Για κάποιους «επιστροφή στην κανονικότητα» είναι να επανέρχεται με τον πλέον συμβολικό τρόπο το «Πατρίς-Θρησκεία-Οικογένεια» στην πρόσφατη ορκωμοσία της κυβέρνησης, όπου τα νέα μέλη της προσήλθαν «συν γυναιξί και τέκνοις», ασπαζόμενα την δεξιάν του χοροστατούντος Αρχιεπισκόπου. Ας επιστρέψουμε λοιπόν στην έννοια της κανονικότητας υπό το πρίσμα Νεωτερικότητας και των φιλελεύθερων ιδεών που αναπτύχθηκαν κατά τη μετάβαση από τον φεουδαλισμό, αρχικά στον εμπορικό και στη συνέχεια στον βιομηχανικό καπιταλισμό. Μια μετάβαση που συνδέεται με την εμφάνιση και ανάδυση της αστικής τάξης, η οποία αναζητώντας πρόσβαση στην κεντρική εξουσία ήρθε σε σύγκρουση τόσο με τις υστερομεσαιωνικές φεουδαλικές δομές όσο και με τις μετέπειτα αρχές, μοναρχικές και εκκλησιαστικές, του «παλαιού καθεστώτος».
Ο Ζίγκμουντ Μπάουμαν αναγνωρίζει ότι η Νεωτερικότητα συνιστά μια διακριτή ιστορική περίοδο, που εισάγει τομές τόσο στην πολιτική ιστορία όσο και στην ιστορία των ιδεών. Κύριο χαρακτηριστικό της θεωρεί την προσπάθεια του ανθρώπου να δομήσει τάξη και κανονικότητα (έννοιες που προσλαμβάνονται κατά τρόπο θετικό) και να εξαλείψει την τυχαιότητα, την αβεβαιότητα και το χάος (έννοιες που προσημαίνονται αρνητικά).
Η εκ Θεού φύση «δεν είναι παρά η σιωπή του ανθρώπου» όπως το θέτει ο Μπάουμαν, μια σιωπή από την οποία εξέρχεται ο άνθρωπος κατά τη Νεωτερικότητα, όταν με τη βοήθεια της επιστήμης και της τεχνολογίας μεταπλάθει τη φύση σύμφωνα με τη δική του πρόσληψη για την τάξη, πολεμώντας μετωπικά το ά-λογο, το ασαφές, το απροσδιόριστο, το συγκεχυμένο, το αμφίσημο, το ακαθόριστο, το απρόβλεπτο, το ανοίκειο, το ιδιόμορφο, το Αλλο, που αποτελεί πηγή και αρχέτυπο κάθε φόβου. Ομως, η προσπάθεια εγκαθίδρυσης απόλυτης τάξης αποδεικνύεται σισύφεια και ατελέσφορη καθώς συνεπάγεται τη δημιουργία πληθώρας υποσυστημάτων, πολλαπλότητα κωδίκων και γλωσσών, πολυσημία των λέξεων, άρα αύξηση των εντοπισμένων ιδιομορφιών, της αμφισημίας, του χάους, της απροσδιοριστίας. Κάθε προσπάθεια εγκαθίδρυσης κανονικότητας κατακερματίζει τον κόσμο σε μέρη οικεία και αποδεκτά και μέρη ανοίκεια, ξένα, απορριπτέα ως «απορρίμματα», έννοια στην οποία συμπεριλαμβάνονται και άνθρωποι που δεν χωρούν στο αποδεκτό σχήμα, «άνθρωποι-σκουπίδια».
Για τον Μπάουμαν, αυτή η μονοδιάστατη προσήλωση στον ψυχρό ορθολογισμό και την τήρηση της τάξης γεννά τέρατα. Το Ολοκαύτωμα δεν είναι αποτέλεσμα μιας ανεξέλεγκτης έκρηξης πάθους, αλλά αντίθετα πρόκειται για συνειδητή, ψυχρά υπολογισμένη και βελτιστοποιημένη ως προς την αποδοτικότητά της άσκηση κοινωνικής μηχανικής που αποσκοπούσε στην εγκαθίδρυση μιας τεχνητής τάξης, στην επίτευξη μιας ομοιομορφίας που δεν ενέχει αμφισημία. Πρόκειται για γνήσιο τέκνο της Νεωτερικότητας, για μια ακραία προσπάθεια «επιστροφής στην κανονικότητα».
* (Ph.D.)2, αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής Φυσικής - Υπολογιστικής Ιατρικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας