Περί απεργίας...

«Μένει μια πολύ γλυκιά παρηγοριά στους δυστυχισμένους, κι αυτή είναι ότι έχουν εκπληρώσει το καθήκον τους» Δημοσθένης

Mέρες του πρόσφατου παρελθόντος των συνεχόμενων και μαζικών κινητοποιήσεων της πρώτης μνημονιακής εποχής θύμισε -κατά αναλογίες, βεβαίως βεβαίως...- η απεργία της 4ης Φλεβάρη. Eποχές που η ελληνική κοινωνία βρισκόταν σε ένα γενικότερο αναβρασμό για ευνόητους λόγους, που δεν έχει καμία σημασία να αναλυθούν σε αυτό το σημείωμα. To μόνο που έχει σημασία είναι αυτό που έμεινε στον καθένα από εμάς, ανεξάρτητα από τον κοινωνικό ρόλο που έχουμε, από όλο εκείνο το διάστημα και τις εξελίξεις που σχηματοποίησαν την τωρινή κατάσταση. Εμπειρίες πολύτιμες, ανεξαρτήτως χρήσης...

Κάθε απεργιακή κινητοποίηση, ειδικά εκείνες που ξεπερνούν σε αριθμό συμμετοχής ένα συγκεκριμένο ποσοτικό όριο, διακατέχεται από δύο ειδών χαρακτηριστικά γνωρίσματα. Το πρώτο αφορά στην εικόνα που εκπέμπεται και που συνθέτουν τα "πολύχρωμα" μπλοκ των συνδικάτων, των κομμάτων, των πολιτικών οργανώσεων, αλλά και των "αυτόνομων" διαδηλωτών που δεν ανήκουν κάπου παρά μόνο "στον εαυτό τους" και στην όποια συνείδηση τους. Αυτά αφορούν αφενός στην "εικαστική" χροιά της κάθε κινητοποίησης, αλλά και στα ανθρωπομορφικά εκείνα στοιχεία που επιτρέπουν την εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων για το είδος της.

Η απεργία δεν είναι απλά μια "υποχρέωση" απέναντι στον προσωπικό αξιακό κώδικα του καθενός. Πόσο μάλλον, μια "ανέλπιστη" ευκαιρία για καφέ και άραγμα... Αποτελεί από την πρώτη στιγμή που καθιερώθηκε, μετά από αιματηρούς και σκληρούς αγώνες που οι δικές μας γενιές δεν μπορούμε καν να φανταστούμε γιατί μεγαλώσαμε σε εντελώς διαφορετικές εποχές και συνθήκες, μια από τις πιο αιχμηρές μορφές διεκδίκησης. Συνήθως, σχετίζεται με την εναντίωση σε κάποιο επερχόμενο νομοσχέδιο, όπως "καλή ώρα" το ασφαλιστικό, αλλά κάποιες φορές μπορεί να γίνεται το μέσο προώθησης γενικότερων σχεδιασμών που να καταλαμβάνουν την επικράτεια μιας εξεγερτικής διαδικασίας, ή ακόμα-ακόμα (αποκλειστικά, προς το παρόν, σε θεωρητικό επίπεδο) να αγγίζουν διαμέσω μιας γενικής απεργίας διαρκείας τα προσπερματικά στάδια ενός επαναστατικού μετασχηματισμού. Aλλά, αυτό το τελευταίο εδώ και πολλές δεκαετίες βρίσκεται κλεισμένο για τα καλά σε ένα απείραχτο "μαυρό κουτί" φανατικών θιασωτών "φλογερών" επαναστατών του μακρινού παρελθόντος, όπως για παράδειγμα της Ρόζας Λούξεμπουργκ...

Στην ελληνική πραγματικότητα, εδώ και πολλά χρόνια, η απεργία είχε εκλάβει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Εφόσον αποτελούσαν τις πρωτοβουλίες κάποιων συνδικαλιστικών ηγεσιών με γνώμονα την προώθηση των δικών τους -συντεχνιακών και ρετιροειδούς χρηστικότητας- συμφερόντων, εφόσον η πλειοψηφία του εργατόκοσμου δεν εμπνεόταν από αυτές, και εφόσον διανυόταν ένα παρατεταμένο χρονικό διάστημα που το κράτος είτε παραχωρούσε με ελαστική διάθεση -για λόγους δικής του διευκόλυνσης- είτε προέβαινε σε σποραδικές και "δειλές" απόπειρες περικοπών δικαιωμάτων και κοινωνικών κατακτήσεων, μάλλον αποτελούσαν οι νεοελληνικές μεταπολιτευτικές απεργίες ένα τμήμα του συνολικού φολκλορικού σκηνικού. Όπως και άλλες μορφές πάλης, όπως πχ, οι μαθητικές καταλήψεις.

Όταν ένα μέσο αγώνα, σε εποχές που επικρατούν γενικότερη νηνεμία και επίπλαστη ευμάρεια, προσαρμόζεται σε ήπια έως εκφυλιστικά δεδομένα, είναι αμφίβολο αν θα μπορέσει εύκολα να επανακτήσει την "επικινδυνότητα" του όταν πραγματικά χρειαστεί για την αποτροπή της εξωγενώς βίαιης οπισθοχώρησης του γενικότερου βιοτικού επιπέδου. Μην έχουμε αυταπάτες. Εδώ ζούσαμε όλα τα προηγούμενα χρόνια και βλέπαμε τι γινόταν. Τα συνδικάτα θεώρησαν ως υπέρβαση, που υποθετικά "υπερ-κάλυπτε" το ρόλο τους, το γεγονός πως καλούσαν επί μνημονίου για πρώτη φορά μετά από χρόνια σε 48ωρες απεργίες. Εκ του αποτελέσματος, και πέρα από τις πολιτικές πεποιθήσεις του καθενός, τα μέτρα πέρασαν και εφαρμόζονται, άρα η τακτική της ΓΣΕΕ, της ΑΔΕΔΥ, κλπ, απέβη "άκαρπη"...

Σήμερα, βασικός πυλώνας του παρόντος κυβερνητικού σχήματος είναι ο ΣΥΡΙΖΑ που έχει σοβαρά επιχειρήματα για να πείσει πως είναι φιλολαϊκότερος διαχειριστής της μνημονιακής πραγματικότητας από τη ΝΔ. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, η απεργία ως μέσο διεκδίκησης των πολλών -με αυθορμητίστικη υπο-συνείδητη στόχευση το να μη γίνει χειρότερη η ζωή τους- θα πρέπει να αναθεωρηθεί σε πολλά συστατικά της: στο πότε γίνεται, πως, που, με ποιο στόχο, με ποια τακτικά χαρακτηριστικά, με τι προετοιμασίες, και -το κυριότερο- με ποιες δυνατότητες έμπρακτων συνεργασιών. Αρκεί η μαζικότητα προσέλευσης, χωρίς καμία συνεκτική δομή στα υπόλοιπα; Όλοι μπορούν να κατανοήσουν το τι γίνεται, και το γιατί. Δεν μιλάμε για Πυρηνική Φυσική ή σύγχρονα Μαθηματικά... Ας πάρουν πρωτοβουλίες, με θετική διάθεση και οξυδερκή εφευρετικότητα, εκείνοι που πραγματικά θέλουν να κάνουν κάτι το απτό για να μην ξωκείλει η ζωή των περισσοτέρων ανθρώπων ακόμα περισσότερο τα επόμενα χρόνια.

Οι προθέσεις των δανειστών δεν είναι οι καλύτερες δυνατές, η δυναμική της ελληνικής κυβέρνησης είναι περιορισμένη, η λαϊκή επιθυμία και οργή σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να μεταβάλλουν από μόνες τους το τοπίο. Δεν φτάνουν πια οι φωτογραφίες των ρεπορτάζ και η ικανοποίηση του εσωτερικού αισθητηρίου του κάθε συμμετέχοντα... Τα "πολλά δίκια" που αναμειγνύονται χωρίς "σχεδιαστική συνοχή" αποδυναμώνουν το όποιο δίκιο. Η πολυφωνία είναι μεν δείγμα δημοκρατίας, αλλά ο δρόμος της όποιας επιτυχίας απαιτεί τις αποδοτικές συμμαχίες των δυνατών ομοφωνιών που δεν θέλουν να χάνουν χρόνο και δεν αρκούνται στην καταγραφή απόψεων. Αυτό είναι το πρώτο -απαραίτητο- στάδιο, που "καλλιεργεί" τη ρυμούλκηση των επόμενων...