Η σημερινή επέτειος δεν αφορά μόνο την αντιδικτατορική εξέγερση του 1973. Αφορά και τις επετειακές πορείες των τεσσάρων δεκαετιών που ακολούθησαν˙ τους συλληφθέντες, τους τραυματίες και -προπαντός- τους νεκρούς των συγκρούσεων που σημάδεψαν κατά καιρούς αυτή τη συλλογική απότιση φόρου τιμής στο δικαίωμα αντίστασης σε κάθε αυταρχική εξουσία.
Σ’ ένα τέτοιο μεταδικτατορικό «Πολυτεχνείο», όσα προηγήθηκαν κι όσα ακολούθησαν τον φόνο του Μιχάλη Καλτεζά το 1985 είναι σήμερα αφιερωμένη η στήλη.
Τα γεγονότα ξεκίνησαν με την προκλητική αναγγελία συνεδρίου της χουντικής ΕΠΕΝ στη Χαλκίδα, ακριβώς την παραμονή της επετείου. Η τοπική αντιφασιστική κινητοποίηση απέτρεψε την πραγματοποίησή του (φωτογραφίες 1-2), η ένταση όμως είχε ήδη μεταφερθεί στην Αθήνα.
Το απόγευμα της 14/11 ομάδα ΕΠΕΝιτών μαχαίρωσε στον υπόγειο της Ομόνοιας τρεις Τούρκους αριστερούς πολιτικούς πρόσφυγες που κρατούσαν τραπεζάκι με προπαγανδιστικό υλικό κατά της χούντας του στρατηγού Εβρέν. Ως απάντηση ένα αυτοσχέδιο πλήθος, που συγκροτήθηκε από συγκεντρωμένους στο Πολυτεχνείο, επέδραμε την επομένη στα γραφεία της ΕΠΕΝ, στην οδό Ακαδημίας. Ακολούθησε το κάψιμο του αναρχικού βιβλιοπωλείου «Ελεύθερος Τύπος» από φασίστες τα ξημερώματα της 16/11 (φωτογραφία 3) και ρίψη μολότοφ από αναρχικούς στην ακροδεξιά «Νέα Θέσι» την επόμενη νύχτα.
Αυτή καθεαυτή η επετειακή πορεία υπήρξε σχετικά ήρεμη, με μοναδικά επεισόδια το συμβολικό σπάσιμο της βιτρίνας των Νοτιοαφρικανικών Αερογραμμών (ως εκδήλωση διεθνιστικής αλληλεγγύης στην αντιρατσιστική εξέγερση κατά του απαρτχάιντ, που βρισκόταν τότε στο απόγειό της) και μια αυθόρμητη επιδρομή αντιεξουσιαστών στις βιτρίνες του Χίλτον, υπό τη σκωπτική ιαχή «βραστούς-βραστούς θα φάμε τους αστούς/ αυτοί μας τρώνε τους αστακούς».
Ο 15χρονος Καλτεζάς σκοτώθηκε μερικές ώρες αργότερα στα Εξάρχεια κατά την επίθεση μερικών δεκάδων θαμώνων της πλατείας σε αστυνομική κλούβα στη Στουρνάρη. Τον πυροβόλησε ο αστυνομικός Αθανάσιος Μελίστας από μικρή απόσταση στο πίσω μέρος του κεφαλιού, ενώ απομακρυνόταν από τον χώρο της συμπλοκής. Ακολούθησε μέσα στη νύχτα η κατάληψη του Χημείου από δεκάδες νέους (φωτογραφία 4).
Αυτοσχέδιες χειρόγραφες αφισέτες κολλήθηκαν στην περιοχή τα ξημερώματα, καλώντας σε πορεία το απόγευμα κι αντανακλώντας τη σύγχυση των πρώτων ωρών όσον αφορά την ταυτότητα του νεκρού (φωτογραφία 5).
Το μεσημέρι εμφανίστηκαν και τυπωμένες αφίσες με πολιτικά αιτήματα: παραίτηση των υπουργών Εσωτερικών και Δημόσιας Τάξης, αφοπλισμό της αστυνομίας, διάλυση των ΜΑΤ-ΜΕΑ (φωτογραφία 6).
Για την καταστολή των αντιδράσεων χρησιμοποιήθηκαν δακρυγόνα, για πρώτη φορά από το 1976 στο κέντρο της Αθήνας. Το Χημείο εκκενώθηκε το πρωί με επέμβαση των ειδικών μονάδων της ΕΛ.ΑΣ. και την άδεια της τριμελούς επιτροπής ασύλου. Οι 37 συλληφθέντες κακοποιήθηκαν μπροστά στον φακό, παραπέμφθηκαν με κακουργηματικές κατηγορίες, αλλά τελικά καταδικάστηκαν μόνο για «διατάραξη κοινής ειρήνης». Μετά το χτύπημα της απογευματινής πορείας από τα ΜΑΤ στη Σταδίου, ακολούθησαν σφοδρές οδομαχίες στην Πατησίων και ολονύκτια πολιορκία του ΕΜΠ από την ΕΛ.ΑΣ. κι εκατοντάδες «αγανακτισμένους πολίτες», μέλη του ΠΑΣΟΚ και της ΕΠΕΝ.
Με αστυνομική κάλυψη οι τελευταίοι προσπάθησαν επανειλημμένως να εκπορθήσουν το Πολυτεχνείο, αποκρούστηκαν όμως ύστερα από πεισματικές συγκρούσεις, τα ίχνη των οποίων ήταν ορατά την επομένη (φωτογραφία 7).
Επειτα από πολύωρες διαπραγματεύσεις, η αναμέτρηση έληξε το απόγευμα της 19/11 με απόσυρση της ΕΛ.ΑΣ. και ασφαλή απομάκρυνση -με πορεία- των περίπου 2.000 διαδηλωτών που είχαν καταφύγει στο ίδρυμα. Σε αντίθεση με τη μετέπειτα μυθοποίησή τους, τα γεγονότα αντιμετωπίστηκαν από τον Τύπο των ημερών με το συνηθισμένο μείγμα καταστροφολαγνείας και προβοκατορολογίας, προκαλώντας την άμεση αντίδραση των ενδιαφερόμενων (φωτογραφία 8)...
...αλλά και τροφοδοτώντας ακόμη έναν γύρο ευφάνταστων σεναρίων περί εκτροπής από την πλευρά των μονίμως ανησυχούντων (φωτογραφία 9).
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας