Την ώρα που η Ελλάδα καταγράφει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά φτώχειας στην Ευρώπη, το 28,1% του πληθυσμού βρίσκεται σε κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού (στοιχεία Eurostat). Οι κοινωνικοί λειτουργοί – οι επαγγελματίες πρώτης γραμμής, που έχουν τα εφόδια για να υποστηρίξουν του πιο ευάλωτους – βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα εξαιρετικά υψηλό ποσοστό ανεργίας ή εργάζονται σε συνθήκες επισφάλειας.
Τα επίσημα στοιχεία από το μητρώο του Συνδέσμου Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος, δείχνουν ξεκάθαρα τη δραματική κατάσταση των κοινωνικών υπηρεσιών και υποβάθμιση της Κοινωνικής Πολιτικής συνολικότερα στη χώρα μας.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα δεδομένα, το ποσοστό ανεργίας στον κλάδο των κοινωνικών λειτουργών αγγίζει το 26,1% πανελλαδικά, ενώ σε κάποιες περιφέρειες είναι ακόμη υψηλότερο. Για παράδειγμα, στην Αττική, όπου η ανάγκη για κοινωνικές υπηρεσίες είναι τεράστια, οι άνεργοι κοινωνικοί λειτουργοί είναι 719, την ώρα που για το 2025 έχουν προκηρυχθεί μόλις 18 θέσεις. Αντίστοιχα, στη Θεσσαλία, μια περιφέρεια που επλήγη από φυσικές καταστροφές και έχει αυξημένες κοινωνικές ανάγκες, η ανεργία φτάνει το 21,5%.
Η Ανατολική Μακεδονία & Θράκη (ΑΜΘ) με 31,9% και η Κεντρική Μακεδονία με 27,9% ανεργίας στον κλάδο, συγκαταλέγονται ταυτόχρονα στις πιο φτωχές περιφέρειες της Ελλάδας, με υψηλά ποσοστά ανεργίας και αυξημένες κοινωνικές ανάγκες. Ωστόσο, την ώρα που οι ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού αυξάνονται, οι κοινωνικοί λειτουργοί που θα μπορούσαν να προσφέρουν στήριξη παραμένουν άνεργοι ή εξαναγκάζονται να εγκαταλείψουν την περιοχή τους προκειμένου να βρούνε εργασία.
Οι αριθμοί αυτοί καταδεικνύουν όχι μόνο τη δυσκολία απορρόφησης των επαγγελματιών του κλάδου, αλλά και την αδυναμία της πολιτείας να ανταποκριθεί στις ανάγκες των πολιτών, παρά την αυξημένη ζήτηση για κοινωνικές υπηρεσίες.
Οι κοινωνικοί λειτουργοί αποτελούν βασικό πυλώνα στήριξης των ατόμων που βιώνουν φτώχεια, αποκλεισμό, ψυχικά προβλήματα και έμφυλη βία. Είναι οι επαγγελματίες που υποστηρίζουν οικογένειες, παιδιά, θύματα κακοποίησης, ψυχικά ασθενείς, ηλικιωμένους, πρόσφυγες, άτομα με αναπηρία, άστεγους κ.α. Παρ’ όλα αυτά, αντί να ενισχύονται οι υπηρεσίες με προσωπικό, παραμένουν δραματικά υποστελεχωμένες.
Σε πολλές περιπτώσεις, οι κοινωνικές υπηρεσίες σε δήμους, περιφέρειες νοσοκομεία, δικαιοσύνη, δομών ψυχικής υγείας και κέντρα κοινωνικής πρόνοιας λειτουργούν με ελάχιστο προσωπικό, αναγκάζοντας τους ήδη εργαζόμενους κοινωνικούς λειτουργούς να καλύπτουν τεράστιο φόρτο εργασίας, με συνέπειες τόσο για τους ίδιους όσο και για την κοινωνία.
Ένα αδύναμο κοινωνικό κράτος, συγκριτικά με τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά, χωρίς κοινωνικές μεταβιβάσεις, οδηγεί στην όξυνση των ανισοτήτων. Υπάρχει επίσης, μεγάλη περιφερειακή ανισότητα, όπως προκύπτει και από τα στοιχεία, καθώς αυτό το αδύναμο κοινωνικό κράτος δεν έχει καταφέρει να την αντιμετωπίσει σε γεωγραφικό επίπεδο. Αυτό αποτυπώνεται σε συγκεκριμένες περιφέρειες όπου η αναποτελεσματικότητα των κοινωνικών πολιτικών είναι σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα. Το κεντρικό κράτος οφείλει να οργανώσει και να ισορροπήσει αυτή την κατάσταση. Η άμβλυνση των περιφερειακών ανισοτήτων απαιτεί αξιοποίηση και εμπλοκή των φορέων τοπικής αυτοδιοίκησης με έμφαση στις τοπικές ανάγκες.
Σε μια εποχή που το κοινωνικό κράτος ως έννοια και ως περιεχόμενο υποχωρεί σε όλη την Ευρώπη, οφείλουμε να σχεδιάσουμε και να υλοποιήσουμε δράσεις σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο με μόνο έναν στόχο, την εξασφάλιση της κοινωνικής συνοχής.
Η αντιμετώπιση του προβλήματος είναι προφανής: ενίσχυση του κοινωνικού κράτους και άμεσες προσλήψεις κοινωνικών λειτουργών! Η εξοικονόμηση πόρων εις βάρος της κοινωνικής φροντίδας από την μία και χορήγηση πόρων σε αποσπασματικές δράσεις από την άλλη, είναι μια πολιτική, που οδηγεί σε μεγαλύτερα κοινωνικά προβλήματα, φέρνοντας τελικά μεγαλύτερο κόστος στο κράτος και την κοινωνία.
Η Κοινωνική Εργασία δεν είναι πολυτέλεια – είναι ανάγκη και ο ρόλος που επιτελεί στην εξασφάλιση της κοινωνικής ισορροπίας είναι καίριος. Αν όμως, συνεχιστεί αυτή η πολιτική εγκατάλειψης του κλάδου και συνεπώς του κοινωνικού κράτους, οι επιπτώσεις θα είναι καταστροφικές τόσο για τους πολίτες που έχουν ανάγκη στήριξης, όσο και για τους ίδιους τους κοινωνικούς λειτουργούς που μένουν άνεργοι, την ώρα που είναι πιο απαραίτητοι από ποτέ.
Στις 26 Φεβρουαρίου αποφασίζουμε για το μέλλον του Συνδέσμου Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος. Η επόμενη ημέρα θα πρέπει να έχει έναν ξεκάθαρο σκοπό, την ενδυνάμωση του κλάδου και της επιστήμης της κοινωνικής εργασίας, με συλλογικές διεκδικήσεις που θα προασπίσουν τα δικαιώματα όλων μας αλλά κυρίως θα διασφαλίζουν την κοινωνική ευημερία και την στήριξη των πιο ευάλωτων.
*Κοινωνικός Λειτουργός, Μέλος ΔΣ του Συνδέσμου Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος
**Κοινωνικός Λειτουργός, Μέλος ΔΣ του Συνδέσμου Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας