Είναι αφελές να λέμε ότι η ζωγραφική τελείωσε

Εικόνες που κινούνται στα όρια μεταξύ πραγματικότητας και ψευδαίσθησης, «που ακροβατούν ανάμεσα στην καθημερινότητα, το αίνιγμα και τη μαγεία», παρουσιάζει ο Τζουλιάνο Καγκλής στην ατομική του έκθεση ζωγραφικής με τίτλο «the grand illusion» («η μεγάλη ψευδαίσθηση»). Στην αίθουσα τέχνης «έ κ φ ρ α σ η» παίρνουν τις θέσεις τους δεκατέσσερα έργα μεγάλων και μικρών διαστάσεων για τα εγκαίνια της Πέμπτης (15 Ιανουαρίου). Ορισμένα ξεκίνησαν σαν ιδέες το 2013 και όλα μαζί δουλεύτηκαν τη χρονιά που μας πέρασε.

Λάτρης της ζωγραφικής, την οποία θεωρεί ανοιχτό πεδίο για έκφραση και πειραματισμό, εμφανίζεται στο μεγάλο κοινό έναν χρόνο μετά το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για νέο ζωγράφο κάτω των 40 ετών. «Ηταν πολύ ευχάριστη επιβράβευση, αλλά αν πιστέψεις ότι είσαι καλός σε κάτι, υπάρχει ο κίνδυνος να το αναπαραγάγεις και να χάσεις την απόλαυση της περιπέτειας. Το κλισέ του ζωγράφου-αιώνιου μαθητή είναι ο στόχος μου», μας λέει.

Με αυτοβιογραφικές νύξεις και σαφή πρόθεση να παίξει με την έννοια της εικόνας, να την «πειράξει», ο Τζουλιάνο Καγκλής προσκαλεί τους θεατές να φωτίσουν τους καινούργιους του πίνακες με τη δική τους ματιά. Σπούδασε στην ΑΣΚΤ (ζωγραφική με τους Τριαντάφυλλο Πατρασκίδη και Μαρτίνο Γαβαθά, χαρακτική με τον Γιώργο Μήλιο). Το 2003 απέσπασε υποτροφία από το Ιδρυμα Κρατικών Υποτροφιών και το 2013 από την Ακαδημία Αθηνών. Εχει παρουσιάσει δουλειές του σε επτά ατομικές εκθέσεις και πολλές ομαδικές.

• Ο τίτλος της έκθεσης, «the grand illusion» συμπυκνώνει το νόημα των έργων;

Θα έλεγα ότι είναι ένα μικρό αίνιγμα που αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στην ψευδαίσθηση της ζωής, της τέχνης και της ίδιας της έκθεσης. Δίνει στον θεατή το κλειδί να κοιτάξει τα έργα με μια διάθεση που δεν θα τον περιορίσει. Το όποιο νόημα, όμως, συμπυκνώνεται στα ίδια τα έργα.

• Τι σας ενδιαφέρει περισσότερο στη ζωγραφική πράξη;

Είναι πολλά μαζί: ένα πρωτόγονο παιχνίδι με την ύλη, μια συνεχής προσπάθεια να επανεφεύρεις τον εαυτό σου, πάθος για μια τέχνη που προηγήθηκε και είναι ζωντανή. Είναι η ικανοποίηση της δημιουργικότητας που έχουμε όλοι μέσα μας, μια «μαγική» στιγμιαία καταγραφή του εφήμερου, που σταθεροποιείται στην αιωνιότητα και ακόμα ένα σωρό άλλα πράγματα.

• Η ζωγραφική θεωρήθηκε τις τελευταίες δεκαετίες ακόμα και «ξεπερασμένο» μέσο καλλιτεχνικής έκφρασης, ιδιαίτερα από τους νεότερους. Ωστόσο βλέπουμε να ανακτά το χαμένο έδαφος. Τι πιστεύετε για τη δύναμη της διαχρονίας της;

Είναι πολύ αφελής η σκέψη ότι ένα μέσο έχει «τελειώσει». Προτιμώ να βλέπω το έργο και όχι τα μέσα που ο καλλιτέχνης χρησιμοποίησε. Τώρα, σαν θεατής της ζωγραφικής αλλά και σαν ζωγράφος ο ίδιος, χαίρομαι που βλέπω όλο και περισσότερα έργα της τέχνης μου να παίρνουν πια τη θέση τους. Αλλά δεν είναι τόσο απλό. Στο πλαίσιο αυτής της «επιστροφής» βλέπεις συχνά μια ζωγραφική που δεν δημιουργεί, αλλά αναβιώνει το παρελθόν, ή μια ζωγραφική «μοντέρνα» χωρίς κανένα παρελθόν, που καμαρώνει με αφέλεια για τα επιτεύγματά της, χωρίς γνώση του τι προηγήθηκε. Με ενδιαφέρει το καλό έργο, όχι το καλό ζωγραφικό έργο.

• Τι σας επηρέασε περισσότερο για τα συγκεκριμένα έργα, «που κινούνται ανάμεσα στην πραγματικότητα και την ψευδαίσθηση», όπως έχετε δηλώσει;

Οδηγείσαι σε μια φόρμα γιατί δεν μπορείς να δουλέψεις διαφορετικά. Πιστεύω ότι ο τρόπος της εκτέλεσης είναι ένα κράμα του ταμπεραμέντου μας, των πραγμάτων που έχουν σταλάξει με τα χρόνια μέσα μας εικόνες από ζωγραφική, ιδέες, επιρροές, αναμνήσεις, όλα αυτά που μας έχουν σημαδέψει. Οταν κάποιος αφήνεται, βγαίνουν αβίαστα, χωρίς καν να το επιδιώκει. Δεν είναι καθόλου εύκολο όμως να αφήνεσαι, γι’ αυτό και ο Πικάσο έλεγε ότι ήθελε να ζωγραφίζει όπως τα παιδιά.

• Πώς θα συστήνατε τα έργα στο κοινό; Γράφετε «ζωγραφίζω μία μορφή και αμέσως την καταστρέφω. Γιατί είναι απλά μια εκδοχή της πραγματικότητας ή κάποια επιφανειακή εκδοχή της. Πρέπει να το χαλάσω, να πάω κάπου παραπέρα, να σκάψω πίσω από την επιφάνεια».

Θα ήθελα να τα δουν χωρίς προκαταλήψεις. Να αφεθεί ο καθένας στο όποιο ερέθισμα. Γι’ αυτό και οι τίτλοι τους αφήνουν πολλά περιθώρια. Παλιότερα ήθελα να καθοδηγώ περισσότερο τον θεατή, πλέον με ενδιαφέρει πολύ η ματιά του.

• Είναι εύκολο να ζήσει σήμερα κάποιος κάνοντας ζωγραφική;

Δεν είναι εύκολο, δεν είναι όμως αδύνατο. Η δουλειά κάποια στιγμή επιβραβεύεται, αλλά στην περίοδο των «ισχνών αγελάδων» ζεις ρομαντικά, σαν τον φτωχό ζωγράφο των μυθιστορημάτων. Οταν αποφάσισα να πάω στη Σχολή Καλών Τεχνών ποτέ δεν σκέφτηκα ότι θα ζήσω από αυτό.

• Ποιο είναι το σχόλιό σας για το μακελειό στο «Charlie Hebdo» και ό,τι ακολούθησε τις προηγούμενες ημέρες στο Παρίσι;

Είμαι ακόμα σοκαρισμένος γι’ αυτό που συνέβη. Το σχόλιό μου δεν θέλω να διαφέρει από το αυτονόητο σχόλιο κάθε πολίτη: «όχι στον σκοταδισμό του Μεσαίωνα».

Info:

15 Ιανουαρίου – 14 Φεβρουαρίου, αίθουσα τέχνης «έ κ φ ρ α σ η – γιάννα γραμματοπούλου», Βαλαωρίτου 9α, Αθήνα, τηλ. 210-3607598.