Ενα γράμμα της Μέρι Χέμινγουεϊ, χήρας του Αμερικανού συγγραφέα, στον Ρομπέρτο Χερέρα, φίλο του συζύγου της, φαίνεται σαν να βάζει τέλος στην απορία: η βίλα Finca Vigia δωρήθηκε στον λαό της Κούβας ολοψύχως ή ύστερα από εξαναγκασμό του καθεστώτος;
Το γράμμα, με ημερομηνία 25 Αυγούστου 1961, λίγο μετά την αυτοκτονία του Χέμινγουεϊ στο Αϊνταχο (2 Iουλίου), ανακαλύφθηκε πρόσφατα στο αρχείο του Χερέρα και πουλήθηκε σε δημοπρασία. Η Μέρι είναι σαφέστατη: «Πιστεύω ότι (ο Ερνεστ) θα ήταν ευχαριστημένος αν η περιουσία του στην Κούβα δινόταν στον λαό της σαν ένα κέντρο εκπαίδευσης και έρευνας στη μνήμη του.
Με αυτό το έγγραφο, εγώ, η μόνη κληρονόμος του, δωρίζω την ιδιοκτησία του στον λαό της Κούβας, με την ελπίδα ότι θα μάθει, θα ωφεληθεί, αλλά και θα την απολαύσει το ίδιο όπως ο Ερνεστ κι εγώ».
Στη συνέχεια η τέταρτη γυναίκα του Χέμινγουεϊ εξηγεί με περισσότερες λεπτομέρειες τη δωρεά: «Ο σύζυγός μου ήταν για είκοσι πέντε χρόνια φίλος του λαού της Κούβας, αν και δεν πήρε ποτέ μέρος στην πολιτική. Δεν πούλησε ποτέ καμιά κουβανέζικη ιδιοκτησία του, μόνο τις λέξεις του. Και χάρισε τα αυτοκίνητα, τα όπλα, τα βιβλία του, ακόμα και το μετάλλιο του βραβείου Νόμπελ στην εκκλησία της Virgen del Cobre».
Μέχρι τώρα η ιστορία της βίλας Φίνκα Βίχια ήταν μπερδεμένη. Τα ντοκουμέντα και οι μαρτυρίες είχαν πολλές αναγνώσεις.
Το πανέμορφο αγροτόσπιτο του 19ου αιώνα, όπου ο Χέμινγουεϊ έζησε 22 χρόνια (1939-1961) και έγραψε μερικά αριστουργήματα (όπως τα «Ο γέρος και η θάλασσα» και «Για ποιον χτυπά η καμπάνα»), το 1962 έγινε μουσείο περνώντας φυσικά στην ιδιοκτησία του κράτους.
H ίδια, όμως, η Μέρι Χέμινγουεϊ στην αυτοβιογραφία της (How It Was) άφηνε να φανεί ότι η κρατικοποίηση δεν ήταν τόσο καθαρή υπόθεση.
Χρησιμοποιούσε τη λέξη «οικειοποίηση» υπονοώντας ότι ο Φιντέλ Κάστρο την εξανάγκασε να εγκαταλείψει τη βίλα, παρ’ όλο που την είχε ευγενικά ρωτήσει: «Γιατί δεν μένεις μαζί μας στην Κούβα;».
Περιέγραφε μια τηλεφωνική της συνομιλία με Κουβανό υπεύθυνο, στην οποία έλεγε: «Δεν είμαι σίγουρη ότι θέλω να σας δώσω τη βίλα. Μπορείτε, βέβαια, να την κατάσχετε, όπως τόσες άλλες περιουσίες Αμερικανών στην Κούβα. Ισως, όμως, θα μου δίνατε την άδεια να ’ρθω να πάρω προσωπικά μας έγγραφα».
Οπως και έγινε. Η Μέρι επέστρεψε στην Κούβα, με ειδική άδεια από την κυβέρνηση Κένεντι, και μετέφερε στις ΗΠΑ έξι χειρόγραφα του Χέμινγουεϊ και δύο πίνακες του Πάουλ Κλέε και του Χουάν Γκρι.
Το γράμμα της στον Χερέρα αλλάζει τα δεδομένα; Σύμφωνα με τον οίκο δημοπρασίας, που το πούλησε για ασήμαντο ποσό (1.100 δολάρια), ναι.
Σύμφωνα, όμως, με τη Βάλερι Χέμινγουεϊ, γραμματέα του συγγραφέα (και αργότερα σύζυγο του γιου του), η Μέρι σκόπευε να το στείλει, αλλά ποτέ δεν το έστειλε, στον Φιντέλ Κάστρο. Ισως και να μην είχε νόημα.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας