Το καλό παράδειγμα

Η ανακοίνωση του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων, στο παρακείμενο δημοτικό σχολείο, λιτή και απέριττη: «Παρακαλούνται οι γονείς να μην αφήνουν τα οχήματά τους στον πεζόδρομο μπροστά στην είσοδο του σχολείου. Πολλές φορές γλιτώσαμε το ατύχημα την τελευταία στιγμή, καθώς τα παιδιά δεν είναι σε θέση να εκτιμήσουν τον κίνδυνο, ειδικά όταν βρίσκονται σε χώρο που υποτίθεται ότι προστατεύεται από τον κώδικα».

Ο πεζόδρομος που πρέπει κανείς να διασχίσει για να φτάσει στην αυλόπορτα του σχολείου δεν προστατεύεται με μπάρες ούτε είναι πλακοστρωμένος· παρ' όλα αυτά, υπάρχει ειδική σήμανση σε πολλά και εμφανή σημεία, που ενημερώνει για τη χρήση του δρόμου και προειδοποιεί για τη διέλευση μικρών μαθητών.

Κι αν η πλειονότητα συμμορφώνεται, υπάρχουν κάθε πρωί αρκετοί γονείς –διόλου αμελητέος αριθμός, ώστε να χαρακτηριστούν εξαίρεση– που παραβιάζουν τον πεζόδρομο για ν’ αφήσουν τα παιδάκια τους μπροστά στην είσοδο, χωρίς συχνά οι ίδιοι να χρειαστεί έστω να κατέβουν από το αυτοκίνητό τους. Η δικαιολογία φαντάζει πειστική μέσα στον παραλογισμό της εποχής: καθυστέρηση στη δουλειά, πίεση, υποχρεώσεις και τα λοιπά.

Η όποια συμπάθεια προς τους παραβάτες εξανεμίζεται μόλις αντιληφθεί κάποιος ότι παραδίπλα, στα πενήντα μέτρα, υπάρχει άφθονος χώρος για στάση και για στάθμευση και μάλιστα σε δρόμο με ανύπαρκτη κίνηση. Πόσο μεγάλη χρονική παρέκκλιση είναι για έναν γονιό να σταθμεύσει πενήντα μέτρα παρακάτω και να συνοδέψει το παιδάκι του στο σχολείο πεζός; Προφανώς ασήμαντη.

Εκτός από τους κινδύνους στους οποίους οι ίδιοι εκθέτουμε τα παιδιά μας, υπάρχει ένα ακόμα μεγαλύτερο ζήτημα· δίνουμε στα παιδιά, με το παράδειγμά μας, την εικόνα και την εντύπωση πως οι κανόνες είναι προαιρετικοί και δεν πειράζει να παραβιαστούν, όταν το συμφέρον μας το επιβάλλει.

Μάλιστα, μπροστά στον χώρο όπου υποτίθεται ότι αφήνουμε τα παιδιά μας για ν’ αποκτήσουν παιδεία, εκείνη ακριβώς τη στιγμή, εμείς οι ίδιοι με το παράδειγμά μας αντιστρατευόμαστε την όποια προσπάθεια για καλλιέργεια παιδείας. Τα παιδιά είναι μιμητικά πλάσματα και είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα συμπεριφερθούν αργότερα όπως οι γονείς και ο κοινωνικός τους περίγυρος.

Το μάθημα, λοιπόν, που παίρνουν κάθε πρωί από κάποιους γονείς και εκπαιδευτικούς είναι πως ο κώδικας οδικής κυκλοφορίας, οι στοιχειώδεις κανόνες σεβασμού και συμπεριφοράς προς τον άλλον, οι οδηγίες του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων και η εθελοντική προσφορά του σχολικού τροχονόμου που προσπαθεί να περισώσει ό,τι μπορεί είναι προς απόρριψη και παραβίαση.

Οτι είναι θεμιτό κάποιος να επιδιώκει να εξυπηρετηθεί όσο το δυνατόν γρηγορότερα, σε βάρος όλων των υπολοίπων.

Το συγκεκριμένο περιστατικό έρχεται να επιβεβαιώσει ένα γενικότερο φαινόμενο της εποχής: πάψαμε από καιρό να κυβερνούμε, να διοικούμε, να ανατρέφουμε, να διδάσκουμε, να συναναστρεφόμαστε, να εργαζόμαστε, να παίρνουμε και να δίνουμε μέσα από το καλό παράδειγμα. Ολο και σπανιότερα γίνεται χρήση της έκφρασης «παράδειγμα προς μίμηση», κι αν ακουστεί για κάποιον, θεωρούμε πως ο άνθρωπος αυτός κινείται στα όρια της γραφικότητας.

Συμπεριφερόμαστε συχνά σαν ζώα εγωιστικά και αδηφάγα, ακοινώνητα, που κοιτάζει το ένα ν’ αρπάξει απ’ το άλλο ό,τι μπορεί, αδιαφορώντας για την ομάδα και τα μαθήματα που θα πάρει η υπόλοιπη αγέλη και ιδιαίτερα τα μικρά μέλη της από τη συμπεριφορά αυτή.

Ζούμε μονάχα για το τώρα και τη στιγμή, αποθεώνουμε το εφήμερο και το περιστασιακό, ανάγουμε σε αξία την εξυπηρέτηση του πιο ασήμαντου και ποταπού συμφέροντος, δίχως ν’ αναλογιστούμε ποτέ καμιά συνέπεια στους γύρω μας και, εντέλει, στους εαυτούς μας και στα ίδια μας τα παιδιά.