Πέντε χρόνια μετά, δεν έχει ξεχαστεί τι κάναν στην Ελένη

Ελένη, Γαρυφαλλιά, Κάρολαϊν, Βίκυ, Νικολέτα, Μαρία, Αδαμαντία.

Είναι μερικά από τα ονόματα των θυμάτων γυναικοκτονιών σε έναν κατάλογο που δεν έχει τελειωμό και δυστυχώς συνεχίζει να μακραίνει καθημερινά, όσο η πατριαρχία «οπλίζει» το χέρι των ανδρών που αντιλαμβάνονται το γυναικείο σώμα ως ιδιοκτησία τους, την υπόσταση των γυναικών ως αντικείμενο των δικών τους ιδεοληψιών και ορέξεων.

Πέντε χρόνια μετά τη δολοφονία της Ελένης Τοπαλούδη στη Ρόδο, από δύο άντρες τον Νοέμβριο του 2018, έχουμε την ανάγκη να φωνάξουμε το όνομά της για να μην ξεχαστεί ποτέ τι κάναν στην Ελένη, όπως λέει το σύνθημα, για να μην υπάρξει καμία άλλη δολοφονημένη. Η τραγική πραγματικότητα που βιώνουν ακόμη χιλιάδες γυναίκες στην αφάνεια το 2023 κάνει μέχρι σήμερα επίκαιρο το παραπάνω σύνθημα που βγήκε μέσα από τους κόλπους του φεμινιστικού κινήματος -όπως και κάθε σύνθημα που τιμά τα θύματα και βάλλει κατά της πατριαρχίας, των παραβιαστών, των κακοποιητών και των γυναικοκτόνων.

Ο σπαραγμός μίας μάνας

Πέντε χρόνια βασανιστικά και εφιαλτικά. Αυτή η καταραμένη ημερομηνία μου ’δωσε έναν σταυρό βαρύ και ασήκωτο.

Αφορμή για το συγκεκριμένο κείμενο αποτελεί η συγκλονιστική δήλωση της μητέρας της δολοφονημένης 21χρονης φοιτήτριας από τις Σέρρες. 

«Ελένη μου κοριτσάκι μου μικρό. Σήμερα 28/11/2023 ,συμπληρώνονται 5 χρόνια ,από την άγρια δολοφονία σου. Πέντε χρόνια βασανιστικά και εφιαλτικά. Αυτή η καταραμένη ημερομηνία μου ’δωσε έναν σταυρό βαρύ και ασήκωτο.

Πώς μπορώ να τον σηκώσω; αυτόν τον Σταυρό του Μαρτυρίου; Δεν μπορώ κοριτσάκι μου όμορφο να τον αντέξω όλον αυτόν τον πόνο. Πονάει πολύ η φρικτή δολοφονία σου. Η κάθε μέρα που έρχεται είναι χειρότερη από την προηγούμενη. Η απώλεια σου, μου έχει ξεσχισει τα σωθικά. Νιώθω ότι μου κατασπάραξαν όλο μου το είναι. Μου τα αρπαξανε όλα, ό,τι είχα μέσα στην ψυχή μου.

Τι είναι; όλο αυτό που περνάω Θεέ και Μάνα… ΠΑΝΑΓΙΑ;;;;ΓΙΑΤΙ;ΓΙΑΤΙ;ΓΙΑΤΊΊΙΙΙΙΙΙΊΙ???», είναι το μήνυμα της Κούλας Αρμουτίδου, πέντε χρόνια μετά την απώλεια της κόρης της.

«Η δολοφονία του παιδιού μας δεν περιγράφεται, ούτε κοστολογείται. Για να καταλάβει κάποιος θα πρέπει να έρθει να μείνει μερικές μέρες μαζί μας. Δεν έχουμε το κουράγιο για να ασχοληθούμε με το παιδί μας το άλλο. Χάθηκε η ενεργητικότητα, η διάθεση να προσφέρουμε. Έχουν πεθάνει όλα αυτά μέσα μας. Είναι οι ψυχολογικές επιπτώσεις και ο επηρεασμός του παιδιού μας που ήταν και σε κρίσιμη περίοδο εφηβείας και έζησε αυτά που έζησε και δεν ξέρουμε τι μπορεί να έχει μέσα του» είπε πριν από λίγες ημέρες ο πατέρας της Ελένης Τοπαλούδη, Γιάννης, με αφορμή την αγωγή αδικοπραξίας που κατέθεσε η οικογένεια σε βάρος των δολοφόνων της.

Τα «ματωμένα» στοιχεία τα λένε όλα

Χαρακτηριστικά, τα διαθέσιμα στοιχεία του 2021 για τις καταγγελίες, τα σεξιστικά περιστατικά και τις γυναικοκτονίες στην Ελλάδα είναι αποκαλυπτικά. Το έτος εκείνο σημειώθηκε η υψηλότερη αύξηση στις γυναικοκτονίες, κατά 187,5%. Έχουν καταγραφεί 19.

Όπως αναφέρει η ελληνική ομάδα του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τη Γυναικοκτονία, στην Ελλάδα απουσιάζει ο οποιοσδήποτε επίσημος φορέας για τη συλλογή στοιχείων, την καταγραφή και ανάλυση των κοινωνικών χαρακτηριστικών των γυναικοκτονιών. Εξηγεί ότι «η δυσκολία κατανόησης των διαστάσεων του φαινομένου εντείνεται από την έλλειψη δημοσιευμένων δεδομένων και ερευνών αλλά και τις πολιτικές των ΜΜΕ που επιλέγουν να προβάλλουν μόνο τις "θεαματικές" δολοφονίες γυναικών ή κάποιες όψεις τους, αποσιωπώντας άλλες, με αποτέλεσμα η αποτύπωση των γυναικοκτονιών από τα εγχώρια μέσα να είναι συγκεχυμένη».

Να προσθέσουμε εδώ ότι οι πολιτικές των ΜΜΕ συνθέτουν μονάχα ένα κομμάτι του παζλ. Καθοριστικός είναι ο ρόλος των διαχρονικών κυβερνητικών πολιτικών που ευθύνονται για την απουσία δομών και πλέγματος προστασίας για τα θύματα έμφυλης βίας, προγραμμάτων ενημέρωσης και διαπαιδαγώγησης, ενώ η αδιαφορία των Αρχών και δη της Αστυνομίας είναι κραυγαλέα. Η αποτυχία κυβερνήσεων και θεσμών να λάβουν ουσιαστικά μέτρα ενάντια στο φαινόμενο -χωρίς να θεωρούμε ότι θα παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο στον περιορισμό ή την εξάλειψή του- είναι η όψη της αποπνικτικής πραγματικότητας που βιώνει τεράστιος αριθμός γυναικών στο έδαφος της πατριαρχικής κοινωνίας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του femicide.gr, το 2022 σημειώθηκαν 26 γυναικοκτονίες.

Φτάνοντας στο 2023, έχουν καταγραφεί -έως τώρα- 11 γυναικοκτονίες στην Ελλάδα, με μία να σημειώνεται κάθε μήνα, κατά μέσο όρο.

Είναι δεδομένο ότι το βασικό ανάχωμα σε όλα αυτά είναι το φεμινιστικό κίνημα, η καθημερινή μάχη ενάντια στην πατριαρχική καταπίεση και τις κοινωνικές σχέσεις που φέρνουν τις γυναίκες και τα ΛΟΑΤΚΙΑ+ άτομα σε αυτή τη θέση.

Πάντως, είτε είναι πέντε, είτε είναι δέκα τα χρόνια από τον θάνατό της, «ποτέ δεν θα ξεχαστεί τι κάναν στην Ελένη...».