Mια ακουστική, χορευτική εγκατάσταση όπου οι αισθήσεις δεν είναι μόνο πέντε

Οι δύο πρώτες είχαν την ιδέα και έκαναν τη χορογραφία. Η Βάσια δημιούργησε την εικαστική εγκατάσταση. Η Γιώτα μάς εξήγησε: «Ο χορός πλέον είναι μια πολύ διευρυμένη έννοια, καθώς έχει να κάνει με την τεχνολογία, τη μουσική, τα νέα μέσα, τις εικαστικές τέχνες – συνομιλεί, δηλαδή, με πολλά πεδία. Ψάχνουμε λοιπόν κι εμείς οι καλλιτέχνες να βρούμε τις κατάλληλες λέξεις ώστε να αποτυπώσουμε αυτό που κάνουμε κάθε φορά. Η συγκεκριμένη παράσταση είναι ένα πολυαισθητηριακά προσβάσιμο καλλιτεχνικό έργο, με το οποίο διερευνούμε την αποτύπωση του χρόνου αλλά και του χώρου μέσα από την υλικότητα του σώματος – οργανικού και μη. Αυτό το λέω, καθώς η Βάσια Ζόρμπαλη δημιούργησε συνθέσεις και μη από πολυμορφικά μπαλόνια, τα οποία είτε είναι μόνα τους είτε σχηματίζουν διάφορες “μορφές” στον χώρο: ανθρώπινα μέλη, αντικείμενα κ.ά. Δημιουργούν πυκνώσεις και αραιώσεις στον χώρο. Ανάμεσά τους, είμαστε οι χορευτές που, μαζί τους, χαρτογραφούμε εκ νέου τον χώρο.

»Ετσι, το εικαστικό έργο γίνεται βιωματική εμπειρία, τόσο για εμάς όσο και για τον θεατή (θέλω να ελπίζω). Ωστόσο, πρόκειται και για μια τομή στον χρόνο, καθώς τον “διακόπτουμε” με τον ήχο. Μουσική δεν υπάρχει με τη συμβατική έννοια, αλλά δημιουργείται από τα σώματά μας. Με συγκεκριμένες κινήσεις, δημιουργούμε ήχους και δονήσεις οι οποίες μεταλλάσσουν τις φαινομενικά τυπικές διαστάσεις. Πρόκειται για ένα διευρυμένο “λεξιλόγιο” κινήσεων.

»Δουλεύοντας από το 2018 με ανάπηρα παιδιά και ενηλίκους, κατάλαβα πολύ καλά πως οι λέξεις “ήχος”, “όραση”, “κίνηση” αλλάζουν – δεν πρόκειται για κάτι σταθερό όπως το έχουμε ίσως στο μυαλό μας. Εχοντας δημιουργήσει τη μέθοδο “connecting body”, με μικτές ομάδες ατόμων, με ή χωρίς ακουστική ή/και οπτική βλάβη, σχεδιάζοντας και υλοποιώντας εργαστήρια συμπεριληπτικής διακαλλιτεχνικής μεθοδολογίας, κατάλαβα πως ο ήχος οπτικοποιείται και μάλιστα με τρόπους συγκλονιστικούς. Οι άνθρωποι αυτοί μου άλλαξαν τη ζωή. Ο Χρήστος, που έχει οπτική βλάβη, ακούει τους ήχους και η Ολγα, που είναι κωφή, αντιλαμβάνεται διαφορετικά τις δονήσεις: λες και το δέρμα της το ίδιο έχει αναπτύξει δυνατότητες που δεν μπαίνουν στον νου μη ανάπηρων ατόμων. Το ίδιο και ο Χρήστος. Η συνεργασία μου με ανθρώπους σαν αυτά τα παιδιά όχι μόνο μου έδωσε τεράστια έμπνευση αλλά, θα το ξαναπώ, μου άλλαξε τη ζωή. Πέραν του ότι εμβάθυνα στα ερμηνευτικά εργαλεία που χρησιμοποιούσα έως τότε, κατάλαβα πως η αίσθηση του ήχου μπορεί να γίνει αντιληπτή με την αφή!», μας λέει η Γιώτα Πεκλάρη.

Τη ρωτάμε αν τελικά δίχως την υπέρβαση των πέντε αισθήσεων δεν γίνεται να φτάσουμε... στην έκτη: «Δεν ξέρω αν γίνεται κάποια υπέρβαση προς άλλες αισθήσεις· πολύ πιθανόν. Αυτό που ξέρω με σιγουριά είναι πως οι ήδη υπάρχουσες ενεργοποιούνται και εξελίσσονται διαφορετικά. Παρακολουθώ τον Χρήστο και την Ολγα και το βλέπω να συμβαίνει! Το είχα δει και με τις ομάδες των εφήβων και των παιδιών, όπου κάναμε παρόμοια εργαστήρια, με ανάπηρους και μη ανάπηρους μαθητές: ήταν κάτι το συγκλονιστικό το πώς η συλλογικότητα σε οδηγεί μέσω της Τέχνης (και όχι μόνο) στο να αρχίσεις να αντιλαμβάνεσαι ότι τελικά νομίζουμε ότι βλέπουμε. Νομίζουμε ότι ακούμε.

Μαζί τους έμαθα πώς γίνεται να αναπτύσσεις μια εγρήγορση στα αντανακλαστικά σου, να είναι ταυτόχρονα και πομπός και δέκτης. Δεν είναι ένας τυφλός ή μια κωφή που χορεύουν! Δεν είναι αυτό που ίσως ακούμε ακόμα ή και λέμε ακόμα “πω πω, ο κακόμοιρος, κοίτα πόσα μπορεί να κάνει!”. Καθόλου έτσι δεν είναι αυτοί οι άνθρωποι. Οι κοινωνικές δομές και η δική μας συμπεριφορά είναι τα εμπόδια στα όσα μπορούν να κάνουν, όχι η όποια αναπηρία τους. Μέσα στην ομάδα, αναπτύσσουν τη δική τους φωνή, που δεν είναι μόνο λέξεις ή ήχοι. Είναι στάση, κίνηση, συν-κίνηση, δράση, συναλλαγή, σύμπραξη, εγρήγορση που σου έλεγα».

«Την έννοια “πολίτης” περιγράφεις», της λέμε. «Ναι. Είναι πολιτικό. Είναι σε σύνδεση με την ομάδα. Είσαι η φωνή σου και η φωνή της. Είσαι οργανικό της κομμάτι. Αν σπάσει ένας κρίκος, έχει διαλυθεί. Αυτό δεν το καταλαβαίνουμε στην κοινωνία εκεί έξω. Αυτό που εγώ όμως έχω καταλάβει δουλεύοντας με αυτούς τους ανθρώπους, είναι πως μας μαθαίνουν όχι μόνο πώς να είμαστε “πολίτες”, αλλά πώς να είμαστε. Τελεία. Τα συμπεριληπτικά περιβάλλοντα (γιατί όλοι είμαστε διαφορετικοί) για μας είναι θεραπευτικά. Γιατί “γινόμαστε” ολόκληροι μέσα τους», καταλήγει.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Από σήμερα Σάββατο 20/4 έως και τη Δευτέρα 22/4, στο ΠΛΥΦΑ (Κορυτσάς 39, Βοτανικός). Ωρες παραστάσεων: Σάββατο & Κυριακή: 12.00, 13.00, 14.00 και Δευτέρα: 18.30, 19.30, 20.30. Στον χώρο υποδοχής θα υπάρχει διερμηνέας ΕΝΓ για την εξυπηρέτηση του κοινού. Ο χώρος είναι προσβάσιμος για χρήστριες/ες αμαξιδίων. Λόγω περιορισμένων θέσεων απαιτείται προκράτηση (στα τηλ.: 6972999996, 6988069699 και μέσω του www.ticketservices.gr). Γενική είσοδος: 10€. Μειωμένο: 5€ (φοιτητές/τριες, άνεργοι/ες, ΑμεΑ, συνοδοί ΑμεΑ, άνω των 65 ετών).