Εθνική επέτειος ή σύγχρονο προσκλητήριο;

25η Μαρτίου 2024, λοιπόν! Ευλόγως γίνονται τα σχετικά αφιερώματα. Άλλωστε, μην έχουμε αυταπάτες, κάτι τέτοια έχουν περισσότερη σημασία από αυτή που νομίζουμε (ακόμα και αν συνειδητοποιούμε κάποιο είδος τεκμαρτής αξιολόγησης...). Γιατί σπάνε τη ραθυμία μίας πεζής καθημερινότητας και δίνουν/δημιουργούν ευκαιρίες. Ευκαιρίες για ιστορική αναδίφηση, για ατομική περίσκεψη, για συλλογικό «διαλογισμό». Βεβαίως, όταν κάτι αποτελεί ευκαιρία, δεν σημαίνει πως το αντιλαμβάνονται όλοι με αυτό τον τρόπο... Ας είναι. Τα πάντα ορίζονται από τις διαρκείς ανταγωνιστικές τάσεις που εκδηλώνονται στο εσωτερικό ενός κοινωνικού σώματος. Και τα αποτελέσματα, συνήθως, αργούν να λάβουν την καθοριστική μορφή τους.

Αυτή τη μέρα στήνουν «άτυπα μικρόφωνα» μπροστά τους πολλοί. Μιλάνε στα media, μιλάνε σε πολυποίκιλα επίκεντρα πολιτισμικών αναζητήσεων, μιλάνε σε ετερόκλητους χωροχρόνους, για την εθνική επέτειο. Γίνονται και παρελάσεις. Ας τα βάλουμε σε μία σειρά (προτεραιότητας).Το θέμα είναι τι σκέφτεται ο καθένας και η κάθε μία, με αφορμή την 25η Μαρτίου, όταν είναι μόνος του. Στα πλέον εσωτερικά και άβατα για τους άλλους σημεία του συνειδησιακού του κορμού. Γιατί το να πας στην παρέλαση, γίνεται (αν το θες). Να διαβάσεις για το 1821, γίνεται (πάλι αν το θες). Γιατί το να μιλήσεις για αυτό στην παρέα σου η να γράψεις κάπου, γίνεται (είπαμε, για όποιον/α το θέλει)... Γιατί το να αναδείξει κάποιος το ταξικό στοιχείο του τότε ξεσηκωμού, και αυτό γίνεται (αυτό δεν το θέλουν όλοι...). Το θέμα είναι πώς το συνδέεις με το παρόν και το μέλλον του ελλαδικού χώρου. Τι κατάλαβες για το τότε και τι μπορείς να μεταφέρεις -αρχικά ατομικά- στο σήμερα και στο αύριο της νεοελληνικής ρέουσας καθημερινότητας. Η 25η Μαρτίου (κάθε έτους), τι είναι τελικά; Εθνική επέτειος ή σύγχρονο προσκλητήριο;

Κατά την προσωπική μου άποψη, το βασικό σύγχρονο-ενεστωτικό διακύβευμα είναι κυρίως ένα. Αφορά στο εξής: τι γίνεται από το 2024 (βάλτε όποιο έτος διανύουμε κάθε φορά) κι ύστερα... Προς αυτή την κατεύθυνση, εμπνέει άραγε το 1821; Ποιοι, πόσοι και γιατί αδιαφορούν για αυτό; Οι τάσεις μέσα στην κοινωνία είναι πολλές. Δεν αρκεί πια να εντοπίσουμε τις βασικές, τις πιο ορατές. Το παιχνίδι, πλέον, κατά την προσωπική μου άποψη παίζεται στα επιμέρους, σε εκείνα τα παράπλευρα που δρουν διαλυτικά και στο τέλος ολοκληρώνουν τη γενική μετάλλαξη. Για αυτό και όσοι και όσες αισθάνονται την ανάγκη της σμίλευσης μίας σύγχρονης και επιδραστικής νέας συλλογικής ταυτότητας έχουν πολλή δουλειά μπροστά τους. Η οποία, όμως, οφείλει να ξεκινήσει από την κατανόηση όλου του εύρους των τάσεων που εκδηλώνονται στην κοινωνία. Και μιας και μιλάμε για την 25η Μαρτίου του 1821, απαιτείται η διερεύνηση -με διεπιστημονικούς και εμπειρικούς συνάμα τρόπους- των αιτιών για όλα τα φαινόμενα που παρατηρούνται ως προς τη στάση ατόμων και υποσυνόλων ως προς το λεγόμενο εθνικό στοιχείο. Υπάρχουν διάφορες απόψεις. Άλλες είναι τεκμηριωμένες, άλλες καθόλου...

Ίσως τα παραπάνω να φαίνονται κάπως γενικόλογα. Όμως, είναι συνειδητό αυτό. Για έναν απλό λόγο: το σημείωμα αυτό δεν δίνει κατευθύνσεις, ούτε προτρέπει, ούτε καν αναλύει. Περιγράφει (προσπαθεί τουλάχιστον να το κάνει...) καμβάδες. Το πώς θα κινηθεί η κάθε ατομικότητα και το γενικότερο σύνολο πάνω σε αυτούς τους καμβάδες είναι μία υπόθεση που θα ξεκαθαρίσει κάποια στιγμή (πρόσκαιρα). Για να αλλάξει πάλι αμέσως μετά και να ξεχυθεί εκ νέου στην αναζήτηση άλλης μορφής... Και στο μεσοδιάστημα θα χαρούμε και θα απολαύσουμε τα θετικά, θα προβληματιστούμε και θα πληρώσουμε τις συνέπειες για τα αρνητικά. Η Ελλάδα είναι εδώ, με τις ταξικές της αντιθέσεις να διευρύνονται, την πολύμορφη κατάπτωση αξιών να αποκτά πλέον διαταξικό περιεχόμενο, και προχωράει. Ψάχνοντας αυτή η ίδια να βρει προς τα πού... Αυτό το σημείωμα, επί της ουσίας..., εστιάζει στο γεγονός πως αυτό το «προς τα πού» καθορίζεται πρωτίστως από τις κινήσεις των πιο ένθερμων υποστηρικτών του Ελληνισμού σε σχέση με τις επιθυμίες, τα σχέδια και τις πράξεις των όποιων μη υποστηρικτών του (που προέρχονται απ' έξω)... Aλλά, δυστυχώς, και από τις απάνθρωπες παρεκτροπές ορισμένων «υπερ-Ελλήνων». Που βρίσκουν πατήματα ακόμα και σε διάφορα λάθη τακτικής των (άμεσων) αντιπάλων τους και ψάχνουν τρόπους να αυξήσουν την επιρροή τους. Με αποτέλεσμα να την πληρώνουν συχνά οι πιο αδύναμοι (αυτό το απάνθρωπο αίσχος πρέπει αργά ή γρήγορα να περιοριστεί όσο περισσότερο γίνεται...). Μέχρι να έχουμε την Ελλάδα που θέλουμε, εναντιωνόμαστε στην Ελλάδα που δεν θέλουμε...