Στην επικράτεια της νοσταλγίας

Εντονη αίσθηση αντικρουόμενων συμφραζομένων με κατέλαβε όταν οι πρώτες νότες από το βραβευμένο μιούζικαλ «Φίλα με, Καίτη» (Kiss me Kate) του Κόουλ Πόρτερ ξεχύθηκαν από τα μεγάφωνα, αντηχώντας στους γερασμένους τοίχους του Ηρωδείου (24/6/2015). Επί τρεισήμισι ώρες, η αβάσταχτης ελαφρότητας μουσική από το Μπρόντγουεϊ και η φορτωμένη μνήμες αύρα του ρωμαϊκού ωδείου, που φιλοξενεί επί 60 χρόνια το Φεστιβάλ Αθηνών, αρνήθηκαν πεισματικά να συναντηθούν. Ωστόσο, το κατάμεστο κοίλο και οι θερμές αντιδράσεις του κοινού έδειξαν ότι η πρόταση είχε παραλήπτες.

Γραμμένο το 1948, ενώ στην Ελλάδα η τραγωδία του Εμφυλίου όδευε προς τη «λύση» της, το διάσημο αριστούργημα του 57χρονου Κόουλ Πόρτερ λειτουργεί ως επιτομή του αμερικανικού μεσοπολεμικού μιούζικαλ και, αν σκεφτεί κανείς το «West Side Story» του Μπέρνσταϊν, που ακολούθησε 13 χρόνια αργότερα, παραδίδει τη σκυτάλη σε ό,τι έμελλε να ακολουθήσει.

Η παραγωγή ήταν εντεταγμένη στο φετινό πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών και υλοποιήθηκε με την Καμεράτα, που ενισχύθηκε με 19 σολίστες χάλκινων και ξύλινων πνευστών, κρουστών και νυκτών οργάνων, από σύνολο μονωδών όπερας και ελαφρού μουσικού θεάτρου, καθώς επίσης από ηθοποιούς και χορευτές. Το όλο διηύθυνε ο αρχιμουσικός Γιώργος Πέτρου, ο οποίος μαζί με τον σκηνοθέτη Πάρι Μέξη υπέγραψαν τη μετάφραση και έκαναν τη σκηνοθεσία. Παρακολουθήσαμε την παράσταση αποκομίζοντας ανάμεικτες, άνισες εντυπώσεις, που οφείλονταν εν μέρει στο ίδιο το έργο και εν μέρει στην υλοποίησή του.

Ιστορικά, το «Φίλα με, Καίτη» υπήρξε τεράστια επιτυχία. Ομως, ύστερα από 67 χρόνια μουσικών και άλλων εξελίξεων, πολλές από τις μουσικοθεατρικές συμβάσεις του έχουν ξεπεραστεί, συνεπώς η παρακολούθησή του πατά, κυρίως, στη νοσταλγία. Καταφανώς χαμηλού κόστους, η παραγωγή άντλησε το μέγιστο από το δεδομένο ανθρώπινο και φυσικό υλικό.

Η σκηνοθεσία των Πέτρου/Μέξη υποστήριξε έξοχα το έργο, με ισορροπημένες δόσεις χιούμορ, καρατερίστικο στιλιζάρισμα, ωραίους ρυθμούς, σωστά κλιμακωμένη παράπλευρη δράση, έξυπνη αξιοποίηση/καθοδήγηση της φυσικής μανιέρας κάθε ερμηνευτή. Θαυμάσια ήταν η συνεισφορά του Τζον Τοντ με τις κινητικές, άμεσα ρυθμικές, θεατρικές χορογραφίες, που ισορροπούσαν αβίαστα τις αυτονόητες ιστορικές αναφορές. Το θέαμα υπηρέτησαν καλά τα κοστούμια εποχής -Σέξπιρ μεταφερμένος στην Ιταλία των ‘50s- της έμπειρης Αλεξίας Θεοδωράκη και οι φωτισμοί του Γιώργου Τέλλου όρισαν σωστά χώρους και διαθέσεις, χειρίστηκαν εναλλαγές και εφέ.

Μουσικά το όλο χαρακτήρισε κατ’ αρχήν η εξαιρετική διεύθυνση του Γιώργου Πέτρου, που ζωντάνεψε τη μουσικολογικά αποκατεστημένη, αυθεντική ενορχήστρωση του Ρόμπερτ Ράσελ Μπένετ, με θαυμαστή ελαφρότητα, σβελτάδα και άνεση, τονίζοντας όπου, όσο και όπως έπρεπε τις αναφορές στην τζαζ και σε άλλα είδη. Εύλογα, το όλο ακρόαμα υποστηρίχθηκε από διακριτική ηχητική ενίσχυση, που, τεχνικά, θα μπορούσε να ήταν και καλύτερη.

Απολαυστικές Ειρήνη Καράγιαννη-Νάντια Κοντογιώργη

Μερικώς συμβιβαστική ήχησε η φωνητική διανομή, που στελεχώθηκε από τραγουδιστές της όπερας και του ελαφρού μουσικού θεάτρου, δίνοντας ένα ερμηνευτικά και ηχητικά μεικτό αποτέλεσμα. Εξαιρετική από κάθε άποψη ήταν η Νάντια Κοντογιώργη ως Λόις Λέιν/Μπιάνκα: «γατούλα», ανάλαφρη, άνετη, πικάντικη, επικοινωνιακή και με σωστό τραγούδι. Το βασικό ζεύγος πρωταγωνιστών ενσάρκωσαν δύο μονωδοί όπερας.

Η μεσόφωνος Ειρήνη Καράγιαννη υπήρξε μια απολαυστικά μεγαιροειδής Λίλι Βανέσι/Κατερίνα: ως σκηνική παρουσία, πειστικά άγρια και φοβιστική, ντίβα και σέξι, αλλά και μουσικά καλοτραγουδισμένη. Αντίθετα, ξένισε συνολικά η συμμετοχή του βαρύτονου Χάρη Αδριανού: ως Φρεντ Γκράχαμ/Πετρούκιος προσέδωσε υπερβολικά μπουφόνικο/κωμικό τόνο σε έναν χαρακτήρα που, αν και μουσικά καλοτραγουδισμένος, θα όφειλε να είναι επακριβώς το αρσενικό αντίστοιχο της Λίλι Βανέσι/Κατερίνας. Ικανοί, γεμάτη νεανική ενέργεια performers, οι Ιάσων Μανδηλάς (Μπιλ Καλχούν) και Γιάννης Φίλιας (Ορτένσιος) ενσάρκωσαν με νεανική φρεσκάδα, άνεση και αθλητική σβελτάδα τους ρόλους τους και επιπλέον συμμετείχαν με θαυμαστή άνεση στα εκτενή μουσικοχορευτικά κομμάτια.

Ρόλους αποκλειστικά πρόζας ανέλαβαν ηθοποιοί. Συμμετοχή που υποτίθεται έκλεινε το μάτι στο μεγάλο -τηλεοπτικό, κινηματογραφικό, επιθεωρησιακό;- κοινό, ο 84χρονος Κώστας Βουτσάς υπήρξε ένας θεατρικά θαμπός, κουρασμένος Χάρι Τρέβορ/Μπατίστα.

Εξαιρετικοί αποδείχτηκαν οι Αλέξανδρος Μυλωνάς και Δημήτρης Ναλμπάντης στο καρικατουρίστικα καρατερίστικο δίδυμο των εκβιαστών του υποκόσμου, κάπως ετοιματζίδικη η φωνακλάδικη εμφάνιση του Χάρη Ρώμα στη σύντομη παρουσία/βινιέτα του σούπερ γκόμενου Ναυάρχου Χάρισον Χάουελ. Καλό ήταν το δωδεκαμελές φωνητικό σύνολο λυρικών μονωδών, που συμμετείχαν ενεργά στη δράση, τραγουδώντας και χορεύοντας. Αριστα εκπαιδευμένοι και προετοιμασμένοι από τον Τζον Τοντ, «έδεσαν» άψογα ως σύνολο, πλαισιώνοντας σωστά τους επαγγελματίες χορευτές στα άκρως απαιτητικά, εκτενή χορευτικά κομμάτια.

Δεν ξέρω αν το «Φίλα με, Καίτη» είχε προτεραιότητα στο να καλύψει βασικά κενά από τα ακούσματά μας ούτε αν η ετεροχρονισμένη συνάντησή του με το ελληνικό κοινό -έχει προηγηθεί πριν από 45 χρόνια η ΕΛΣ- προσφέρει κάτι σημαντικό πέρα από τρεισήμισι ώρες νοσταλγίας, ωραίων μελωδιών, θεαματικού χορού και κάποιων στιγμών γέλιου... Οχι ότι κι αυτά δεν είναι σημαντικά. Ειδικά σήμερα. Ομως, από το πρόγραμμα ενός εθνικού φεστιβάλ στο οποίο η κλασική μουσική έχει καταντήσει -περί κατάντιας πρόκειται!- να υπηρετείται καταφανώς προσχηματικά, για να μην πω με τη λογική αναγκαστικού φιλοξενούμενου, λείπουν άλλα, πολύ σημαντικότερα ακούσματα.