Παραμονή των Φώτων δύο φουσκωτές βάρκες, υπερφορτωμένες με πρόσφυγες, βούλιαξαν και οι ακτές του Αϊβαλιού και του Δικελί στην Τουρκία γέμισαν από πνιγμένους ανθρώπους. Το γεγονός ότι η τουρκική αστυνομία εισέβαλε μία μέρα μετά σε υπόγεια εργαστήρια εργοστασίου στη Σμύρνη και κατάσχεσε 1.263 μη ασφαλή σωσίβια γιλέκα δεν θεωρείται τυχαίο.
Ούτε το ότι ο Ömer Çelik, εκπρόσωπος Τύπου του κυβερνώντος ισλαμικού κόμματος ΑΚΡ, κατηγόρησε την ελληνική ακτοφυλακή, που υποχρέωσε, σύμφωνα με ανακοίνωση, τις βάρκες να επιστρέψουν στις τουρκικές ακτές. Μάλιστα ο Τούρκος πρωθυπουργός ισχυρίστηκε ότι η Τουρκία έκανε και κάνει ό,τι μπορεί για τη συριακή κρίση, αλλά ότι η ευθύνη βαραίνει και τη διεθνή κοινότητα.
Ολα τα παραπάνω, μετά τα τρία δισεκατομμύρια ευρώ που αναμένει η Τουρκία από την Ευρωπαϊκή Ενωση προκειμένου να ενισχύσει τις υποδομές της και τους ελέγχους της στα τουρκικά παράλια και να ανακόψει το προσφυγικό ρεύμα προς την Ευρώπη.
Η συζήτηση που διεξάγεται το τελευταίο διάστημα επικεντρώνεται στην έλλειψη αξιοπιστίας από πλευράς Αγκυρας αναφορικά με το αν πρόκειται να τηρήσει τα συμφωνηθέντα και στις διεκδικήσεις της για περισσότερα χρήματα.
Παράλληλα όμως αρχίζει να φωτίζεται και μια άλλη πλευρά. Εκείνη που αμφισβητεί την αποτελεσματικότητα και τη βεβαιότητα ότι τα θαλάσσια σύνορα μπορούν να φυλαχθούν και, απέναντι στο πινγκ πονγκ των εταίρων για το ποιος και με ποιο κόστος θα παραβιάσει τα ανθρώπινα δικαιώματα, διαπιστώνει ότι στο όνομα της «ασφάλειας» αναπτύσσονται ακροδεξιές ρητορικές και ενισχύονται ακτιβιστικές δράσεις μίσους.
Στο άρθρο της επίκουρης καθηγήτριας του Πανεπιστημίου του Leicester, Γαβριέλας Λαζαρίδη, και του μεταδιδακτορικού ερευνητή του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ), Δημήτρη Σκλεπάρη, με τίτλο «Η διαχείριση της μετανάστευσης υπό το πρίσμα της ασφάλειας και η άκρα δεξιά: η περίπτωση των Ελλήνων επαγγελματιών ασφάλειας» καθίσταται σαφές ότι οι αφηγήσεις από το 1990 έως σήμερα περί ασφαλούς φύλαξης των συνόρων από τους ξένους -σήμερα τους πρόσφυγες- καταφέρνουν αφενός να τρέφουν ανεκπλήρωτες προσδοκίες και αφετέρου να καλλιεργήσουν την ξενοφοβία και να ενισχύσουν τα ποσοστά της Ακρας Δεξιάς.
«Οι ίδιοι οι επαγγελματίες της ασφάλειας από τους οποίους πήραμε συνέντευξη εξέφρασαν τη γνώμη ότι μέσα στο υπάρχον πλαίσιο διαχείρισης της μετανάστευσης ‘‘η προσπάθεια ελέγχου και αποτροπής της παράνομης μετανάστευσης είναι μάταιη’’» αναφέρουν οι συγγραφείς του επιστημονικού άρθρου που βασίζεται σε συνεντεύξεις με μέλη της Χρυσής Αυγής, με μέλη και εργαζόμενους κυβερνητικών και μη κυβερνητικών οργανισμών, με θύματα ρατσιστικής βίας και με επαγγελματίες της ασφάλειας από την Ελληνική Αστυνομία και το Λιμενικό.
Η Χρυσή Αυγή
Εντούτοις οι ελπίδες και οι προσδοκίες της κοινής γνώμης πρέπει να εκπληρωθούν: μέσα σε αυτό το πλαίσιο, συμπεραίνει το άρθρο, είναι φορείς όπως η Χρυσή Αυγή που βγαίνουν μπροστά και «επιδίδονται» στον έλεγχο του φαινομένου, δρέποντας τους καρπούς των κενών υποσχέσεων των επαγγελματιών της ασφάλειας και των πολιτικών ελίτ.
Στην πραγματικότητα η κοινή γνώμη δεν περιμένει από τη Χρυσή Αυγή ή από παρεμφερείς φορείς να παραγάγουν ουσιαστικά αποτελέσματα και να ελέγξουν τη μετανάστευση.
Η κοινή γνώμη απλά προσδοκά από τη Χρυσή Αυγή και από παρεμφερείς φορείς να ορθώσουν το ανάστημά τους ή να υποδυθούν ότι ορθώνουν το ανάστημά τους απέναντι στον φόβο και την ανησυχία που οι πολιτικές ελίτ και οι επαγγελματίες της ασφάλειας έχουν δημιουργήσει και έχουν αποτύχει να απαλύνουν.
Ετσι, σχολιάζοντας τη δράση και εν τέλει την εδραίωση και την παγίωση του νεοναζιστικού μορφώματος, οι συγγραφείς καταλήγουν:
«Η Χρυσή Αυγή εκμεταλλεύτηκε και αναπαρήγαγε χωρίς κόπο προϋπάρχουσες ρητορικές ταύτισης της μετανάστευσης με ζητήματα ασφάλειας και δημόσιας τάξης, πετυχαίνοντας εκλογικές νίκες μέσω πρακτικών που ανταποκρίνονταν στο μέγεθος των ψεύτικων ελπίδων και προσδοκιών που είχαν καλλιεργήσει στην κοινή γνώμη οι επαγγελματίες της ασφάλειας και οι πολιτικές ελίτ όλα αυτά τα χρόνια.
»Συνοπτικά, μόνο φορείς των οποίων οι πρακτικές ξεπερνούν τα όρια της νομιμότητας μπορούν να ανταποκριθούν στις ελπίδες και τις προσδοκίες που έχουν καλλιεργηθεί στην κοινή γνώμη μέσω της ταύτισης της μετανάστευσης με ζητήματα ασφάλειας και δημόσιας τάξης».
Η Frontex
Η αφήγηση της ασφάλειας και της φύλαξης των συνόρων μετρά δεκαετίες, όταν οι επαγγελματίες της ασφάλειας (Αστυνομία, Λιμενικό) και οι πολιτικές ελίτ πέτυχαν την ταύτιση της μετανάστευσης με ζητήματα ασφάλειας και δημόσιας τάξης το 1990, δημιουργώντας ταυτόχρονα την ελπίδα και την προσδοκία ότι αυτά τα ζητήματα μπορούν να αντιμετωπιστούν επιτυχώς. Παρά ταύτα, αυτό ποτέ δεν συνέβη.
Οπως επισημαίνουν οι Λαζαρίδη και Σκλεπάρης, στην πραγματικότητα η Ελλάδα βιώνει αυτή τη στιγμή τη μεγαλύτερη εισροή μεταναστών και προσφύγων στη σύγχρονη ιστορία της.
Η αντανακλαστική προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Ενωσης σε αυτή την εισροή έπειτα από τις πρόσφατες επιθέσεις στο Παρίσι στρέφεται και πάλι στην αφήγηση της ασφάλειας και της φύλαξης των συνόρων, έπειτα από μια σύντομη χρήση της αφήγησης περί ανθρωπισμού.
Η συζήτηση περί δημιουργίας μιας νέας «Frontex», η οποία θα μπορεί να παρεμβαίνει στα ελληνοτουρκικά σύνορα χωρίς να απαιτείται αίτημα της Ελλάδας, έχει ήδη αντικαταστήσει τη συζήτηση περί καθιέρωσης ενός μόνιμου μηχανισμού μετεγκατάστασης προσφύγων στην Ε.Ε.
Ο Δημήτρης Σκλεπάρης, σχολιάζοντας στην «Εφ.Συν.» τις νέες διαστάσεις που έχει λάβει το προσφυγικό, εξηγεί: «Και οι δύο συζητήσεις ούτως ή άλλως προϋποθέτουν εκχώρηση μέρους εθνικής κυριαρχίας από την πλευρά των κρατών-μελών της Ε.Ε. Αυτό προκύπτει αυτόματα από την παραδοχή ότι οι ροές είναι ευρωπαϊκό ζήτημα.
»Η ουσία ωστόσο βρίσκεται στο γεγονός ότι η δημιουργία μιας νέας “Frontex” θα καλλιεργήσει στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη πλαστές ελπίδες και προσδοκίες ότι οι ροές μπορούν να ελεγχθούν. Η αλήθεια είναι όμως ότι οι ροές μπορούν να ελεγχθούν μόνο μέσω παραβιάσεων ανθρώπινων δικαιωμάτων και πολύ αμφιβάλλω για το αν μια νέα “Frontex” θα μπορούσε να σηκώσει το νομικό και το ηθικό βάρος αυτών των παραβιάσεων. Δυστυχώς, αυτό ακριβώς είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο ακροδεξιά κόμματα και μορφώματα έχουν τη δυνατότητα να ανθήσουν στην Ευρώπη».
● Lazaridis G. and Skleparis D. 2015. Securitization of migration and the far right: the case of Greek security professionals. International Migration Journal. Doi: 10.1111/imig.12219
● Πόθας Στρ. Πολύνεκρο ναυάγιο πάλι απέναντί μας. Οι εξ ανατολών γείτονες. Εφημερίδα «Εμπρός» Μυτιλήνης, 8/1/2016
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας