Μετά την Ουγγαρία της ακροδεξιάς κυβέρνησης Ορμπαν, η Ελλάδα της κυβέρνησης Κυριάκου Μητσοτάκη γίνεται η δεύτερη χώρα της Ε.Ε. που αναγνωρίζει νομοθετικά την Τουρκία ως «ασφαλή τρίτη χώρα» για πρόσφυγες με καταγωγή από Συρία, Αφγανιστάν, Πακιστάν, Μπαγκλαντές και Σομαλία, σύμφωνα με ΚΥΑ που εκδίδουν το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου και το υπουργείο Εξωτερικών.
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι για όσους προέρχονται από τις χώρες αυτές και ζητούν άσυλο στην Ελλάδα, ποσοστό που ανέρχεται σήμερα περίπου στο 70% των συνολικών αιτήσεων ασύλου, η Ελλάδα θεωρεί ότι το αίτημα ασύλου πρέπει να μη γίνει παραδεκτό στη χώρα μας αλλά να υποβληθεί και να εξεταστεί στην Τουρκία, εκτός βέβαια αν ατομικά ο καθένας μπορεί να δείξει ότι συντρέχουν λόγοι για τους οποίους δεν είναι ασφαλής χώρα η Τουρκία για τον ίδιο.
Παραμένει ωστόσο το ερώτημα αν πράγματι συντρέχουν οι προϋποθέσεις για να θεωρηθεί ασφαλής χώρα η Τουρκία για όλες τις εθνικότητες της ΚΥΑ, καθώς εφαρμόζει με γεωγραφικό περιορισμό τη σύμβαση της Γενεύης, μόνο δηλαδή για Ευρωπαίους πολίτες, ενώ δίνει προσωρινό καθεστώς πρόσφυγα μόνο σε Σύρους, οι οποίοι έχουν, τουλάχιστον στα χαρτιά, πρόσβαση στην υγεία, την εκπαίδευση και την εργασία.
Αντίθετη με το ευρωπαϊκό δίκαιο
«Ο χαρακτηρισμός της Τουρκίας ως “ασφαλούς τρίτης χώρας” στην ΚΥΑ 42799/2021 ουδόλως συνιστά θέσπιση κανόνων μεθοδολογίας για την εξατομικευμένη εφαρμογή της έννοιας στην ατομική περίπτωση κάθε αιτούντος, όπως απαιτεί η Οδηγία 2013/32/ΕΕ για τις διαδικασίες ασύλου (ΔΕΕ, C-924/19 και C-925/19 FMS). Επομένως, η χρήση της έννοιας της “ασφαλούς τρίτης χώρας” παραμένει αντίθετη με το ευρωπαϊκό δίκαιο», σημειώνει στην «Εφ.Συν.» ο Μίνως Μουζουράκης, νομικός σύμβουλος και υπεύθυνος προάσπισης δικαιωμάτων της οργάνωσης Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο.
Δημιουργείται επίσης το ερώτημα αν πράγματι υπάρχουν οι προϋποθέσεις που θα μπορούσαν να κάνουν δυνατή την απέλαση στην Τουρκία όσων ζητούν άσυλο στην Ελλάδα, δεδομένου ότι από το Μάρτιο του 2020, ήδη 15 μήνες τώρα, η Τουρκία δεν δέχεται επιστροφές από την Ελλάδα και όλες οι σχετικές κινήσεις της κυβέρνησης έχουν αποτύχει. Αυτό σημαίνει ότι πρακτικά οι άνθρωποι αυτοί, που θα απορρίπτονται όχι μόνο στα νησιά, όπως προβλέπει η ευρωτουρκική κοινή δήλωση, αλλά και στην ενδοχώρα, θα παραμένουν μετέωροι σε όλη τη χώρα για απροσδιόριστο διάστημα.
Ευχολόγια και αντιφάσεις
Αυτή η θεμελιώδης διάσταση της εξατομικευμένης εξέτασης κάθε αιτήματος ασύλου απουσιάζει από τη δήλωση του υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου Νότη Μηταράκη, ο οποίος, με τη συνήθη προπέτεια και αδιαφορία για το ευρωπαϊκό και διεθνές δίκαιο, το οποίο το επικαλείται μόνο στα λόγια χωρίς καμία τεκμηρίωση, επιχειρεί άλλη μια χοντροκομμένη πολιτική παρέμβαση στη διαδικασία ασύλου. Ως συνήθως, η δήλωση του κ. Μηταράκη αποτελεί μια συρραφή από ευχολόγια και αντιφάσεις που απευθύνονται περισσότερο στα ξενοφοβικά ένστικτα ενός ξενοφοβικού ακροατηρίου και δημιουργούν περισσότερα ερωτήματα από όσα απαντά.
«"Ο χαρακτηρισμός της Τουρκίας ως ασφαλούς τρίτης χώρας αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση των παράνομων μεταναστευτικών ροών και της εγκληματικής δράσης των κυκλωμάτων λαθροδιακινητών. Ως προϊόν συνεργασίας του Υπουργείου Εξωτερικών και του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, η Κοινή Υπουργική Απόφαση είναι απολύτως σύμφωνη με το Διεθνές Δίκαιο και θωρακίζει το νομικό οπλοστάσιο της Ελλάδας έναντι αιτημάτων πολιτών από χώρες όπως η Συρία, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές και η Σομαλία, που αντικειμενικά δεν έχουν λόγο να μη θεωρούν την Τουρκία ασφαλή χώρα. Κυρίως όμως είναι ένα ακόμα βήμα για την πλήρη και απαρέγκλιτη εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης ΕΕ - Τουρκίας, που υποχρεώνει τη γείτονα χώρα να μην επιτρέπει τη δράση των κυκλωμάτων των λαθροδιακινητών και τη διέλευση στην Ελλάδα», δήλωσε ο υπουργός.
Η παντελής απουσία αναφοράς στην εξατομικευμένη διαδικασία εξέτασης των αιτημάτων ασύλου ως προς το παραδεκτό αποτελεί εξόφθαλμη παράλειψη του υπουργού και δίνει το στίγμα της πλήρους υπονόμευσης της ανεξάρτητης εξέτασης των αιτημάτων ασύλου με βάση τα πραγματικά και εξατομικευμένα περιστατικά κάθε υπόθεσης, προς όφελος μιας φοβικής αντιπροσφυγικής πολιτικής.
Αγνοείται η Ομάδα Εργασίας για τον καθορισμό ασφαλών τρίτων χωρών
Η ΚΥΑ και η δήλωση του υπουργού, που βασίζονται σε εισήγηση του διοικητή της υπηρεσίας Ασύλου, αδειάζουν το γενικό γραμματέα Μετανάστευσης Πάτροκλο Γεωργιάδη και τους επιστήμονες και εμπειρογνώμονες υψηλής επιστημονικής κατάρτισης που μετέχουν στην «Ομάδα Εργασίας για τον καθορισμό των ασφαλών τρίτων χωρών και ασφαλών χωρών καταγωγής» που συνέστησε ο κ. Γεωργιάδης στις 17 Νοεμβρίου 2020.
Η Ομάδα Εργασίας (πρόεδρος: Πάτροκλος Γεωργιάδης, μέλη: Μαρία Γαβουνέλη, Ζαχαρούσλα Καραγιαννοπούλου, Ιωάννης Παπαγεωργίου, Κωνσταντίνος Φίλης, Σωτήριος Δημόπουλος, Νικόλαος Σημαντήρας, Μάρκος Καραβίας -μετείχε ως διοικητής της υπηρεσίας Ασύλου, αλλά παραμένει άγνωστο αν συμμετέχει και μετά την λήξη της θητείας του και την τοποθέτησή του σε θέση ειδικού συμβούλου του υπουργού-, Μαρία Μιχελογιαννάκη, Κωνσταντίνος Σκαρλάτος, Ευάγγελος Γούλας) είχε υποχρέωση να παραδώσει το έργο της σε τρεις μήνες, τον Φεβρουάριο, ωστόσο αγνοείται η τύχη της, ενώ δεν υπάρχει καμία αναφορά στη σχετική ΚΥΑ.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας