Η κλιμακούμενη πανδημία δημιουργεί φόβο και ανασφάλεια στους πολίτες. Φόβο για την υγεία αλλά επίσης για την οικονομική κατάσταση, συχνά για την ίδια την επιβίωση. Υγεία και οικονομία πλήττονται από την πανδημία του COVID-19 που εμφανίζεται ως καθολική απειλή για την κοινωνία.
Στην πραγματικότητα η πανδημία καλύπτει με ένα πέπλο «καθολικότητας» και «αναγκαστικότητας» το νεοφιλελεύθερο σχέδιο. Λειτουργεί ως «διάσταση» του σύγχρονου, νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού. Τα «οριζόντια» μέτρα της κυβέρνησης που παίρνει στο όνομα της πανδημίας, και όχι μόνο αυτά, έχουν αυξήσει την ανεργία, την εργοδοτική αυθαιρεσία και έχουν μειώσει τα εργατικά αλλά και τα δημοκρατικά δικαιώματα. Κλιμακώνουν τη στρατηγική της μεταφοράς πλούτου και ισχύος απ’ τους πολλούς, τους «από κάτω», προς τους λίγους, τους «από πάνω», χρησιμεύοντας ταυτόχρονα και ως αντίμετρο στο κόστος της πανδημίας και στα προβλήματα της αγοράς.
Το συστημικό σχέδιο για την πανδημία καθορίζεται αφενός από την εκτίμηση και αντιμετώπιση του «πολιτικού κινδύνου», τη διαχείριση δηλαδή της κοινωνικής και πολιτικής ανοχής στους κυβερνητικούς χειρισμούς, και αφετέρου την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης που η πανδημία κλιμακώνει. Τα υγειονομικά μέτρα, από τις μάσκες και τα τεστ έως το λοκντάουν και ακόμη, από τις δυνατότητες του ΕΣΥ έως τις έρευνες για το εμβόλιο, είναι αυτά που μπορούν να είναι (έστω ελάχιστα) πειστικά προς την κοινωνία και ταυτόχρονα (όσο το δυνατόν) ανεκτά από το νεοφιλελεύθερο σχέδιο, συντονισμένα στην Ε.Ε. και σαφώς στην Ελλάδα του Μητσοτάκη.
Στον βαθμό που αυτή η στρατηγική του κεφαλαίου δεν αμφισβητείται, κινηματικά και πολιτικά, το τέλος της πανδημίας δεν θα αφήσει μόνο απολογισμό θυμάτων (νεκρούς/ές και ανάπηρους/ες) αλλά και ένα νέο, δραματικά χειρότερο κοινωνικό τοπίο για τους πολλούς/ες, εργαζόμενους/ες, άνεργους/ες, φτωχούς/ές, αποκλεισμένους/ες. Η απουσία αριστερής εναλλακτικής που να ανατρέπει την κυβερνητική διαχείριση αφήνει ένα πολιτικό (και ιδεολογικό) κενό το οποίο διεκδικεί να το καλύψει ο… ανορθολογισμός!
Η έλλειψη συμπαγούς αντιλόγου σε όλα τα επίπεδα, από το ιατρικό, επιστημονικό έως τις πολιτικές επιλογές αντιμετώπισης της πανδημίας, επιτρέπει τη σύγχυση της οργής ενάντια στα ταξικά μέτρα με τις υποχρεωτικές επιλογές στο υγειονομικό επίπεδο. Η απόσταση μεταξύ των πιέσεων που βάζει η ανάγκη για οικονομική δραστηριότητα, εργασία, επιβίωση (αλλά και για κίνημα, ακόμη και για κοινωνική ζωή) και της υποτίμησης του κινδύνου για τη δημόσια υγεία είναι πολύ μικρή.
Η υποτίμηση προκύπτει ως αδυναμία διατύπωσης εναλλακτικής απέναντι στις συστημικές επιλογές και φτάνει μέχρι τις «θεωρίες συνωμοσίας». Εντούτοις ο ανορθολογισμός δεν συγκροτεί πολιτική επιλογή παρά μόνο «θολά νερά» για ακροδεξιές απόψεις. Μάλιστα από την αδυναμία ή/και τη σύγχυση δεν μένει αλώβητος και ο χώρος της Αριστεράς.
Εκφράζεται ενίοτε ως αριστερισμός που εξηγεί όλη τη συνθήκη με επίκεντρο τον φόβο και τη βιοπολιτική, διακινδυνεύοντας να αθροίζεται στη «μεγάλη εικόνα» με κάθε είδους «αρνητές». Πιο συχνά όμως εκφράζεται ως δεξιός ρεφορμισμός/σοσιαλφιλελευθερισμός που «ρεαλιστικά» συμμερίζεται τους περιορισμούς της αγοράς και οδηγείται στην ουσιαστική συναίνεση προς τις κυβερνητικές επιλογές.
Ασφαλώς μόνο η απουσία κάθε μέτρου θα εξαφάνιζε τους περιορισμούς στην «κανονικότητα» αλλά όλες οι απόψεις που καταλήγουν σ’ αυτό έχουν ως κοινό παρονομαστή, από λίγο ώς πολύ, την ανοχή/αποδοχή της «αναλωσιμότητας» των πιο ευάλωτων στην ασθένεια και φτάνουν ώς τον κοινωνικό δαρβινισμό. Το ουσιαστικό περιεχόμενο αυτών των μέτρων και κυρίως οι επιπτώσεις που μπορούν να έχουν συνολικότερα στη ζωή των ανθρώπων καθορίζονται από τη στρατηγική και τις κυβερνητικές πολιτικές επιλογές.
Στο νεοφιλελεύθερο πλαίσιο, φανατικός οπαδός του οποίου είναι ο Μητσοτάκης (παρότι έχει συγκροτήσει κυβέρνηση «ενισχυμένη» με ακροδεξιές αποχρώσεις), τα μέτρα κατά της πανδημίας μετατρέπονται σε μηχανισμούς πειθάρχησης των κοινωνικών αντιδράσεων για τη συνολική ταξική, κυβερνητική πολιτική και ταυτόχρονα όχημα για την περαιτέρω εμβάθυνσή της. Ο υγειονομικά αναγκαίος περιορισμός του συνωστισμού γίνεται εργαλείο κλιμάκωσης του αυταρχισμού και της αστυνομοκρατίας απέναντι στο κίνημα και ιδιαίτερα απέναντι στους νέους/ες, πολλώ δε μάλλον στους μαθητές/τριες καταληψίες.
Το λοκντάουν μετατρέπεται από μέθοδος αποτελεσματικού περιορισμού της -μεταδοτικότατης αυτής- ασθένειας σε μηχανισμό οξύτατης ταξικής διαίρεσης της κοινωνίας, όπου οι αδύναμοι/ες (οικονομικά, φυλετικά, έμφυλα, ηλικιακά), βρίσκονται σε ακόμη χειρότερη θέση από πριν, πιο ευάλωτοι/ες σε πλήθος πιέσεων και κινδύνων ακόμη και για την ίδια την επιβίωσή τους.
Μέχρι και τα πρόστιμα είναι κι αυτά…. οριζόντια! Λες και τα 150 ευρώ κοστίζουν το ίδιο στον φτωχό άνεργο και στον πλούσιο επιχειρηματία.
Η επείγουσα πολιτική και κοινωνική ανάγκη συνίσταται στη συγκρότηση αριστερής, ριζοσπαστικής εναλλακτικής, που θα βάζει την ανθρώπινη ζωή πάνω από την οικονομία του κέρδους. Που, με επίκεντρο την πανδημία, θα αναδείξει όλα τα αδιέξοδα της νεοφιλελεύθερης στρατηγικής. Που θα ξαναδιεκδικήσει την έννοια της Αριστεράς ως άμεση λύση για τους πολλούς/ές και θα ξαναφέρει στο προσκήνιο την αντικαπιταλιστική στρατηγική, απηχώντας παράλληλα ένα διαφορετικό αξιακό, ακόμη και ηθικό «σύμπαν» από το θλιβερό δεξιό, νεοφιλελεύθερο παρόν. Μια εναλλακτική που θα τονίζει την ανάγκη για:
● Ολα τα αναγκαία μέσα (από τα απεριόριστα τεστ έως τις μάσκες) να παρέχονται δωρεάν από την Πολιτεία.
● Αμεση και ουσιαστική ενίσχυση του ΕΣΥ σε βάρος της ιδιωτικής Υγείας.
● Επιδοματική πολιτική με ταξικό, οικονομικό κριτήριο, με παράλληλη αναστολή έως παύση φορολογικών και άλλων υποχρεώσεων έναντι ισχυρών περιοριστικών μέτρων (λοκντάουν).
● Γενικευμένη στήριξη του πληθυσμού από το κοινωνικό κράτος, μέσω γενναίου, ειδικού φόρου «πανδημίας» στο μεγάλο κεφάλαιο.
Τα 10 δισ. εξοπλισμών που ανήγγειλε ο πρωθυπουργός αποτελούν δημόσια αποδοχή ότι «λεφτά υπάρχουν», όμως για τις βιομηχανίες των όπλων και τους επικίνδυνους γεωπολιτικούς χειρισμούς στην περιοχή. Η αριστερή εναλλακτική είναι το πιο κρίσιμο και αναγκαίο «εμβόλιο» απέναντι στη χειρότερη απειλή για τους «από κάτω», τον κόσμο της εργασίας (και της ανεργίας), τη νεολαία, τους αποκλεισμένους/ες, την ίδια την κοινωνική πλειοψηφία: την «πανδημία του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού»!
* Ζωγράφος, εκπαιδευτικός
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας