Στον Απόλλωνα μόνο με ραντεβού

Eρημο νησί στη μέση του πελάγους είναι αυτή τη στιγμή η ιερή Δήλος. Χωρίς φύλακες και προσωπικό, με κλειστό το Μουσείο, το πωλητήριο, το αναψυκτήριο, τους κοινόχρηστους χώρους. Εμειναν να την προστατεύουν τα κύματα της θάλασσας και οι θεοί που λατρεύτηκαν εκεί.

Η Δήλος, ο μεγαλύτερος αρχαιολογικός χώρος μας και ένας από τους σημαντικότερους διεθνώς, προστατευόμενο Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO από το 1990, με υψηλή επισκεψιμότητα κατά τους θερινούς μήνες, διαθέτει ελάχιστο προσωπικό. Ως εκ τούτου δεν μπορεί να λειτουργήσει. Το υπουργείο Πολιτισμού εξέδωσε τη λακωνική ανακοίνωση: «Ο αρχαιολογικός χώρος και το Μουσείο Δήλου προσωρινά και για λίγες μέρες δεν είναι επισκέψιμα για λόγους ασφαλείας. Τμήματα του χώρου και το Μουσείο θα είναι επισκέψιμα ύστερα από συνεννόηση με την αρμόδια Εφορεία, από Δευτέρα έως Παρασκευή 8.00-3.00. Από τις αρχές Απριλίου αποκαθίσταται η ομαλή λειτουργία του αρχαιολογικού χώρου Δήλου με διευρυμένο ωράριο».

Η Δήλος έχει έλλειψη προσωπικού, τουλάχιστον από τον περασμένο Νοέμβριο, όταν ολοκληρώθηκαν οι συμβάσεις των εποχικών υπαλλήλων και αποχώρησαν. Με την αλλαγή στον οργανισμό του υπουργείου Πολιτισμού στις 28 Οκτωβρίου 2014 ο αρχαιολόγος Δημήτρης Αθανασούλης μετακινήθηκε (από την 25η Eφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Αργολίδας-Αρκαδίας-Κορινθίας) στη διεύθυνση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων. Με έγγραφό του προς το υπουργείο Πολιτισμού τον Δεκέμβριο, ένα μήνα μετά, ενημέρωνε την τότε πολιτική ηγεσία για τα προβλήματα της υπηρεσίας.

Οι περικοπές προσωπικού, οι συνταξιοδοτήσεις και οι δύσκολες συνθήκες διαβίωσης, καθώς τον χειμώνα δεν υπάρχει συγκοινωνία που να συνδέει τη Δήλο με τη Μύκονο με αποτέλεσμα οι υπάλληλοι να υποχρεούνται να μένουν στο νησί (ως ερημίτες), είναι ορισμένοι από τους λόγους της σημερινής κατάστασης.

«Με τις υπάρχουσες συνθήκες δεν είναι δυνατόν να λειτουργεί συνέχεια ο αρχαιολογικός χώρος, για λόγους ασφαλείας. Για τις επόμενες δεκαπέντε ημέρες, μέχρι να έρθουν οι εποχικοί υπάλληλοι, σε έκτακτες περιπτώσεις οργανωμένων γκρουπ είπαμε ότι θα ανοίγει ο χώρος με προσωπικό όλων των ειδικοτήτων από τις υπηρεσίες της Εφορείας Αρχαιοτήτων», λέει ο κ. Αθανασούλης.

Το δέχονται; «Ολοι οι υπάλληλοι θέλουν να βοηθήσουν και βάζουν πλάτη. Αναγνωρίζουν τη σημασία να είναι ανοιχτή η Δήλος. Αλλά ένας αρχαιολογικός χώρος αυτής της σημασίας και της ακτινοβολίας πρέπει να αποκτήσει κανονικότητα, να μη φτάνουμε σε αυτές τις καταστάσεις. Είμαι αισιόδοξος ότι θα επιλυθούν τα προβλήματα. Ο αν. υπουργός Πολιτισμού Νίκος Ξυδάκης τα έχει αντιληφθεί και προσπαθεί να δώσει λύση. Σε αυτή την κατεύθυνση πρέπει να κινηθεί και η τοπική αρχή», καταλήγει ο κ. Αθανασούλης.

Στις αρχές Απριλίου θα φτάσει στην υπηρεσία το εποχικό προσωπικό. Η Εφορεία ζήτησε τριάντα φύλακες. Θα φτάσουν δεκαεννέα, μαζί με δύο καθαρίστριες και τρεις εργατοτεχνίτες, ειδικότητες που επίσης παρουσιάζουν ελλείψεις, όπως και οι συντηρητές, για να μη μιλήσουμε για γιατρό. Οι εγκρίσεις για το έκτακτο προσωπικό έγιναν από τις προηγούμενες διοικήσεις του υπουργείου Πολιτισμού και ενώ υπήρξε παρέμβαση για την αύξηση του αριθμού από τον κ. Αθανασούλη, δεν ήταν δυνατόν να αλλάξουν οι προκηρύξεις.

Ακόμα ένα πρόβλημα της Δήλου είναι η μεγάλη αδυναμία του Δημοσίου, δηλαδή, η συντήρηση της περιουσίας του. Ιδιαίτερα παλιό είναι το κτίριο του Μουσείου, έχει ανάγκη από άμεση συντήρηση. «Πρέπει να αναπτυχθούν συνέργειες για την επίλυση των προβλημάτων. Να καταλάβουμε ότι τα αρχαία δεν είναι του υπουργείου Πολιτισμού, ανήκουν σε όλους μας. Ο καθένας μόνος του δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Για την ενίσχυση του προσωπικού και τη φύλαξη θα βρούμε λύσεις με το υπουργείο, αλλά στο θέμα της καθαριότητας και της αποψίλωσης του χώρου, για παράδειγμα, θα μπορούσε να βοηθήσει και ο δήμος. Οπως, επίσης, να επιλύσει το πρόβλημα της τακτικής συγκοινωνίας για το προσωπικό. Κάνουμε προκηρύξεις συντηρητών και βγαίνουν άγονες. Οι εργατοτεχνίτες θα προτιμήσουν να πάνε στη Μύκονο και στα άλλα νησιά... Σε τέτοιες ειδικές συνθήκες πρέπει να υπάρχει ευελιξία και να δίνονται μόνιμες λύσεις στα προβλήματα. Αλλιώς σε 8 μήνες, όταν φύγουν οι εποχικοί, τα ίδια ζητήματα θα έχουμε».

Τέλος, το ΥΠΠΟ διαβεβαίωσε ότι θα ανοίξουν το αναψυκτήριο και το πωλητήριο, αν και δεν έχει προκηρυχτεί η θέση υπαλλήλου από το ΤΑΠ.

Το έκτακτο προσωπικό για τους 33 αρχαιολογικούς χώρους και τα μουσεία, που θα λειτουργήσουν με θερινό διευρυμένο ωράριο (8.00 – 8.00), πρέπει να βρίσκεται στις θέσεις του την 1η Απριλίου. Δύσκολο. Με δεδομένο ότι το Πάσχα πέφτει νωρίς (5/4 των καθολικών, 12/4 των ορθοδόξων) κινδυνεύει να χαθεί η έναρξη της περιόδου. Μήπως πρέπει να συνεργαστούν άμεσα υπουργεία Πολιτισμού και Τουρισμού, αλλά και Περιφέρεια, Τοπική Αυτοδιοίκηση και κοινωνικοί φορείς;