Βαρετός και καταθλιπτικός Μπάνκσι

Αύριο θα ξαναρχίσει η online πώληση εισιτηρίων για το θεματικό πάρκο Dismaland του Μπάνκσι, που άνοιξε τις πύλες του την Παρασκευή σε ένα εγκαταλειμμένο, παραθαλάσσιο δημόσιο χώρο αναψυχης στο Γουέστον-Σούπερ-Μέιρ στο Σόμερσετ της Αγγλίας. Είναι τόσο μεγάλη η ζήτηση, που το σάιτ τα ’φτυσε όταν δέχτηκε πάνω από 6 εκατομμύρια χτυπήματα μαζί.

Ο Μπάνκσι τα κατάφερε και ξανάγινε το κέντρο της δημοσιότητας με ένα μεγάλο πρότζεκτ, που και ο ίδιος το διαφημίζει, αντίθετα με τις συνήθειές του, δίνοντας αποκλειστική συνέντευξη στην «Γκάρντιαν».

Ειρωνικός, όπως πάντα, ο πιο διάσημος street artist του κόσμου, δηλώνει ότι θεωρεί την Dismaland μια έκθεση τέχνης που στοχεύει στο ιδανικό κοινό: «τις οικογένειες με χαμηλό εισόδημα που κάνουν διακοπές».

Εξηγεί ότι επέλεξε τον αχανή αυτό παρηκμασμένο χώρο, γιατί «όταν εκθέτεις τέχνη σε μια μικρή παραθαλάσσια πόλη δεν έχεις άλλους ανταγωνιστές εκτός από τα γαϊδούρια».

Και επαναλαμβάνει την κριτική του στα μουσεία. «Το χειρότερο πλαίσιο για να δεις τέχνη είναι η τέχνη». Μάλιστα.

Οι πρώτοι που ενθουσιάστηκαν με την ιδέα της Dismaland είναι, πάντως, οι ντόπιοι. Η μικρή κοινότητα υπολογίζει ότι τα έσοδα από τους επισκέπτες θα φτάσουν τα 6 εκατ. λίρες.

Σ’ αυτήν αφιέρωσε, άλλωστε, ο Μπάνκσι την πρώτη μέρα, την Παρασκευή. Μοιράστηκαν στους κατοίκους της δυο χιλιάδες δωρεάν εισιτήρια, τόσους επισκέπτες αντέχει ταυτόχρονα η Dismaland.

Από την επόμενη μέρα, όμως, και με το σάιτ νεκρό, άρχισε ο χαμός. Το Σαββατοκύριακο σχηματίστηκαν τεράστιες ουρές ανθρώπων, που είχαν ταξιδέψει από κάθε άκρη της Αγγλίας.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του αγγλικού Τύπου, περίμεναν και τέσσερις ώρες για να μπουν στο πάρκο. Θα μείνει ανοιχτό μέχρι 27 Σεπτεμβρίου και κάθε μέρα δεν θα μπαίνουν πάνω απο δύο χιλιάδες.

Οταν θα συμπληρώνεται ο αριθμός, ένας θα βγαίνει, ένας θα μπαίνει. Οργανωμένα πράγματα.

Τώρα, επί της ουσίας, η Dismaland είναι ένα πάρκο «διασκέδασης» με όλες τις εμμονές του Μπάνκσι. Εχει όλα τα γνωστά, μέχρι και Κάστρο της Σταχτοπούτας, αλλά κυριαρχεί η πολιτική κριτική μιας φασιστικής κοινωνίας ελέγχου, παρακολούθησης, καταναλωτισμού και απάθειας.

Ο Μπάνσκι, εκτός από δικά του έργα, διάλεξε και άλλους 50 γνωστούς καλλιτέχνες, που θαυμάζει. «Ενδιαφέρον και αναζωογονητικό πράγμα η επιμέλεια», δηλώνει στην «Γκάρντιαν».

Και αυτή, που όπως κάθε βρετανική εφημερίδα έστειλε αμέσως τον κριτικό τέχνη της να δει απο κοντά την Dismaland, έσπευσε να τον αποκαθηλώσει.

Ο Τζόναθαν Τζόουνς δηλώνει πως η Dismaland είναι απλώς ένα «μιντιακό φαινόμενο, ένα μέρος που πηγαίνεις για να αγγίξεις τη μαγεία της διασημότητας του Μπάνκσι, που πηγαίνεις για να πεις ότι πήγες, γι’ αυτό και όλοι βγάζουν φωτογραφίες, είναι άλλωστε πιο ωραίες οι φωτογραφίες από το ίδιο το πάρκο. Ο Μπάνκσι δημιούργησε κάτι πραγματικά καταθλιπτικό. Εντάξει, δεν μας υποσχέθηκε ότι θα έχει πλακα, αλλά όχι πια και τόση κατάθλιψη. Σαν εμπειρία είναι φτωχή, άδεια και, για να είμαι ειλικρινής, πολύ βαρετή», γράφει ο κριτικός τέχνης.

Βρίσκει, με άλλα λόγια, ότι ο Μπάνκσι μάζεψε σε μια παραλία «πολλή, κακή τέχνη». Χαρακτηρίζει τα νέα δικά του έργα «μονοδιάστατα και πολεμικα, χωρίς ίχνος ποιητικής αίσθησης», το ίδιο και των άλλων καλλιτεχνών.

Μόνο ένα έργο τού Ντάμιεν Χιρστ ξεχωρίζει (ένας μονόκερος σε μια βιτρίνα με χρυσό πλαίσιο) και καταλήγει: «Στην πραγματικότητα, τα λαϊκά λούνα παρκ και τα κιόσκια στα ροκ φεστιβάλ είναι περισσότερο ανατρεπτικά. Γιατί είναι χαρούμενα».