Τι λάθος συνέβη; Γιατί; Ποιος ή ποιοι έφταιξαν; Ποιοι παραποίησαν τα γεγονότα; Τα κομβικά ερωτήματα για το πολύνεκρο ναυάγιο στο Αγαθονήσι στα μέσα Μαρτίου εξακολουθούν να παραμένουν αναπάντητα.
Ο τραγικός πρωταγωνιστής της υπόθεσης, ο 25χρονος Ντάραμπ από το Αφγανιστάν, επιμένει να τα θέτει σήμερα, τρεισήμισι μήνες μετά, μέσω της «Εφ.Συν.», πρώτη φορά που μιλά στον ελληνικό Τύπο.
Βρίσκεται στην Αθήνα, μαζί με τη θεία του, τη μοναδική από την οικογένειά του που επέζησε από το τραγικό ναυάγιο, και τη μητέρα του, που είχε έρθει νωρίτερα στην Ελλάδα.
Ο Ντάραμπ περιμένει να κληθεί να καταθέσει στην ΕΔΕ που διενεργεί το τμήμα Εσωτερικών Υποθέσεων του Λιμενικού.
Εχει ζητήσει από τη Γερμανία να δεχτεί τον ίδιο, τη μητέρα του και τη θεία του, σοβαρά άρρωστες και οι δύο, να ζήσουν μαζί με τα αδέλφια του στη Γερμανία.
Μια τραγωδία που δεν αποφεύχθηκε
Το πρωί στις 16 Μαρτίου 2018, από τις 6.25 μέχρι τις 11.37, ο Ντάραμπ επικοινώνησε 11 φορές με τις λιμενικές και αστυνομικές αρχές για να τις ειδοποιήσει ότι έξω από το Αγαθονήσι είχε βυθιστεί βάρκα με 8 μέλη της οικογένειάς του και άλλα 11 άτομα και να τις κινητοποιήσει να κάνουν επιχείρηση έρευνας και διάσωσης.
Τους είχε κοινοποιήσει το γεωγραφικό στίγμα της βάρκας, όπως του το είχε στείλει μέσω της εφαρμογής WhatsApp η αδελφή του, που βρισκόταν στη βάρκα. Ηταν αυτή που πρόλαβε να του στείλει φωνητικό μήνυμα ότι η βάρκα βυθίζεται.
Μέχρι το επόμενο πρωί, στις 17 Μαρτίου, οι αρχές τον διαβεβαίωναν πως οι δικοί του είναι ασφαλείς.
Το πρωί στις 17 Μαρτίου, το Λιμενικό ξεκίνησε γιγαντιαία επιχείρηση έρευνας και διάσωσης. Το μόνο που κατάφερε ήταν να περισυλλέξει 16 νεκρούς - την αδελφή και τον πατέρα του Ντάραμπ και άλλους έξι συγγενείς του, μια εξαμελή οικογένεια από το Ιράκ και άλλα δύο άτομα αγνώστων στοιχείων.
Ο ένας τους έχει αναγνωριστεί από τους επιζώντες ως ο Τούρκος που οδηγούσε τη βάρκα. Αλλα τρία άτομα αγνοούνται - πιθανότατα ο δεύτερος οδηγός της βάρκας και ένα άλλο ζευγάρι Ιρακινών.
Μόλις τρεις επέζησαν, επειδή, όπως αναφέρουν οι ίδιοι, είχαν καταφέρει να βγουν αβοήθητοι στη στεριά στο Αγαθονήσι πριν πέσει η νύχτα της 16ης Μαρτίου: η θεία τού Ντάραμπ και ένας Ιρακινός, που βρίσκονται σήμερα στην Αθήνα, και μια Ιρακινή, που έχει επιστρέψει στη χώρα της.
Η υπόθεση έγινε γνωστή όταν επισκέφτηκε τους επιζώντες και τους συγγενείς τους στο νοσοκομείο της Σάμου ο υπουργός Ναυτιλίας Παναγιώτης Κουρουμπλής εννιά μέρες μετά το ναυάγιο.
Πήρε διεθνή δημοσιότητα λίγες μέρες αργότερα μέσω του γερμανικού περιοδικού Spiegel, που έκανε ενδελεχή επιτόπια έρευνα στη Σάμο.
Το Λιμενικό ισχυρίζεται ότι το πολύνεκρο ναυάγιο συνέβη στις 17 Μαρτίου και ότι στις 16 Μαρτίου πραγματοποίησε επιχείρηση έρευνας που διαπίστωσε ότι στο Αγαθονήσι αποβιβάστηκαν πρόσφυγες από δύο βάρκες, ενώ υπήρξε εκτεταμένη έρευνα στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή για άλλες τέσσερις ώρες, μολονότι όσοι αποβιβάστηκαν δήλωσαν ότι δεν αγνοείται κανείς.
Για την υπόθεση διενεργείται προανάκριση και ΕΔΕ από τη Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων του Λιμενικού ύστερα από εντολή του υπουργού Ναυτιλίας.
Οι επιζώντες και οι συγγενείς των θυμάτων έχουν καταθέσει μήνυση κατά του Λιμενικού.
«Θέλω να ξέρω γιατί δεν σώθηκε η οικογένειά μου»
Ηταν περίπου 20 άτομα στο νερό με σωσίβια. Εκείνη την ημέρα ο καιρός δεν ήταν κακός. Δεν φύσαγε, είχε ήλιο, η θάλασσα ήταν σχετικά ήρεμη. Πώς δεν τους είδαν;
● Το Λιμενικό επιμένει ότι το πολύνεκρο ναυάγιο έγινε το Σάββατο, 17 Μαρτίου, όταν πραγματοποίησε εντυπωσιακή αλλά αναποτελεσματική επιχείρηση έρευνας και διάσωσης. Είσαι απολύτως σίγουρος, χωρίς την παραμικρή αμφιβολία, ότι το ναυάγιο συνέβη την Παρασκευή, 16 Μαρτίου;
Δεν έχω καμία αμφιβολία, απολύτως καμία. Το ναυάγιο έγινε στις 16 Μαρτίου. Η αδελφή μου επικοινώνησε μαζί μου όταν μπήκε στη βάρκα, μου έστειλε φωνητικό μήνυμα.
Ηταν το πρωί της Παρασκευής, 16 Μαρτίου. Μου έστειλε επίσης το γεωγραφικό στίγμα μέσω του WhatsApp.
Ηταν Παρασκευή, η ιερή μέρα των μουσουλμάνων. Και οι τρεις επιζώντες λένε ότι ήταν στις 16. Στις 16 έστειλα στις αρχές τα ονόματα των επιβατών.
Στις 17 μού ζήτησαν και τους έστειλα τις φωτογραφίες των δικών μου. Αλλιώς πώς ήξεραν να μου ζητήσουν τις φωτογραφίες;
Το ήξεραν γιατί τους είχα στείλει τα ονόματα την προηγουμένη. Το πρωί της 16ης Μαρτίου είχα 11 κλήσεις με τις ελληνικές αρχές.
● Στην ανακοίνωσή του το Λιμενικό λέει ότι στις 16 Μαρτίου ερεύνησε την περιοχή για τέσσερις ώρες, χωρίς να εντοπίσει κανένα ίχνος ναυαγίου. Πώς το εξηγείς;
Αυτή είναι μια ερώτηση που μας απασχολεί και θέλουμε να μας την απαντήσουν. Πού έψαξαν; Εκεί που έδειχνε το γεωγραφικό στίγμα που τους έστειλα;
Η απόσταση του ναυαγίου από το Αγαθονήσι είναι περίπου 7 χιλιόμετρα. Εχουν ταχύπλοα. Ηταν περίπου 20 άτομα στο νερό με σωσίβια.
Εκείνη την ημέρα ο καιρός δεν ήταν κακός. Δεν φύσαγε, είχε ήλιο, η θάλασσα ήταν σχετικά ήρεμη. Πώς δεν τους είδαν;
Οταν ήμουν στη Σάμο, καθόμουν στην παραλία και μπορούσα να δω τα πουλιά να πετούν σε απόσταση χιλιομέτρων.
Αυτό αναρωτιέμαι. Πώς είναι δυνατόν να ψάχνουν 20 άτομα με σωσίβια σε συγκεκριμένο γεωγραφικό στίγμα, έστω σε μια περίμετρο ενός χιλιομέτρου από αυτό, και να μην τους βρουν;
● Τι νομίζεις ότι συνέβη;
Νομίζω ότι κάποιος ή κάποιοι δεν έκαναν σωστά τη δουλειά τους εκείνη την ημέρα. Και ότι οι υπόλοιποι θέλουν να βοηθήσουν τους συναδέλφους τους, με τους οποίους εργάζονται μαζί καθημερινά.
● Πιστεύεις ότι υπήρξε προσπάθεια για συγκάλυψη;
Η στάση των αρχών μού έχει δημιουργήσει πολλά ερωτήματα. Εβγαλαν μόνο ένα δελτίο Τύπου μετά το δημοσίευμα του «Σπίγκελ» ότι υπήρχαν διασωθέντες στις 16 Μαρτίου, αλλά ότι πρόκειται για διαφορετικό περιστατικό από αυτό στις 17 Μαρτίου.
Στην αρχή έλεγαν ότι δεν είχαν δεχτεί κλήση στις 16 Μαρτίου, μετά ότι είχαν κλήση αλλά το περιστατικό ήταν διαφορετικό από αυτό στις 16.
Νομίζω πως φοβήθηκαν ότι, αν έκαναν συνέντευξη Τύπου, θα δυσκολεύονταν να δώσουν πειστικές απαντήσεις.
● Το Λιμενικό ισχυρίζεται πως όποιος επιχειρεί να συνδέσει τα περιστατικά αποβίβασης προσφύγων στο Αγαθονήσι στις 16 Μαρτίου με «το τραγικό περιστατικό της 17ης Μαρτίου» απαξιώνει το τεράστιο ανθρωπιστικό έργο του Λιμενικού. Πιστεύεις ότι σου απευθύνεται αυτή η κατηγορία;
Εγώ θέλω να ξέρω μόνο γιατί δεν σώθηκε η οικογένειά μου. Τι έφταιξε. Ποιος ήταν υπεύθυνος. Το μόνο που με ενδιαφέρει είναι να δοθούν απαντήσεις στα ερωτήματά μου.
Πρόκειται για τη ζωή της οικογένειάς μου. Ηρθαμε από το Αφγανιστάν. Αφήσαμε πίσω τη δουλειά μας, την καριέρα μας, το σπίτι μας, για να ζήσουμε. Η αδελφή μου πίστευε πολύ στην Ευρώπη.
Μου έλεγε ότι δεν υπάρχει διαφθορά στην Ευρώπη, ότι όλα θα πάνε καλά, ότι οι άνθρωποι είναι καλοί και βοηθούν τους συνανθρώπους τους. Τι συνέβη;
● Εχεις δώσει κατάθεση στις ελληνικές αρχές;
Στη Σάμο φοβόμασταν. Οπου στεκόμασταν, υπήρχε κάποιος που μας παρατηρούσε περίεργα.
Οταν πηγαίναμε να τους ζητήσουμε πληροφορίες ή να διευθετήσουμε ζητήματα, δεν βοηθούσαν. Δεν είχαν καλή αντίδραση.
Δεν ξέρω αν είχαμε δίκιο ή άδικο, πάντως τους φοβόμασταν. Μέχρι τώρα κανείς από την αστυνομια, το Λιμενικό, τη Δικαιοσύνη, κανείς από τον τοπικό ή πανελλαδικό Τύπο, δεν μου έχει ζητήσει να καταθέσω τη μαρτυρία μου.
Δεν ξέρω γιατί. Ισως έχουν δει πολλούς πρόσφυγες να πνίγονται στη θάλασσα και το θεωρούν συνηθισμένο. Μπορεί γι’ αυτό τον λόγο να μην ενδιαφέρθηκαν να μάθουν κάτι περισσότερο.
● Τι συνέβη όταν σας επισκέφτηκαν οι υπουργοί Μεταναστευτικής Πολιτικής και Ναυτιλίας, στις 23 Μαρτίου ο πρώτος, στις 25 ο δεύτερος;
Οταν ήρθε στη Σάμο ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, εγώ βρισκόμουν στο ξενοδοχείο και έκανα συνέντευξη με τους δημοσιογράφους του «Σπίγκελ». Ηταν πολύ σημαντικό, δεν ήθελα να το αναβάλω.
Είπα στον αδελφό μου να πάει στο νοσοκομείο να συναντήσει τον υπουργό. Εκεί ήταν η θεία μου, που επέζησε στο ναυάγιο, και η μητέρα μου, που είχε έρθει από το καμπ της Λάρισας.
Η θεία μου τον ρώτησε γιατί δεν σώθηκε η οικογένειά μας, αφού είχε στη διάθεσή του όλες τις πληροφορίες το Λιμενικό. Δεν απάντησε.
Ηταν κάπως φορτισμένες οι στιγμές, υποσχέθηκε ότι θα βοηθήσει στο σκέλος της ιατρικής βοήθειας και στο σκέλος της οικογενειακής επανένωσης με τους συγγενείς μου στη Γερμανία.
Ημουν όμως παρών στη συνάντηση με τον υπουργό Ναυτιλίας. Οταν συνάντησε τη θεία μου, τη ρώτησε πώς ήταν η ιατρική φροντίδα στο νοσοκομείο.
Του είπε: «Πριν απαντήσω στην ερώτησή σας, θα ήθελα να σας κάνω εγώ μια ερώτηση. Γιατί η οικογένειά μου δεν σώθηκε από τη στιγμή που είχαν στη διάθεσή τους οι αρχές όλες τις πληροφορίες;»
Οταν μπήκε στον θάλαμο ο υπουργός, είχε μαζί του 20 άτομα, προσωπικό από το νοσοκομείο, αξιωματικούς του Λιμενικού, φωτογράφους, δημοσιογράφους με μεγάλες κάμερες που τραβούσαν τα πάντα. Οταν μίλησε σ’ εμάς, κάποιος ζήτησε από όλους τους δημοσιογράφους να βγουν έξω.
Ο υπουργός απάντησε στη θεία μου ότι θα γίνει έρευνα - μέχρι τότε δεν ξέραμε τίποτα τέτοιο. Ζήτησα κι εγώ τον λόγο, μου τον έδωσαν για ένα λεπτό. Τον ρώτησα γιατί δεν σώθηκαν οι δικοί μου, ότι είχα τηλεφωνήσει στο Λιμενικό και τους είχα δώσει το ακριβές στίγμα.
Ο υπουργός μού είπε: «Τους τηλεφώνησες, αλλά όταν σε ξανακάλεσαν, δεν απάντησες». Ισως του είπαν από το Λιμενικό ότι δεν απαντούσα στο τηλέφωνο.
Δεν ισχύει φυσικά, έχω έντεκα κλήσεις με τις αρχές. Αλλά δεν πρόλαβα να απαντήσω, πέρασε το ένα λεπτό και τελείωσε η συνάντηση.
● Τι θα τους έλεγες σήμερα;
Μάθαμε ότι γίνεται εσωτερική έρευνα. Πιστεύω ότι σε μια υπηρεσία κανείς δεν θα κατηγορήσει συνάδελφό του. Θέλουμε να γίνει ενδελεχής έρευνα.
Θέλουμε να μάθουμε γιατί δεν έσωσαν την οικογένειά μας. Ηταν λάθος ενός; Ηταν λάθος περισσότερων; Του Λιμενικού;
Και θέλουμε να ζητήσουμε από τη Γερμανία να πάμε να ζήσουμε εκεί με τους συγγενείς μας.
Τα δύο αδέλφια μου ζουν στη Γερμανία, η μητέρα μου έχει εκεί τα δικά της αδέλφια και τους γιους της, η θεία μου τα αδέλφια της και τα ανίψια της. Εδώ είμαστε μόνοι.
Η θεία μου έχει καρκίνο. Η μητέρα μου έχει άσθμα και αρθρίτιδα στα γόνατα. Δεν μπορούν να βρουν εδώ την κατάλληλη φροντίδα.
● H υπόθεση παρουσιάζεται αναλυτικά στην ιστοσελίδα «Αποτύπωση της τραγωδίας στο Αγαθονήσι» της οργάνωσης «Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο» που παρέχει νομική και ψυχοκοινωνική συνδρομή στους επιζώντες και τους συγγενείς τους.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας