Δεν θα ήταν υπερβολικό να πούμε ότι ένα από τα χαρακτηριστικά του πολιτικού λόγου στην Ελλάδα είναι η υπερβολή. Φυσικά η πολιτική, όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο, είναι συνυφασμένη με τη σύγκρουση, με τον αντίλογο και το πάθος. Δεν γίνεται διαφορετικά. Σε μια ανοιχτή και φιλελεύθερη πολιτεία, όσο παράδοξο και να ακούγεται, η ομοφωνία είναι το σήμα κατατεθέν της τυραννίας. Χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως δεν υπάρχουν όρια. Τα οποία, δυστυχώς, εδώ και καιρό έχουν παύσει να ισχύουν.
Η λέξη που ακούγεται ολοένα και πιο συχνά από κυβερνητικά χείλη είναι η «τοξικότητα» την οποία καταλογίζει στην αντιπολίτευση. Σε πρώτη ματιά φαίνεται πως αποδίδει σωστά την κατάσταση. Αλλά αν το καλοσκεφτούμε, θα διαπιστώσουμε ότι η καταγγελία της τοξικότητας μπορεί να αποδειχθεί ένα ιδιοτελές τέχνασμα, υπό την έννοια ότι η Νέα Δημοκρατία αποκρύπτει το ενδεχόμενο εκείνοι που καταδικάζουν φραστικά την τοξικότητα να την ασκούν και οι ίδιοι όποτε τους συμφέρει.
Πολλά τα παραδείγματα. Ας δούμε ένα από αυτά, που είναι και πρόσφατο και εύγλωττο. Μετά τον κουρνιαχτό που σηκώθηκε με αφορμή την επιλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη να προτείνει τον Κωνσταντίνο Τασούλα για Πρόεδρο της Δημοκρατίας –ακολουθώντας τη διαδικασία που προβλέπει το Σύνταγμα της χώρας παρεμπιπτόντως– έσκασε η είδηση ότι ο εκλεκτός του δέχθηκε επίθεση από τον «Ρουβίκωνα». Αυτό ήταν όντως πολύ ανησυχητικό. Ως τίτλος όμως. Γιατί όταν διαβάσαμε τα παρακάτω μάθαμε τι πραγματικά είχε συμβεί: μια ομάδα κρούσης της γνωστής οργάνωσης πέρασε μπροστά από το σπίτι του Κωνσταντίνου Τασούλα στην Κηφισιά πετώντας τρικάκια και φωνάζοντας συνθήματα.
Για να μην ξεχνιόμαστε, μερικές φορές στο παρελθόν τα πεπραγμένα του «Ρουβίκωνα» ήταν πολύ πιο δυναμικά. Η συγκεκριμένη «παρέμβασή» του όμως αποτελεί κλασικό παράδειγμα ακτιβισμού και τίποτε περισσότερο. Δηλαδή μιας πρακτικής η οποία θεωρείται γενικά αποδεκτή σε όλες τις δημοκρατικές κοινωνίες. Για να το πω διαφορετικά, είναι μέρος της ζωής μας που άλλους εκφράζει και άλλους ενοχλεί. (Φανταστείτε τι θα συνέβαινε αν στη Ρωσία κάποιοι πετούσαν τρικάκια και φώναζαν συνθήματα στο Κρεμλίνο με στόχο τον Πούτιν.) Κι αν μερικές φορές η διαμαρτυρία αντιμετωπιστεί με την πιο αυστηρή και κυριολεκτική ερμηνεία του νόμου, θα πρόκειται για απλά πταίσματα. Σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο όμως, αυτή η «παρέμβαση» του «Ρουβίκωνα» ήταν κάτι άκρως απειλητικό. Πρόκειται, για να χρησιμοποιήσω τα λόγια του, για τη «χειρότερη μορφή φασισμού».
Δεν ξέρω τις επιδόσεις του Παύλου Μαρινάκη όταν πήγαινε στο σχολείο. Αλλά, κρίνοντας από την αντίδρασή του, θα έλεγα ότι η Ιστορία μάλλον δεν ήταν το φόρτε του. Διότι για να ταυτίσει κανείς τον φασισμό, και μάλιστα στη χειρότερη μορφή του, με τα τρικάκια και τα συνθήματα στην Κηφισιά σημαίνει τα εξής δύο τινά: είτε πρόκειται για αβυσσαλέα άγνοια, είτε οι λέξεις έχουν χάσει το νόημά τους και υπακούοντας σε μια λογική άγριας κόντρας δηλητηριάζουν την πολιτική ζωή και δημιουργούν μια ατμόσφαιρα όπου βασιλεύουν η υπερβολή και η δαιμονοποίηση του αντιπάλου. Αν η δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου δεν είναι τοξική, τότε τι είναι;
Ομως η καταγγελία της τοξικότητας που χαρακτηρίζει τις αντιδράσεις των κομμάτων δεν αρκεί. Γιατί ο πολιτικός λόγος κινείται σε τρία επίπεδα. Το πρώτο και το εμφανές είναι το συγκεκριμένο μήνυμα που εκπέμπουν. Το δεύτερο, το οποίο λειτουργεί υποδόρια, είναι η κατασκευή του ανθρώπου που θα το δεχθεί. Και το τρίτο η επίκληση του ανθρώπινου είδους που οι ίδιοι εξέθρεψαν για να δικαιολογήσουν την τοξικότητα της κομματικής αντιπαράθεσης. Ή αλλιώς, «Μην τα βάζετε με μας. Τέτοια θέλει να ακούει ο κόσμος».
Συμπέρασμα: Η ευθύνη των ηγετών μας για όλα αυτά είναι η μισή δική τους και η άλλη μισή δική μας. Εννοώ ότι αν οι πολίτες απαιτούσαν από τους εκπροσώπους τους να είναι μετρημένοι, σοβαροί και αξιόπιστοι, με προτάσεις και όχι κραυγές, οι πολιτικοί θα ήταν πολύ πιο μετρημένοι, σοβαροί και αξιόπιστοι. Κρίνοντας όμως από τις αντιδράσεις του κοινού, οι ιαχές έχουν υποκαταστήσει τα επιχειρήματα και ο τσαμπουκάς την ανάλυση. Δηλαδή φωνάζουν εκείνοι που δεν έχουν τίποτα να πουν. Το βλέπουμε στα πρωτοσέλιδα των περισσότερων εφημερίδων, το βλέπουμε κυρίως στα τηλεοπτικά πάνελ όπου μαλλιοτραβιούνται οι διάφοροι αστέρες της μικρής οθόνης ανεβάζοντας τα νούμερα της τηλεθέασης. Οσο για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, εκεί επικρατεί ο νόμος της ζούγκλας.
Τις πταίει; Εύκολη απάντηση δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα. Κι αυτό επειδή καλούμαστε να λύσουμε τον γνωστό γρίφο «Ποιος είναι πρώτα, το αυγό ή η κότα;»
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας