγώνα του κατά του ρατσισμού (24/9 -24/10 στο πλαίσιο της 7ης Μπιενάλε Αθήνας).

«Μα, τι ήθελε πάντα ο άνθρωπος; Μια στέγη και μια φωτιά, αιχμάλωτος και των δύο».

Δεύτερη φορά, μετά τους «Ορνιθες», που ο Νίκος Καραθάνος καταπιάνεται με το αρχαίο δράμα· ένα υλικό που τον συγκινεί πάντα. Ο «Προμηθέας» του έρχεται να χαρίσει ανάσα ελευθερίας καθώς κανένας βράχος και καμία αλυσίδα δεν κρατούν αιχμάλωτο τον ήρωά του. Τα πάντα συμβαίνουν σε ένα σπίτι που αιωρείται στον χωροχρόνο και κατακλύζεται από τα τέσσερα στοιχεία της φύσης. Εκεί ζουν ο Προμηθέας (Νίκος Καραθάνος), το Κράτος και ο Ερμής (Χρήστος Λούλης), η Βία και η Ιώ (Γαλήνη Χατζηπασχάλη), ο Ηφαιστος και ο Ωκεανός (Γιάννης Κότσιφας). Κεντρική Σκηνή, 10-30/10.

Στην Κεντρική Σκηνή και πάλι όπου οι διεθνείς RootlessRoot χορογραφούν την ανάγκη να αφήσουμε το αποτύπωμά μας στον κόσμο στο «Stones and Bones» (3-7/11) και λίγες μέρες μετά περιμένουμε μια πολύ ενδιαφέρουσα συνεργασία. Ο περίφημος Ιβο Βαν Χόβε, κορυφαίος σκηνοθέτης των καιρών μας που αφήνει με κάθε του παραγωγή ανεξίτηλη σφραγίδα στο σύγχρονο ευρωπαϊκό θέατρο, σκηνοθετεί τον «Γυάλινο Κόσμο» του Τενεσί Ουίλιαμς, με την Ιζαμπέλ Ιπέρ σε έναν θρυλικό ρόλο του αμερικανικού ρεπερτορίου, αυτόν της μαμάς Αμάντα (Κεντρική Σκηνή, 13, 14/11).

Μαύρο χιούμορ από τον Λιβανέζο καλλιτέχνη Ράεντ Γιασίν στο ροκ μιούζικαλ «The sea between my soul» με τη νευρική φωνή του Αλαν Μπίσοπ, όπου ταριχευμένα ζώα τραγουδούν τον θάνατό τους (19-21/11).

Παραγωγή για την οποία όλη η Αθήνα θα αναζητά -για ακόμα μια φορά- εισιτήριο αναμένεται να είναι ο «Εγκάρσιος προσανατολισμός» του Δημήτρη Παπαϊωάννου (22/12-16/01). «Κόσμημα εφευρετικότητας και ομορφιάς» γράφει το γαλλικό «Le Progress»· «μια παρατεταμένη πράξη καλλιτεχνικής μαγείας που δημιουργήθηκε μπροστά στα μάτια μας από ανυπέρβλητα ακριβείς ερμηνευτές» επισημαίνουν οι «New York Times» για το νέο έργο του κορυφαίου Ελληνα χορογράφου.

Ο Ελληνογάλλος σκηνοθέτης Ρομέν Γαβράς έχει υπογράψει μερικά από τα πιο ανατρεπτικά video clip για τους Kanye West, M.I.A, Jay-Z, Justice. Στον εκθεσιακό χώρο της Στέγης παρουσιάζει το νέο του έργο «Gener8ion» όπου σέρφερ, αντάρτες, αλλά και η... Σαρλίζ Θερόν συναντιούνται σε μια ποπ, πολυμεσική εγκατάσταση (8/1-27/2).

Αντισυμβατική, πνευματώδης και με καυστικό χιούμορ, μανιώδης καπνίστρια και αναγνώστρια, συγγραφέας, συνεργάτρια του Γουόρχολ, προκλητική και γκρινιάρα. Η αστείρευτη Φραν Λίμποβιτς -την αγαπήσαμε περισσότερο από τη σειρά ντοκιμαντέρ του Netflix «Pretend It’s a City», όπου κουβέντιαζε με τον κολλητό της Μάρτιν Σκορσέζε για τη ζωή και την τέχνη στη Νέα Υόρκη- έρχεται στη Στέγη για μια απρόβλεπτη συζήτηση με τη διευθύντρια Πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, Αφροδίτη Παναγιωτάκου (15/3).

Λίγο μετά, άλλη μια παραγωγή υψηλών προσδοκιών καθώς στην πρώτη του θεατρική παράσταση, ο βραβευμένος με Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Κανών, Γκας Βαν Σαντ, παρουσιάζει ένα αντισυμβατικό μουσικό πορτρέτο του πατέρα της pop art, Αντι Γουόρχολ. Ο Αμερικανός σκηνοθέτης ιχνηλατεί την καριέρα του φιλοσόφου του καπιταλισμού μέσα από μια υβριδική αφήγηση που συνδυάζει τραγούδι, μυθοπλασία, τεκμηρίωση, αναμνήσεις και εμβληματικές φιγούρες, όπως οι Λου Ριντ, Τρούμαν Καπότε (Κεντρική Σκηνή, 18-20/03/2022).

Μια γιορτή για τις κινήσεις που ορίζουν τη φυσική τάξη των πραγμάτων είναι το «Larsen C» του χορογράφου Χρήστου Παπαδόπουλου (30/3-3/4), ενώ ο Βραζιλιάνος Μπρούνο Μπελτράο και η ομάδα του από τις γειτονιές του Ρίο ντε Τζανέιρο αντιδρούν στις ακροδεξιές πρακτικές και στη βαρβαρότητα της κυβέρνησης Μπολσονάρο με τη χορογραφία «Gruno Beltrão».

Πεδίο λαμπρό για τη Λένα Κιτσοπούλου ο βικτοριανός μύθος του Φράνκενσταϊν, με τον οποίο επιστρέφει στην Κεντρική Σκηνή (14/05-10/06).

Επίσης η Στέγη και το Ωδείο Αθηνών συνεχίζουν την επιτυχημένη συνεργασία τους, τιμώντας τον κορυφαίο Ελληνα συνθέτη Γιώργο Απέργη με μια παράσταση μουσικού θεάτρου, ένα masterclass και συναυλίες (Ωδείο Αθηνών, 17-20/3).

Τέλος, το επιτυχημένο Φεστιβάλ Borderline ’22 πραγματοποιείται εντός κι εκτός Στέγης μεταξύ 8-10/4, ενώ ο Μιχαήλ Μαρμαρινός και έξι συνθέτες του σύγχρονου μουσικού θεάτρου συναντιούνται με τα μη ταξινομημένα αρχεία έργων του Γιάννη Χρήστου σε μια παράσταση («Once to be realized») που μοιάζει με αρχαϊκό δράμα και κοινωνικό γλυπτό (15-17/4).