Η Monde diplomatique πρόσφατα δημοσίευσε το άρθρο του Christopher Mott «Το πάντρεμα του πολέμου και της αρετής», στο οποίο ο αρθρογράφος συνέδεσε την «αρετή» με την πολιτική διαχείριση. «Οι μεγάλες δυνάμεις συχνά προσδίδουν στις στρατηγικές τους φιλοδοξίες ενάρετα χαρακτηριστικά οικουμενικής εμβέλειας: δικαιώματα των λαών, υπεράσπιση της ελευθερίας, πολιτισμός», αναφέρει χαρακτηριστικά στον πρόλογο και στη συνέχεια επισημαίνει ότι τα επιχειρήματα που σχετίζονται με την «αρετή» δεν αξιοποιούνται μόνο από τις πολιτικές ελίτ αλλά και από αυτούς που τις αμφισβητούν. Το συμπέρασμα που αποκομίζει ο αναγνώστης είναι ότι η επικοινωνιακή διαχείριση έχει μετατοπιστεί από τον «πραγματικό κόσμο» στον οποίο κάθε πράξη επιφέρει αποτελέσματα στον «ασαφή» και «αδιευκρίνιστο» κόσμο της ηθικής.
Και πού το καινούργιο, θα αναρωτηθείτε. Από την ομηρική Ιλιάδα μέχρι σήμερα, μεγάλο μέρος της ανθρώπινης ιστορίας αποτελείται από συρραφή ιστοριών αθλιότητας στις οποίες οι πρωταγωνιστές αναμειγνύουν ευγενείς και ενάρετους σκοπούς με δελεαστικές υποσχέσεις για μια καλύτερη, ευκολότερη και γενναιόδωρη καθημερινότητα. Φυσικά από τις ιστορίες αυτές παραλείπονται ορισμένες κρίσιμες και «πραγματικές λεπτομέρειες»: Πόσες ζωές θα χειροτερεύσουν, προκειμένου το ακροατήριο στο οποίο απευθύνεται να εξασφαλίσει τα «κέρδη»; Ταυτίζεται το «καλύτερο» των ισχυρών με αυτό όλων των υπολοίπων; Υπάρχει «ρήτρα αθέτησης»;...
«Τι σχέση μπορεί να έχουν οι φιλοσοφικές αναζητήσεις με τον καθημερινό αγώνα που δίνουμε για να τα βγάλουμε πέρα;», θα σκεφτούν οι περισσότεροι. Μπορεί να έχει. Το marketing της εξουσίας σίγουρα δεν δίνει λύσεις στα προβλήματα, αλλά οι παραλείψεις (;) και οι υποσχέσεις του μπορεί είναι η πλάστιγγα στην οποία θα ζυγίζονται τα λόγια και τα έργα αυτών που τους επόμενους μήνες προβάλλοντας την «αρετή» θα διεκδικήσουν την εντολή να κάνουν τη ζωή μας... καλύτερη.
Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά τα τελευταία πενήντα χρόνια, το «ζύγισμα» είναι απαραίτητο καθώς οι ελίτ θα επιχειρήσουν να επιβάλουν αλλαγές που θα κάνουν την ήδη δύσκολη καθημερινότητα ακόμα δυσκολότερη. Η προσαρμογή στα δεδομένα της ψηφιακής ζωής δεν θα αφήσει κανέναν τομέα της καθημερινότητάς μας ανεπηρέαστο. Εργασία, υγεία, ασφάλεια, οικονομία, περιβάλλον θα αλλάξουν τόσο ώστε οι τωρινές δυσκολίες να φαντάζουν ως... ευκολοδιάβατα μονοπάτια. Αψευδής μάρτυρας, τα χρόνια της πανδημίας. Εκατοντάδες εκατομμύρια θέσεις εργασίας θα χαθούν. Με την τεχνητή νοημοσύνη η υγεία, η ασφάλεια, ακόμα και οι καθημερινές συνήθειες θα είναι υπόθεση αλγορίθμων. Ακόμα και η Δημοκρατία θα υποστεί αλλοιώσεις. Κορυφαίοι πολιτικοί επιστήμονες προειδοποιούν ότι οι φιλελεύθερες δημοκρατίες στο όνομα της αρετής, της ελευθερίας, της δικαιοσύνης, της ειρήνης, της ευμάρειας... επανακαθορίζουν τα πρότυπα των «αντικοινωνικών συμπεριφορών» και υιοθετούν –σε ηπιότερη μορφή– τις κινεζικές «προδιαγραφές» αστυνόμευσης. Υπενθυμίζεται ότι το 2019 στην Κίνα σε κάθε τέσσερα άτομα αναλογούσε μία κάμερα επιτήρησης, η οποία παρακολουθούσε τους ανθρώπους σε όλη τη διάρκεια της καθημερινής τους ζωής (σ.σ. οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι σήμερα η αναλογία βρίσκεται στο 1:2).
«Ο δρόμος που οδηγεί στην κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις», αναφέρει ένα γνωμικό αδιευκρίνιστης πατρότητας και όλα δείχνουν ότι τώρα βιώνουμε μια παράφρασή του. Στην προεκλογική περίοδο -όπως συμβαίνει σε όλες τις προεκλογικές περιόδους- θα παρακολουθήσουμε μια πλειοδοσία... αρετής και αγαθών προθέσεων. Από όλες τις πλευρές θα εμφανίζονται σωτήρες ενδεδυμένοι τον μανδύα του «ενάρετου», οι οποίοι θα υπόσχονται «παραδείσους» και θα αξιοποιούν την «κόλαση της πραγματικότητας» για να εκτρέπουν την πολιτική από το «πραγματικό» και τις δεσμεύσεις που αφορούν τα απλά και ταπεινά υλικά από τα οποία συντίθεται η πραγματικότητα.
Τους επόμενους μήνες θα ακούσουμε πολλές επικλήσεις στην αρετή και τη δημοκρατία και ακόμα περισσότερες υποσχέσεις για τις αμοιβές, την υγεία, την παιδεία, το περιβάλλον...
Ολοι όμως θα αποφύγουν όπως ο διάβολος το λιβάνι δεσμεύσεις για:
● Μισθούς που εξασφαλίζουν αξιοπρεπή διαβίωση.
● Υγεία που θα προσφέρεται χωρίς αποκλεισμούς, διακρίσεις και κωλύματα.
● Μόρφωση που θα παρέχει ίσες ευκαιρίες ανεξαρτήτως της οικονομικής κατάστασης.
● Περιβάλλον το οποίο δεν θα είναι εμπόρευμα που αγοράζεται, πωλείται και εκχωρείται.
● Δημοκρατία που δεν θα έχει σχέση με τα κινεζικά πρότυπα επιτήρησης και κοινωνικού ελέγχου.
Η Ιστορία έχει αποδείξει ότι όσοι επικαλούνται την «αρετή» επισείοντας την «κόλαση» αποσκοπούν να αποθαρρύνουν τους ανθρώπους από το να ακολουθήσουν τον δρόμο που υπέδειξε ο Νίτσε γράφοντας: «Οπου κι αν βρίσκεσαι, σκάβε βαθιά. Κάτω είναι η πηγή. Ασε τους σκοταδιστές να φωνάζουν πως κάτω είναι η κόλαση». Θα το πετύχουν;
*Δημοσιογράφος, συγγραφέας
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας