Ηταν τόσο μεγάλο που δύσκολα αναλύεται, αποτελούμενο από συμμάχους και οπαδούς. Απλά καταγράφουμε σύντομα την έκταση και τη φύση της ευρύτητάς του.
Henry Wotton. O μόνος Βρετανός που χρημάτισε τρεις φορές πρεσβευτής στη Βενετία. Ο Wotton ήταν ο πιστότερος πολιτικός του υποστηρικτής στη Βρετανία. Συνάντησε τον Sarpi το 1590 σε ένα ταξίδι του στη Βενετία και ζούσε στο σπίτι του Isaac Casaubon(1), έμπιστου του Sarpi στη Γενεύη. Ο Sarpi και ο Wotton συναντιούνταν τακτικά στη βενετσιάνικη Γερουσία, ενώ ο δεύτερος ήταν πολιτικά προστατευόμενος του δόγη Leonardo Donato, συνδεδεμένου με το κόμμα των Giovani. Ο Wotton έπαιξε σημαντικό ρόλο στη δημιουργία του φιλο-βενετσιάνικου κύκλου στην Οξφόρδη, στον οποίο ανήκαν οι John Donne και James Florio.
Francis Bacon (1561-1626) ή λόρδος Βέρουλαμ. Αγγλος φιλόσοφος και πολιτικός. Γενικός εισαγγελέας και λόρδος καγκελάριος, υπηρετώντας τον βασιλιά Ιάκωβο Α’. Πατέρας του εμπειρισμού, από τους ιδρυτές της επιστημονικής μεθόδου. Συναντήθηκε με τον Sarpi μέσω του William Cavendish. Η επαγωγή, έννοια του Bacon, προέρχεται από τα Pensieri (Σκέψεις), βιβλίο του Sarpi, ενώ ο Bacon έκανε γνωστό τον εμπειρισμό του Sarpi στην Αγγλία, συντελώντας στη δημιουργία της Βρετανικής Βασιλικής Εταιρείας(2).
Thomas Hobbes(3). Προστατευόμενος του Cavendish, ήταν προσωπικός γραμματέας του Bacon, ο οποίος έστελνε πολλά από τα έργα του στον Sarpi, εκμαιεύοντας τη γνώμη του.
Phillippe du Plessis-Mornay(4). Σημαντικός ηγέτης των Καλβινιστών, γνωστός και ως Πάπας των Ουγενότων. Απόφοιτος του ελεγχόμενου από τους Βενετούς Πανεπιστημίου της Πάντοβας. Κύριος σύμβουλος του Ερρίκου της Ναβάρα. Ιδρυσε το Πανεπιστήμιο του Saumur(5), το επιδραστικότερο Πανεπιστήμιο των Ουγενότων στην Ευρώπη.
Francois Hotman. Γάλλος νομικός, γραμματέας του Καλβίνου, μακροχρόνιος φίλος του Sarpi.
Marcantun de Dominis(6). Σημαντικός καθηγητής μαθηματικών και θεολογίας στο Πανεπιστήμιο της Πάντοβας, για πολλά χρόνια φίλος του Sarpi, Ρωμαιοκαθολικός επίσκοπος στο πλευρό της Βενετίας. Διεύρυνε σημαντικά τις ιδέες του Sarpi στους βρετανικούς επιστημονικούς κύκλους, μεταφράζοντας τα δοκίμια του Bacon στα ιταλικά.
Hugo Grotius. Από τους σημαντικότερους συγγραφείς θεμάτων Διεθνούς Δικαίου τα τελευταία 400 χρόνια. Ο Grotius αντέγραψε τις απόψεις της Ισπανικής Σχολής της Σαλαμάνκα σχετικά με την ελεύθερη αγορά στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου. Αλληλογραφούσε για πολλά χρόνια με τον Sarpi, λέγοντάς τον «Πάολο ο Μέγας», ενώ η στάση του έναντι του Sarpi ήταν χαμερπής, περιμένοντάς τον να συμφωνήσει με τα γραφόμενά του. Ο Sarpi υποστήριξε τους εχθρούς του Grotius στον Οίκο της Οράγγης όχι λόγω ιδεολογίας, αλλά επειδή ήταν το «κόμμα του πολέμου», στρατιωτικός σύμμαχος της Βενετίας, οδηγώντας τους Ολλανδούς σε εχθρικές κινήσεις εναντίον των Αψβούργων. Ο Grotius, εξόριστος στο Παρίσι σε μεγάλη ηλικία, έγινε δραστήριο μέλος του Κύκλου του Mersenne (7), που περιλάμβανε τον Thomas Hobbes καθώς και μέλη της οικογένειας Cavendish, ενώ ελεγχόταν από τη Βενετία μέσω του Micanzio, γραμματέα του Sarpi.
(1) Isaac Casaubon 1559-1614, κλασικός φιλόλογος και γλωσσολόγος, από Ουγενότους γονείς. Γεννήθηκε στη Γενεύη.
(2) Βρετανική Βασιλική Εταιρεία. Βλέπε https://en.wikipedia.org/wiki/Royal_Society.
(3) Thomas Hobbes, 1588-1679. Συντηρητικός Αγγλος φιλόσοφος, γνωστός κυρίως από το έργο του «Λεβιάθαν». Δάσκαλος της οικογένειας Casaubon. Βλέπε https://en.wikipedia.org/wiki/Thomas_Hobbes
(4) Phillippe du Plessis-Mornay, 1549-1623. Αγγλος Προτεστάντης, απολογητής των Ουγενότων. Σπούδασε Νομικά στη Χαϊδελβέργη και Εβραϊκά στην Πάντοβα. Βλέπε https://en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclopedia_Britannica/Mornay_Philippe_de.
(5) Saumur. Κοινότητα της Δυτικής Γαλλίας, ανάμεσα στους ποταμούς Λίγηρα και Θουέτ, περιβαλλόμενη από αμπελώνες.
(6) Marcantun de Dominis, 1560-1624. Δαλματός, άνθρωπος της Εκκλησίας, αρχιεπίσκοπος του Σπλιτ και πριμάτος της Δαλματίας και Κροατίας. Δίδαξε μαθηματικά, λογική και ρητορική στην Πάντοβα και στην Μπρέσια. Βλέπε https://en.wikipedia.org/wiki/Marco_Antonio_de_Dominis.
(7) Κύκλος Mersenne, γνωστός και ως Ακαδημία Mersenne, προπομπός της Ακαδημίας των Επιστημών, που ιδρύθηκε το 1666 από τον Colbert.
*Ομότιμος καθηγητής Τμήματος ΕΜΜΕ Πανεπιστημίου Αθηνών
Η efsyn.gr θεωρεί αυτονόητο ότι οι αναγνώστες της έχουν το δικαίωμα του σχολιασμού, της κριτικής και της ελεύθερης έκφρασης και επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία μαζί τους.
Διευκρινίζουμε όμως ότι δεν θέλουμε ο χώρος σχολιασμού της ιστοσελίδας να μετατραπεί σε μια αρένα απαξίωσης και κανιβαλισμού προσώπων και θεσμών. Για τον λόγο αυτόν δεν δημοσιεύουμε σχόλια ρατσιστικού, υβριστικού, προσβλητικού ή σεξιστικού περιεχομένου. Επίσης, και σύμφωνα με τις αρχές της Εφημερίδας των Συντακτών, διατηρούμε ανοιχτό το μέτωπο απέναντι στον φασισμό και τις ποικίλες εκφράσεις του. Έτσι, επιφυλασσόμαστε του δικαιώματός μας να μην δημοσιεύουμε ανάλογα σχόλια.
Σε όσες περιπτώσεις κρίνουμε αναγκαίο, απαντάμε στα σχόλιά σας, επιδιώκοντας έναν ειλικρινή και καλόπιστο διάλογο.
Η efsyn.gr δεν δημοσιεύει σχόλια γραμμένα σε Greeklish.
Τέλος, τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν το συντάκτη τους και δε συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη της εφημερίδας