Μαγικές μουσικές στιγμές «Ελευθερίας»

Οι μουσικοί είχαν αφήσει στην άκρη τα επίσημα ενδύματα και δήλωναν την παρουσία τους φορώντας τα χαρακτηριστικά λευκά και μπλε μπλουζάκια με το λογότυπο του φεστιβάλ και τη λέξη «Ελευθερία». Τα πιτσιρίκια-εθελοντές έκαναν «χαρτογράφηση» του χώρου που πρώτη φορά θα φιλοξενούσε το θεσμό. Τα iPad είχαν πάρει θέση στα αναλογία των σολίστ οι οποίοι ευεργετήθηκαν από την τεχνολογία και δεν κυνηγούσαν με το πρώτο αεράκι τις παρτιτούρες τους – όπως συνέβαινε τα πρώτα χρόνια. Ενώ, οι προσδοκίες για ένα πενθήμερο γεμάτο κορυφαίες συνθέσεις, παγκόσμιες πρεμιέρες, έμπνευση, συνδημιουργία και –γιατί όχι;– επιστροφή στη μουσική μας κανονικότητα ήταν σαφείς στα πρόσωπα όσων συναντούσες στο νησί.

Επτά καλοκαίρια τώρα, το Διεθνές Φεστιβάλ Μουσικής Μολύβου διεκδικεί με αξιώσεις τη θέση του στα ευρωπαϊκά μουσικά δρώμενα και τα καταφέρνει σε αντίξοες και πρωτοφανείς συνθήκες (από τη δοκιμασία του προσφυγικού τα πρώτα χρόνια μέχρι τη σημερινή πανδημία).

Κι όμως, η διοργάνωση που πραγματοποιήθηκε με θέμα την «Ελευθερία» (τιμώντας με τη σειρά του τα 200 Χρόνια Ελληνικής Επανάστασης) ξεκίνησε το 2015 ως μια δροσερή έμπνευση τριών νέων παιδιών (Κυβέλη και Δανάη Ντέρκεν, Δημήτρης Τρυφών), βαδίζει σε μια πρώτη ωριμότητα κι αποδεικνύει αφενός το διεθνή της χαρακτήρα, αφετέρου την υψηλή καλλιτεχνική της αξία. Στον Μόλυβο, πλέον, όχι μόνο συγκεντρώνονται σημαντικοί μουσικοί από όλο τον κόσμο, παρουσιάζοντας απαιτητικά έργα αλλά δίνεται χώρος στην πρωτότυπη δημιουργία. Αυτό συνέβη φέτος με την Κωνσταντία Γουρζή στην οποία ανέθεσαν ένα νέο έργο κι εκείνη μελοποίησε ποιήματα του κύκλου «Τραγούδια των Ελλήνων», του Γερμανού φιλέλληνα ποιητή Βίλχελμ Μίλερ (τα ερμήνευσε συγκινητικά ο τενόρος Γιούλιαν Πρεγκαρντιέν με τις πιανίστριες Κυβέλη και Δανάη Ντέρκεν).

«Παρά τις αντιξοότητες προσφέρουμε στους διεθνείς προσκεκλημένους μουσικούς και στο ακροατήριο τις κατάλληλες συνθήκες για απολύτως επιτυχείς συναυλίες. Εν μέσω μιας ακόμη εθνικής δοκιμασίας, το όνομα της ακριτικής Λέσβου ακούγεται με θαυμασμό στην Ευρώπη. Ο πολιτισμός είναι κινητήριος μοχλός για ανάπτυξη κι εμείς αυτό εξυπηρετούμε», ανέφερε η Διευθύνουσα Σύμβουλος του Φεστιβάλ, Λητώ Ντάκου. Ενώ, ο Υφυπουργός Πολιτισμού Νικόλας Γιατρομανωλάκης, που δεύτερη συνεχή χρόνια στήριξε με την παρουσία του το θεσμό, επαίνεσε την «υψηλή του ποιότητα, την ευελιξία, το ταλέντο του θεσμού να βρίσκει τρόπο μέσα από τις δυσκολίες να γίνεται δυνατότερο».

Με το κάστρο στο φόντο, σαν φωτοστέφανο, να παραμένει κλειστό καθώς πραγματοποιούνται έργα αποκατάστασης, ώστε να υποδεχτεί μελλοντικά με ασφάλεια το κοινό του φεστιβάλ, ο αύλειος χώρος του Δημοτικού Σχολείου Μολύβου, που είχε φωτιστεί ειδικά για την περίσταση από τον γνωστό σκηνοθέτη Δήμο Αβδελιώδη, αποδείχτηκε έξοχο μέρος για τη μεταβατική αυτή περίοδο.

Οι αίθουσες μέσα στο πέτρινο κτίριο άλλαζαν χρώμα όσο, την πρώτη βραδιά (με τίτλο «Φλόγα της γνώσης»), ο μύθος του Προμηθέα εξελισσόταν έτσι όπως ο Μπετόβεν τον εμπνεύστηκε ανατρέχοντας στο αρχαίο σύμβολο της ελευθερίας και το «Κουιντέτο με πιάνο σε λα μείζονα, έργο 81» του Ντβόρζακ σκορπούσε στον ουρανό του Μολύβου έξοχους, λαϊκότροπης έμπνευσης χορούς.

Η δεύτερη συναυλία (αφιερωμένη στην πρόσφατα χαμένη Μαρία Τσάκος που υποστήριξε το φεστιβάλ από τα αρχικά του βήματα) ονομάστηκε «Εγκλεισμός» και για «πρωταγωνιστές» είχε τον Μότσαρτ, τον Μέντελσον, τον Σούμπερτ, οι συνθέσεις των οποίων μιλούσαν για ήρωες που δεν μπορούν να ξεφύγουν από τις εσωτερικές τους συγκρούσεις.

Από τις κορυφαίες, ωστόσο, στιγμές του φετινού Φεστιβάλ ήταν η μεσημεριανή συναυλία της 18ης Αυγούστου, με το έργο «Επανάσταση» από τη «Συμφωνία 1821», που ο Ελληνορουμάνος συνθέτης Νικόλαος Αστρινίδης έγραψε για τα 150 χρόνια από την Επανάσταση του 1821. Η ερμηνεία του έργου από τον Γιούλιαν Πρεγκαρντιέν και τους εξαιρετικούς μουσικούς ολοκληρώθηκε με τον Εθνικό μας Υμνο και βρήκε τους θεατές με δάκρυα στα μάτια, όρθιους κι ευγνώμονες για τη μαγική μουσική στιγμή που μοιράστηκαν.

Την τρίτη μέρα (18/8) ήρθε η σειρά για την «Ελευθερία» και την πιανιστική σύνθεση «Songs for Hellas» της Κ. Γουρζή, η οποία, αναφερόμενη στο έργο της αλλά και τη σκληρή επικαιρότητα του Αυγούστου, είπε: «Η Ελλάδα περνάει δύσκολες ημέρες και αυτά τα φανταστικά κορίτσια, με φαντασία, ευελιξία, φυσικότητα, έδειξαν ότι ο πολιτισμός είναι το μόνο πράγμα που μας ενώνει».

Η δημιουργία της απέφυγε μουσικές αναφορές και ευκολίες, αν και έκλεινε με καθαρά ελληνικές νότες, εξέφρασε τον δυναμισμό, ήταν συγκινητική, αποθέωσε στίχους όπως «Χωρίς ελευθερία τι θα ’σουνα Ελλάς; Χωρίς εσένα Ελλάς τι θα ’τανε ο κόσμος;», που οι μουσικοί ζήτησαν από το κοινό να τραγουδήσει μαζί τους, ολοκληρώνοντας ιδανικά τη βραδιά.

Οσο για το φινάλε (19/8), ο «Ανθρωπισμός» ήταν το θέμα του και η επιλογή του έργου του Ζορζ Ενέσκου «String Octet in C major op. 7» αποδείχτηκε σοφή. Οχι μόνο γιατί λόγω της εξαιρετικής τεχνικής πολυπλοκότητας σπάνια το ακούμε σε συναυλίες, αλλά γιατί είναι μια ονειρική σύνθεση που παρουσιάστηκε υποδειγματικά, επιβεβαιώνοντας πως το Διεθνές Φεστιβάλ Μουσικής Μολύβου είναι πια μια κουκκίδα στον μουσικό χάρτη όπου η μαγεία περισσεύει...