Εν όψει των ευρωεκλογών (9 Ιουνίου 2024) η ευρωπαϊκή επιστημονική κοινότητα με κάθε ευκαιρία διατυπώνει τις απόψεις της. Και θα πρέπει να παραδεχτώ ότι το spectrum των θεωρητικο-πολιτικών θέσεων καλύπτει όλα τα φλέγοντα ζητήματα. Δεν είναι του παρόντος, όμως, να εξηγήσω πώς και γιατί εγκαταλείφθηκε το πρόγραμμα της «πολιτικής Ευρώπης» και καταλήξαμε να συζητάμε για επιμέρους ζητήματα ευρωπαϊκού αυτοπροσδιορισμού, π.χ. συζητάμε πώς θα «κατασκευαστεί» η αμυντική Ευρώπη ως απάντηση στη Ρωσία του Πούτιν, και δεν έχουμε τις διανοητικές ικανότητες να σκεφτούμε πώς και γιατί η Ευρώπη δεν μπορεί να συγκροτηθεί ως πολιτικό υποκείμενο στις συνθήκες της παγκοσμιοποίησης.
Με την παρέμβασή μου αυτή, θέλω να υποστηρίξω ότι η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δεν μπορεί (σε μια ενδεχόμενη δεύτερη θητεία της: 2024-2029) να «σώσει την Ευρώπη». Και όποιος ρωτάει πώς και γιατί καταπιάνομαι με ένα τέτοιο θέμα, η απάντησή μου είναι απλή: απαντάω στις συναδέλφους Catherine de Vries (καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Bocconi, Μιλάνο) και Isabell Hoffamann (ερευνήτρια στο ίδρυμα Bertelsmann, Γερμανία), οι οποίες δημοσίευσαν στη βρετανική εφημερίδα «The Guardian» (αναδημοσιεύτηκε το άρθρο τους στην ελληνική εφημερίδα «Τα Νέα») κείμενο με τον τίτλο: «Γιατί η Ούρσουλα μπορεί να σώσει την Ευρώπη».
Οι συγγραφείς του κειμένου αυτού κάνουν πολλά πραγματολογικά λάθη και ακόμη περισσότερα θεωρητικο-πολιτικά σφάλματα. Δεν αναφέρουν τίποτε για την πενταετή θητεία της Ούρσουλα στη θέση προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ενώ όλοι οι θεσμικοί και γραφειοκρατικοί παράγοντες των Βρυξελλών παραδέχονται ότι η Γερμανίδα συντηρητική πολιτικός βρέθηκε στην κορυφαία αυτή θέση κατόπιν συμβιβασμών στον γαλλο-γερμανικό άξονα, σήμερα κανείς δυστυχώς δεν ομολογεί ότι η Ούρσουλα οδήγησε την Ευρωπαϊκή Ενωση όχι μόνο σε καθεστώς στασιμότητας, αλλά προετοίμασε το έδαφος για την αυτο-διάλυσή της.
Το πραγματολογικό λάθος που κάνουν οι συγγραφείς του κειμένου στο οποίο αναφέρομαι είναι η σύγκριση ανάμεσα στην Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και τον σοσιαλιστή Ζακ Ντελόρ. Από μόνη της αυτή η σύγκριση οδηγεί σε θεωρητικο-πολιτικά αδιέξοδα! Ο Ντελόρ εργάστηκε με πρωτοφανές πολιτικό πείσμα για να προετοιμάσει τον δρόμο προς την «πολιτική Ευρώπη». Η συνθήκη του Μάαστριχτ (1992), με την οποία θεμελιώθηκε η νομισματική Ενωση της Ευρώπης, ήταν στο πρόγραμμα του Ντελόρ ο πολιτικός προθάλαμος για να προωθηθεί η πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης.
Το ερώτημα είναι το εξής: τι έκανε η Ούρσουλα (μιλάμε γι’ αυτήν με το μικρό της όνομα) κατά την πενταετή θητεία της (2019-2024); Δεν θα απαντήσω σ’ αυτό το ερώτημα στη σύντομη αυτή παρέμβασή μου. Θα πω μόνον, ίσως δογματικά, ότι η Ούρσουλα εργάστηκε με πάθος να ενταφιαστεί το πολιτικό όραμα του Ντελόρ. Εδώ βάζουμε τελεία και παύλα. Η Ούρσουλα ως «επικεφαλής υποψήφια» του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) έχει ακόμη τα χρονικά περιθώρια να αποσυρθεί. Και αυτό γιατί; Επειδή η Ευρώπη πρέπει να επιζήσει!
*Πολιτικός φιλόσοφος
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας