Η Ηρώ Μουκίου είναι η αντανάκλαση της εικόνας της αγίας τετράδας. Δεν συναντηθήκαμε τυχαία στις 4/4/2024, στις 4 το απόγευμα. Η ευθυγράμμιση του τέσσερα όπως είναι και οι αρετές της. Ανθρωπιά, αγάπη, αλληλεγγύη, αυταπάρνηση. Μια γιορτή στην ψυχή της αυτή η τετράδα, όπως και η ερμηνεία των ρόλων της που απαιτούν πολλή ενέργεια, κίνηση, αυτοπειθαρχία. Στο έργο «Φαίδρας (Α)τοπος» τη βλέπουμε να αργοσαλεύει στη σκηνή, να εκστασιάζεται, να ζωντανεύει αυτή την αδιόρατη άνθηση του έρωτα.
Οι κινήσεις της θυμίζουν κυματισμό θάλασσας. Το εύκαμπτο σώμα της αφηγείται όσα δεν αντέχει ο λόγος. Δίνει δύναμη στη νεκρόπολή της, ενώ ακούγεται σαν χάδι η μουσική του παγκοσμίου φήμης καθηγητή Νίκου Ξανθούλη που παίζει επί σκηνής την επτάχορδη αρχαϊκή λύρα σαν αχτίδα φεγγαριού.
Μας υποδέχεται και πάλι η Πινακοθήκη Γκίκα, ένας χώρος που αγάπησε και θαύμασε ιδιαίτερα η Ηρώ, γιατί ένα από τα χαρίσματά της είναι και η ζωγραφική.
● Διδάσκεις αγωγή λόγου.
Αγωγή λόγου και σωματικό θέατρο.
● Τι είναι αυτό που σε συγκινεί σε αυτές τις κατευθύνσεις;
Η αγωγή λόγου ανέκαθεν με ενέπνεε. Υπήρξα βοηθός του καθηγητή Παπακωνσταντίνου. Μου έδειξε τον δρόμο της τέχνης μέσα από την εκφορά του λόγου. Ολα εκπορεύονται απ’ το σώμα, καταλήγουν στο στόμα και εκφέρονται. Το θέατρο, λοιπόν, είναι λόγος εν αρχή. Η σημασία του λόγου λοιπόν στο θέατρο είναι μέγιστη. Μου μπήκε και εμένα έτσι η διάθεση να ασχοληθώ περισσότερο. Πώς μέσα από τη φωνητική μας συσκευή, δηλαδή, μπορούμε να κάνουμε θαύματα. Να κάνουμε τον θεατή να νιώσει, να κλάψει, να χαρεί. Και πρωτίστως το σώμα το οποίο είναι το όχημα, ο φορέας των συναισθημάτων. Οπότε θεωρώ ότι το σώμα μαζί με τον λόγο είναι ένα πλήρες εργαλείο.
● Στη «Φαίδρα» χρησιμοποιείς και τα δύο.
Είναι εξίσου σημαντικά και βαρύνουσας σημασίας ειδικά σε ένα τέτοιο έργο. Γιατί το σώμα είναι αυτό που αναδίδει τη μυρωδιά του έρωτα. Η ορμόνη. Οταν είμαστε ερωτευμένοι, μυρίζουμε κάπως διαφορετικά. Είμαστε σαν τα ζώα, όταν ερωτευόμαστε μυρίζουμε τον άλλον. Το σώμα μιλά, ειδικά στον έρωτα.
● Πέρασες από το ΔΗΠΕΘΕ Λάρισας. Τι εντυπώσεις σού άφησε;
Θα σταθώ στις εντυπώσεις της διοίκησης. Είναι δύο σκέλη. Πρέπει να διαθέτεις διοικητικές γνώσεις και την ευθύνη της καλής διαχείρισης. Αυτά είναι τα επικά στοιχεία μιας τέτοιας θέσης. Υπάρχουν και τα λυρικά, η δημιουργία του προγράμματος ενός ΔΗΠΕΘΕ, ώστε να μπορέσεις να κάνεις έργο και να λάβει πνευματική τροφή ο κόσμος της περιφέρειας που ενδεχομένως δεν έχει την ευκολία της πρόσβασης στην Αθήνα, στα χιλιάδες θεάματα και να τα απολαύσει.
Θα πρέπει με τον προγραμματισμό σου να κάνεις μια μικρογραφία των αξιόλογων θεαμάτων των μεγάλων πόλεων. Προσπάθησα να κάνω στην παιδική σκηνή αρχαίους συγγραφείς διασκευασμένους από την Ιφιγένεια Γιαννοπούλου και μελοποιημένους από τον Μίμη Πλέσσα. Φτιάξαμε μαζί την παιδική σκηνή, ώστε ο αυριανός θεατής που είναι το παιδί να είναι μυημένος. Πήγαμε δύο φορές στην Επίδαυρο με τον «Φιλοκτήτη» του Σοφοκλή και τον «Προμηθέα Δεσμώτη» του Αισχύλου. Είχα πολύ αξιόλογους συνεργάτες –γιατί ποτέ όλο αυτό δεν είναι δουλειά ενός. Εκλεισε αυτός ο κύκλος, τον οποίο έκλεισα εγώ. Θεωρώ ότι οι θέσεις και οι καρέκλες δεν είναι για πολύ, σε φθείρουν. Θέλησα να κλείσω αυτόν τον κύκλο σωστά και αμέσως μετά να απομακρυνθώ για να μην κολλήσω τίποτα.
● Τι είναι αυτό που δεν συγχωρείς στον άνθρωπο;
Συγχωρώ τα πάντα με μία εξαίρεση. Αυτό που μου είναι δύσκολο, δύσπεπτο, έχω ενδεχομένως δυσανεξία, είναι η αγνωμοσύνη, η αχαριστία. Οταν προσφέρω κάτι, δεν περιμένω να μου το ανταποδώσουν. Θέλω όμως να δω στα μάτια του άλλου τη χαρά της ευγνωμοσύνης και ότι δεν θεωρούνταν δεδομένο. Θα ‘πρεπε η αχαριστία να θεωρείται ποινικό αδίκημα.
● Ο ποιητής Φιλέρης στη συλλογή «Τα αταξίδευτα και τα ταξιδεμένα» λέει: «Κουράστηκα να ζω με τους ανθρώπους, κουράστηκα να κάνω υπομονή… Κουράστηκα να ζω με λαοπλάνους, με ανθρώπους που κλέβουν τα λεφτά, με ανθρώπους που προδώσανε τους φίλους για πόστα και για πράγματα μικρά. Κι εγώ στο φαρονήσι με τους γλάρους, θα ζήσω όπως ήμουνα απλός». Βρίσκεις αλήθειες μέσα σε αυτό το κειμενάκι και ποιο είναι το δικό σου φαρονήσι;
Βρίσκω όλες τις αλήθειες. Αν και έτσι είναι τα πράγματα, πεσιμιστικά ακριβώς όπως τα περιγράφει, εγώ επιμένω, φύσει αισιόδοξος άνθρωπος και μαχήτρια, να βλέπω φως στην άκρη του τούνελ. Επιμένω να βλέπω ένα πιο καθαρό αύριο.
Το φαρονήσι μου υπάρχει, από πάντα και ως καβάτζα. Σε μια φάση μηδενισμού θα πάω εκεί να αράξω, σ’ ένα δυστοπικό τοπίο. Είναι η πίστη μου. Η αγάπη μου και το ψάξιμό μου στην ένωσή μου με το θείο.
● Πόσο επηρέασαν τη δοτικότητά σου ο σύζυγος και η κόρη σου που είναι γιατροί;
Από πολύ μικρή ένιωθα την ανάγκη ότι έχω έρθει για μια αποστολή. Βοηθούσα τα άλλα παιδιά στην τάξη μου. Ας πούμε στη ζωγραφική, στο Δημοτικό, παιδάκια που δεν είχαν τη δική μου ευχέρεια, έπαιρνα τα δικά τους μπλοκ και τα βοηθούσα. Αυτό μεγάλωνε και πλέον γινόταν συνειδητά, όταν άρχισα να κάνω ακτιβισμό και να λαμβάνω μέρος σε δράσεις για το περιβάλλον, για τα ζώα, για τους συνανθρώπους μου. Είναι κι ο άντρας μου έτσι. Μάλιστα υπάρχει και ένα ανέκδοτο. Οταν πρωτογνωριστήκαμε κι ανακοινώσαμε τη σχέση μας, κάποιοι καλοθελητές τού είπαν: «Ωωωχ, αυτή θα σου καταντήσει την κλινική φιλανθρωπικό ίδρυμα». Αντί να τον αποτρέψουν, δέθηκε ακόμα περισσότερο μαζί μου. Και η κόρη μου η Σταυρίνα είναι έτσι. Είμαστε πολύ χαρούμενοι γι’ αυτό. Ακόμα κι αν τρώμε και εμείς την αχαριστία, πρέπει να συνεχίζουμε, δεν πρέπει να το βάζουμε κάτω.
● Θα συνεχίσεις με τη «Φαίδρα»;
Θα συνεχίσω και του χρόνου και είμαι ιδιαίτερα χαρούμενη που έλαβα μέρος στην ταινία μικρού μήκους «Το ανήθικο μιας ανάμνησης» της Δέσποινας Σωτηροπούλου, που θα παιχτεί στο Φεστιβάλ Δράμας.
● Ας ξεκινήσουμε από τη «Φαίδρα». Ενας έρωτας ανεκπλήρωτος.
Η Φαίδρα… ένας ανεκπλήρωτος έρωτας που όμως δεν είναι… είναι ο συμβολισμός. Είναι μια γυναίκα που φεύγει από τη Μινωική Εποχή, στην οποία είχε εξέχουσα θέση, ήταν ελεύθερη, επέλεγε τον σύντροφό της και μπορούσε να έχει και πολλούς συντρόφους. Και ξαφνικά φεύγει, όχι με τη θέλησή της αλλά ως λάφυρο και μάλιστα ως δεύτερη επιλογή. Η καημένη η Φαίδρα είναι μια γυναίκα εν κατακλείδι που δεν αγαπήθηκε ποτέ από κανέναν. Από τους γονείς της που ήταν παραδομένοι στα πάθη τους, από τον άντρα της ο οποίος είχε την τάση της εξουσίας και της κυριαρχίας παντού, καθώς και πάνω στην ίδια. Δεν αγαπήθηκε από τα παιδιά της, από τον Ιππόλυτο βεβαίως, που εκεί ξεχείλισε και το ποτήρι.
● Πόσο περιθωριοποιημένη, κακοποιημένη είναι η γυναίκα σήμερα;
Η γυναίκα κατέκτησε το μεγάλο δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι. Βήματα σοβαρά έγιναν όταν της δόθηκε δημόσιος λόγος, το δικαίωμα στη μόρφωση, στην εκπαίδευση. Επίσης απεξαρτήθηκε από το να λαμβάνει το επίθετο του συζύγου. Ομως, όσον αφορά την εξουσία της οικογένειας, του άντρα, του αρσενικού, του κυρίαρχου, του δυνάστη, εκεί δεν έχουμε κάνει ούτε ένα βήμα μπροστά. Η ενδοοικογενειακή βία καλά κρατεί, αυξάνεται, δυναμώνει παρά τα μέτρα, παρά τους νόμους. Πιστεύω ότι το κλειδί βρίσκεται στο πώς μεγαλώνουν οι μάνες τα παιδιά τους, το κορίτσι και το αγόρι. Πρέπει να μεγαλώνουν έτσι τα παιδιά ώστε να μη βγαίνουν ούτε θύτες, ούτε θύματα.
● Βέβαια εισπράττουμε και ανασφάλεια μέσα από τη διαχείριση του κράτους.
Υπάρχουν παθογένειες φοβερές. Ειδικά σε έναν τόσο ευαίσθητο τομέα όσο η προστασία του πολίτη. Αυτές οι παθογένειες θα έπρεπε να έχουν λυθεί πρώτα απ’ όλα. Κάθε κοινωνία που σέβεται τον εαυτό της θα πρέπει να έχει τη σιγουριά και την ασφάλεια ότι όταν βρίσκομαι έξω από ένα αστυνομικό τμήμα δεν θα μου συμβεί τίποτα.
● Πιστεύεις ότι είναι ο ανεκπλήρωτος έρωτας βασανιστικός;
Αν δεν έχεις ερωτευτεί στη ζωή σου, είσαι ενδεχομένως ένας άνθρωπος που δεν έχει βιώσει τη μαγεία του χτυποκαρδιού, της αγωνίας, της άνοιξης. Επειδή μπορεί να μην επιλέξεις ποιον θα ερωτευτείς, δεν μπορείς να έχεις την απαίτηση να σε ερωτευτούν.
● Η Μαργαρίτα Γιουρσενάρ λέει ότι ο άνθρωπος που θα ερωτευτεί, ακόμη κι αν δεν εισπράξει ανταπόκριση, πρέπει να νιώθει ευγνωμοσύνη γι’ αυτό που εισπράττει, νιώθει μια πληρότητα.
Νιώθεις ευγνωμοσύνη γι’ αυτό που έζησες ή ζεις. Την αναστάτωση, τη μέθη, την πληρότητα. Αλλά χωρίς να έχεις την απαίτηση να υπάρχει ανταποδοτικότητα.
● Εκτός από την τέχνη του θεάτρου ερωτεύτηκες και την τέχνη της ζωγραφικής.
Ναι, και ήταν η πρώτη με την οποία ξεκίνησα την επαφή μου με την τέχνη. Το πρώτο μικρόβιο μέσα μου. Ξεκίνησα ερασιτεχνικά, προσπάθησα να εκφραστώ μέσα από τον χρωστήρα και κατάφερα να κάνω δύο ατομικές εκθέσεις με σκοπό να βοηθήσουμε ιδρύματα που το έχουν ανάγκη.
● Σε απορρόφησε όμως περισσότερο το θέατρο.
Ξέρεις, η τέχνη του θεάτρου με απορροφά και με πληγώνει μαζί. Εχει καταντήσει πια μια τοξίνη, από την οποία εξαρτάσαι και πολλές φορές βλέπω με λύπη μου ότι τα νέα παιδιά αναγκάζονται να πληρώσουν για να την αποκτήσουν, αντί να πληρωθούν. Δεν είναι πια βιοποριστικό επάγγελμα. Εγκειται στη διάθεση του καθενός αν θα σε πληρώσει. Στα παιδιά στη σχολή που διδάσκω προσπαθώ να μην τους καταστείλω την αγάπη και την ελευθερία τού προσπαθείν και του επιχειρείν πάνω στην τέχνη μας. Αλλά δυστυχώς είμαι αναγκασμένη να είμαι αντικειμενική. Αυτό είναι πια η τέχνη μας. Μια τοξίνη εθιστική, μεθυστική, λυτρωτική, που όμως δεν μπορείς να την έχεις και ως βιοπορισμό. Τι τραγικό... Γι’ αυτό ίσως να σταμάτησα και τη ζωγραφική, γιατί δεν έχω πηγές έμπνευσης πια.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας