Eίδα τη Νίνα Σιμόν

Μια ανοιξιάτικη μέρα του 1946, στην πόλη Τράιον της Νότιας Καρολίνας, η δεκατριάχρονη Γιούνις Κάθλιν Γουέιμον διασχίζει τη σκηνή και κάθεται μπροστά στο πιάνο. Η αίθουσα είναι κατάμεστη. Οι θεατές είναι όλοι λευκοί. Εκείνη ψάχνει στις πρώτες σειρές για να δει τους γονείς της. Τους εντοπίζει στο βάθος της αίθουσας.

Τους έχει απαγορευτεί να πλησιάσουν. Είναι μαύροι. Η μικρή σολίστ δηλώνει πως δεν πρόκειται να παίξει εάν οι γονείς της δεν κάτσουν στην πρώτη θέση. Η δασκάλα της προσπαθεί να τη νουθετήσει. Ολη η πόλη έχει έρθει για να την ακούσει. Εκείνη επιμένει. Οι γονείς της κάθονται. Η μισή αίθουσα αδειάζει. Οσοι έμειναν αποζημιώθηκαν με την πρώτη εμφάνιση μιας ιδιοφυούς μουσικού, μιας μεγάλης ντίβας. Η ντίβα που έγινε γνωστή με το όνομα Νίνα Σιμόν.

Ετσι αρχίζει η καινούργια ταινία για τη ζωή της αρχιέρειας της σόουλ Νίνα Σιμόν, «ΝΙΝΑ», που κυκλοφόρησε στην Αμερική, μία μέρα μετά τα γενέθλιά της. Η ταινία διχάζει την κοινή γνώμη και τους κριτικούς. Ενώ προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στους φανατικούς θαυμαστές της Νίνα Σιμόν. Γράφτηκε και σκηνοθετήθηκε από την πρωτοεμφανιζόμενη Σίνθια Μορτ.

Η επιλογή της ηθοποιού Zoe Saldana στον ρόλο της Νίνα επικρίθηκε από πολλούς. «Η ηθοποιός δεν είναι αρκετά σκούρα και η προφορά της δεν πείθει, ενώ πολλά απ’ τα τραγούδια είναι με τη δική της φωνή και όχι με της Νίνα. Η ψεύτικη μύτη και η πιο σκούρα μπογιά δεν έπεισαν», λένε.

Οι New York Times γράφουν πως πρόκειται για μια ελαφριά ταινία που περιγράφει την ιδιαίτερη σχέση μιας «μισότρελης» ντίβας με τον βοηθό της τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια της ζωής της και τίποτα παραπάνω. Ενώ αναφέρει πως δεν στέκεται με έμφαση στον ρόλο της στο αντιρατσιστικό κίνημα.

Η κόρη της μεγάλης ντίβας αναρωτιέται γιατί ενώ υπάρχουν εκατοντάδες μαύρες ηθοποιοί που να ταιριάζουν στις αναλογίες της μητέρας της η σκηνοθέτρια της ταινίας διάλεξε τη μικρόσωμη και λεπτοκαμωμένη Saldana.

Πολλές φορές απογοητευόμαστε όταν βλέπουμε βιογραφίες μεγάλων προσωπικοτήτων στη μεγάλη οθόνη, όπως και μεταφορές βιβλίων. Συχνά ξεχνάμε πως ο κινηματογράφος είναι μια αυτόνομη τέχνη που καταγράφει ιστορίες και πρόσωπα με τον δικό του τρόπο.

Η Σίνθια Μορτ δούλευε 11 χρόνια την ταινία της. Ισως «συνδέθηκε» σε ένα άλλο επίπεδο με τη μεγάλη τραγουδίστρια. Στο επίπεδο της γυναίκας. Μήπως στην πραγματικότητα αρνιόμαστε να δούμε την ανθρώπινη υπόσταση στους μύθους;

Επέμενε μέχρι τέλους για τη συμμετοχή της Zoe Saldana. Κάποιοι άλλοι λένε πως καλά έκανε. Η Δομινικανή ηθοποιός τραγούδησε με πάθος το «Wild is the wind» και τα έδωσε όλα. Οσο μπορεί κάποιος δηλαδή ν’ αγγίξει, και να μην καεί, ένα ιερό τέρας της τέχνης.

Ο David Oleyowo ενσαρκώνει τον νεαρό υπομονετικό βοηθό Κλίφτον Χέντερσον που στάθηκε δίπλα της μέχρι το τέλος. Οι κριτικοί του κινηματογράφου σαφώς αντιλαμβάνονται περισσότερα από τον μέσο θεατή για τις ερμηνείες και τις τεχνικές λεπτομέρειες.

Αλλά…, η περίπτωση της πρωτοεμφανιζόμενης Σίνθια Μορτ μού θύμισε κάποιους νέους ταλαντούχους δημιουργούς που στο πρώτο τους έργο, από απειρία συνήθως, δεν πάνε την ιστορία παραπέρα.

Βλέποντας όμως το έργο τους σού μένει κάτι ακριβό: το συναίσθημα και η ιδιαίτερη καλλιτεχνική ματιά. Αυτό μου έμεινε όταν έπεσαν οι τίτλοι τέλους της «ΝΙΝΑ». Κι άρχισα να ακούω ξανά ένα ένα τα τραγούδια της.

Αραγε τι πραγματικά ζητάμε από μια ταινία βιογραφίας που δεν είναι ντοκιμαντέρ; Λεπτομερείς πληροφορίες και περιγραφές της ζωής ενός ιδιαίτερου ανθρώπου ή να δούμε βαθιές πτυχές της προσωπικότητάς του που συγκίνησαν τον σκηνοθέτη; Ως προς το δεύτερο η «ΝΙΝΑ» μάλλον τα έχει καταφέρει.

Αλλωστε πόση από την ενέργεια, την αγωνιστικότητα, το ταλέντο και την προσωπικότητα της Νίνα Σιμόν να χωρέσει ένα φιλμ μιας ώρας και τριάντα πέντε λεπτών;