Ο λόγος για τον οποίο επιλέγουμε να λέμε ιστορίες στα παιδιά είναι προκειμένου να τους εμφυσήσουμε θεμελιώδεις αρχές περί δικαίου και αδίκου. Οι ιστορίες αυτές έχουν ακραίες μορφές αδικίας τις οποίες δεν θα συναντούσαμε εύκολα στον πραγματικό κόσμο. Παρ’ όλα αυτά, μέσα από τις ακραίες αντιθέσεις που παρουσιάζουν δημιουργούν αρχέτυπα για το σωστό και το λάθος. Συνήθως βέβαια, η πραγματικότητα σε αντίθεση με τις ιστορίες δεν παρουσιάζεται με όρους «άσπρου-μαύρου». Τι θα έπρεπε να κάνουμε όμως όταν ένα παιδικό παραμύθι λαμβάνει σάρκα και οστά μπροστά μας και οι κυβερνώντες που επιλέξαμε για να υπερασπιστούν τα συμφέροντά μας βρίσκονται στη λάθος πλευρά της Ιστορίας;
Η ιστορία στην οποία αναφέρομαι είναι ο Ρομπέν των Δασών. Στον ρόλο του βασιλιά Ιωάννη που απομυζούσε τα χρήματα από τους πολλούς είναι ο πληθωρισμός, ο οποίος πλήττει δυσανάλογα τα μικρά και μεσαία εισοδήματα. Οι μεγάλες ανατιμήσεις αφορούν ανελαστικές ανάγκες όπως τα τρόφιμα. Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, η χώρα μας είναι δευτεραθλήτρια στον πληθωρισμό τροφίμων με 8,6% μέση αύξηση. Ταυτόχρονα, στα ύψη παραμένουν και οι τιμές της ενέργειας, παρά το γεγονός ότι σε ευρωπαϊκό επίπεδο σταδιακά αποκλιμακώνονται. Οπως αντιλαμβάνεται ο καθένας/μία, καμία οικογένεια με μεσαίο ή χαμηλό εισόδημα δεν είναι διατεθειμένη να διαπραγματευτεί τη διατροφή των παιδιών της. Στα παραπάνω πρέπει να προσθέσουμε τη στεγαστική κρίση, η οποία έχει μετατρέψει το δεδομένο για τη γενιά των γονιών μου σε ζητούμενο για τη γενιά στην οποία ανήκω.
Πιο συγκεκριμένα, ένα ζευγάρι με μεσαία ή μικρά εισοδήματα πριν από κάποια χρόνια μπορούσε εύκολα να νοικιάσει ή ακόμα και να αγοράσει ένα σπίτι και σε αυτή τη βάση να σχεδιάσει το μέλλον του. Σήμερα, για να νοικιάσεις ένα σπίτι στην Ελλάδα, ακόμα και αν μισθολογικά λογίζεσαι στα μεσαία εισοδήματα, θα πρέπει να δίνεις 30-40% του εισοδήματός σου. Να σημειώσουμε ότι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος κυμαίνεται στο 10,4%, ενώ ακόμα και στα αστικά κέντρα χωρών με πρόβλημα στέγασης, όπως η Ολλανδία και η Δανία, το ποσοστό του εισοδήματος που διατίθεται για τη στέγαση δεν ξεπερνά το 22%. Επομένως, με τις τιμές για όλες τις υπόλοιπες βασικές ανάγκες να είναι στα ύψη, ο συνδυασμός στέγασης και επιβίωσης φαντάζει δύσκολος. Είναι προφανές ότι αυτή η κατάσταση οδηγεί σε μια κοινωνία δύο ταχυτήτων και τη διάλυση της μεσαίας τάξης. Για τους δύσπιστους όμως, αξίζει να σημειώσουμε ότι το ενιαίο κέντρο έρευνας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (JRC) αποσαφηνίζει ότι βασικές απότοκες του πληθωρισμού είναι η διεύρυνση των ανισοτήτων και η προς τα κάτω συμπίεση της αγοραστικής δύναμης των μεσαίων εισοδημάτων.
Με δεδομένο ότι τα παραπάνω στη χώρα μας συνοδεύονται και από φαινόμενα αισχροκέρδειας, υπερκερδών για τις εταιρείες ενέργειας και αφελληνισμού της ακίνητης περιουσίας μέσα από την golden visa, θα αναμέναμε η κυβέρνηση να αναλάβει τον ρόλο του Ρομπέν. Κι όμως η κυβέρνηση φαίνεται να έχει επιλέξει τον ρόλο του σερίφη του Σέργουντ, καθώς αδιαφορεί και με τη στάση της επιτείνει την κατάσταση. Τι θα μπορούσε να κάνει; Η απάντηση είναι ουσιαστικούς ελέγχους στην αγορά και όχι πρόστιμα-χάδια τα οποία σε πολλές περιπτώσεις δεν αντιστοιχούν ούτε καν στο 1% των υπολογιζόμενων υπερκερδών. Επιπλέον θα μπορούσε να μειώσει δραστικά τον ΦΠΑ στα τρόφιμα. Μάλιστα το JRC συμπεριλαμβάνει το σχετικό μέτρο ως βασική λύση για την ακρίβεια στα τρόφιμα. Στο ζήτημα της στέγασης, θα μπορούσε να υπάρξει ουσιαστικός περιορισμός ή ακόμα και κατάργηση της golden visa, ώστε να μην αγοράζονται ολόκληρα συγκροτήματα με στόχο να γίνουν AirBnb αλλοδαπών μάλιστα συμφερόντων.
Το ερώτημα λοιπόν είναι για ποιον λόγο η κυβέρνηση επιλέγει αυτόν τον ρόλο. Η απάντηση ίσως να κρύβεται στο γεγονός πως, ενώ οι άνθρωποι δυσκολεύονται, οι αριθμοί ευημερούν. Σε ό,τι αφορά τη στέγαση, ενδέχεται οι νέοι να μην μπορούν να φύγουν από το παιδικό τους δωμάτιο ακόμα και μέχρι τα 30, αλλά η golden visa είναι βασικός πυλώνας των μετρήσεων άμεσων ξένων επενδύσεων στη χώρα μας. Προσφέρει κάτι παραγωγικό; Οχι, είναι η απάντηση, αλλά στα χαρτιά πάμε καλά. Δεύτερον, σύμφωνα με το μηνιαίο δελτίο οικονομικής ενημέρωσης του Bloomberg, η χώρα μας κατάφερε να έχει πρωτογενές πλεόνασμα αντί για πρωτογενές έλλειμμα χάρη στην υπεραπόδοση του ΦΠΑ. Πιθανολογώ ότι είναι πιο εύκολο να μαζεύεις χρήματα από τους πολλούς και αδύναμους, αντί να αγωνιστείς για να αντιμετωπίσεις το πραγματικό μέγεθος της αισχροκέρδειας και να βρεις τα σχετικά έσοδα από τα πρόστιμα, δεν είναι όμως δίκαιο.
Με λίγα λόγια, η κυβέρνηση ακολουθεί την ίδια τακτική με τον σερίφη του Σέργουντ ο οποίος έκλεινε τα μάτια στην αδικία, γιατί μαζί με τα σεντούκια του βασιλιά Ιωάννη γέμιζαν και οι δικές του τσέπες. Σε κάθε παιδική ιστορία υπάρχει καλός και κακός. Εγώ δεν θα διακινδυνεύσω μια τέτοια ηθική κρίση. Διηγηθείτε όμως την ιστορία στα παιδιά σας. Οπως άλλωστε λέει και το τραγούδι, «πώς να κρυφτείς απ’ τα παιδιά, έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα»
*Λέκτορας Πολιτικών Επιστημών και υποψήφιος διδάκτορας στο Πανεπιστήμιο του Leiden
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας