Ενα αφιέρωμα στο ύστερο έργο της Βάσως Κατράκη οργανώνει η Roma Gallery, με την έκθεση «Αλγεινά σώματα». Μια επιλογή από εμβληματικές χαράξεις σε πέτρα, σε επιμέλεια της ιστορικού τέχνης Αλιας Τσαγκάρη, που αναδεικνύει τον χειρισμό του σώματος από την κορυφαία Ελληνίδα χαράκτρια ως θεματογραφικό, συμβολικό και πολιτικό πεδίο. Οχι τυχαία, αφού από νωρίς η Κατράκη ασπάστηκε τις πρωτοποριακές ιδέες της εποχής της και της μοντέρνας τέχνης και αγωνίστηκε για την ελευθερία και την ισότητα.
Χαράσσονται στη μνήμη οι διαχρονικές συνθέσεις της Βάσως Κατράκη (Αιτωλικό, 5 Ιουλίου 1914 - Αθήνα, 27 Δεκεμβρίου 1988). Με τις στιβαρές ραδινές μορφές και τη δωρική λιτότητά τους, μεταφέρουν έναν ρηξικέλευθο στοχασμό πάνω στον ιστορικό χρόνο, την ανθρώπινη κατάσταση και τη μαρτυρία του σώματος ως φορέα συλλογικής μνήμης και συνείδησης.
«Το ανθρώπινο σώμα στα ύστερα έργα της Κατράκη δεν είναι απλώς αντικείμενο αναπαράστασης, αλλά μια ιδεολογική και μορφοπλαστική συνισταμένη που επαναδιαπραγματεύεται τον ανθρωπομορφικό μύθο. Οι μορφές της, απογυμνωμένες από περιγραφικές ή διακοσμητικές λεπτομέρειες, αποκτούν αρχέτυπη υπόσταση, εγγεγραμμένες σε έναν αδιάρρηκτο χωρικό πυρήνα, όπου το βάθος δεν λειτουργεί ως κενό, αλλά ως οργανική συνέχεια της ύλης», επισημαίνει η επιμελήτρια. «Η σωματικότητα των χαράξεων σε πέτρα ενσαρκώνει την αλγεινή υπόσταση της ανθρώπινης ύπαρξης, στο μεταίχμιο μεταξύ νεκρικής ακαμψίας και υπαρξιακής έντασης. Η ανθρωποκεντρική αυτή γλώσσα δεν αναλώνεται σε ρητορικούς εξωραϊσμούς· αντίθετα, προβάλλει σώματα τραχιά, κατακερματισμένα, που υπερβαίνουν το ατομικό για να εγγραφούν στη συλλογική μνήμη».
Ιδιαίτερα στα έργα της ύστερης περιόδου της εμβληματικής χαράκτριας, το ανθρώπινο σώμα αποκτά ιδιαίτερο πολιτικό βάρος. «Στην περίφημη σειρά συνθέσεων «Κατάσταση», το ακρωτηριασμένο σώμα συνδιαλέγεται με το αγκαθωτό συρματόπλεγμα, σε μια σχηματική διαμεσολάβηση της βίας και του εγκλεισμού», υπενθυμίζει η Αλια Τσαγκάρη. «Οι μορφές, παγιδευμένες σε έναν ασφυκτικό χώρο, διαρρηγνύουν το βλέμμα του θεατή, ανατρέποντας την κρατική ρητορική της «εξυγίανσης» που επέβαλε η δικτατορία των συνταγματαρχών. Εδώ, η σωματική παραμόρφωση δεν είναι προϊόν μοντερνιστικής διατύπωσης και φορμαλιστικού κατακερματισμού αλλά ζέουσα αναγκαιότητα».
Και όταν η θεματολογία της εκτείνεται στη ζωική μορφή, εκείνη διερευνά την αυτοαναφορικότητα της ύπαρξης. «Τα άλογα, με τις στιβαρές, τονισμένες καμπύλες τους και τις έντονες χαράξεις, διατηρούν μια αρχαϊκή ακαμψία. Ο τρόπος με τον οποίο εγγράφονται στην επιφάνεια της πέτρας αναδεικνύει τη σωματικότητα ως καταλυτική δύναμη που εκτείνεται πέραν της ανθρώπινης εμπειρίας», αναφέρει η επιμελήτρια της έκθεσης, τονίζοντας: «Με την τεχνική της χάραξης στον ψαμμίτη, η καλλιτέχνις ενσωματώνει την υλικότητα στο εικαστικό της αφήγημα, καθιστώντας τη χάραξη μια διαλεκτική διαδικασία μεταξύ ύλης και σωματικής απόδοσης».
Η έκθεση θα διαρκέσει έως 3 Μαΐου. Διεύθυνση: Ρώμα 5, Αθήνα. Ωρες λειτουργίας: Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή: 11.00-20.00, Τετάρτη, Σάββατο: 11.00-16.00. Είσοδος ελεύθερη.
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας